Karanlığın içinden gelen ses: NASA ilk kez seslerini duyurdu

ABD Ulusal Havacılık ve Uzay Dairesi (NASA), karadeliklerle ilişkili üç yeni uzay sesini kamuoyuyla paylaştı. Bu sesler, “sonification” adı verilen bir yöntemle oluşturuldu.

Bu teknikle, uzay teleskoplarından elde edilen veriler sese çevriliyor. Amaç, görsel verilerin ötesine geçip, uzaydaki olayları işitsel olarak da deneyimlemek.

Sesler; Chandra X-ışını Gözlemevi, James Webb Uzay Teleskobu ve IXPE (Imaging X-ray Polarimetry Explorer) tarafından toplanan verilerle hazırlandı.

WR124’ÜN SENFONİSİ

İlk ses kaydı, bir karadeliğin potansiyel doğumunu temsil ediyor. Kaynağı ise Dünya’dan yaklaşık 28 bin ışık yılı uzaklıktaki WR124 adlı Wolf-Rayet tipi dev yıldız. James Webb teleskobu, yıldızın dış katmanlarının uzaya saçıldığı anları yakaladı.

• Dış katmanlar flüt sesiyle,
• Arka plandaki yıldızlar çan sesiyle,
• Merkezdeki sıcak çekirdek ise Chandra’nın X-ışınları aracılığıyla arp sesiyle temsil ediliyor.

NASA’ya göre bu yıldız “çığlık atar gibi” bir sesle başlıyor ve ardından tel müziğiyle sona eriyor. Bu, bir süpernovaya dönüşüp karadeliğe çökme olasılığını temsil ediyor.

SS 433 İKİLİSİNİN DÜETİ

İkinci ses, SS 433 adlı ikili yıldız sistemine ait. Yaklaşık 18 bin ışık yılı uzaklıkta bulunan bu sistemde, Güneş’e benzer bir yıldız, büyük olasılıkla bir karadelik ya da nötron yıldızı olan daha ağır bir nesnenin etrafında dönüyor.

• Yıldızların yörüngesel hareketi nabız gibi atan bir sesle verilirken,
• Arka plandaki yıldızlar su damlası sesiyle,
• Radyo dalgaları ise “sürüklenen bir deniz ineği” gibi yankılanan derin seslerle temsil ediliyor.

CENTAURUS A’NIN JET SESİ

Son bölümde ise Centaurus A adlı galaksi yer alıyor. Dünya’dan yaklaşık 12 milyon ışık yılı uzaklıktaki bu galaksinin merkezinde devasa bir karadelik bulunuyor ve galaksiyi boydan boya geçen güçlü bir plazma jeti yayıyor.

• X-ışınları rüzgar çanı sesine çevriliyor.
• Sürekli akış sesi, galaksinin dinamik yapısını yansıtıyor.
• Görünür ışıkta tespit edilen yıldızlar ise yaylı çalgı sesleriyle temsil ediliyor.

SESLERLE EVRENİ ANLAMAK

Bu projeyi NASA’nın Chandra X-ray Center (CXC) liderliğinde, Marshall Uzay Uçuş Merkezi ve Universe of Learning girişimiyle birlikte yürüttü.

Program, NASA’nın bilim eğitimini halkla buluşturmayı amaçlayan Science Activation programının bir parçası.

NASA, bu seslerin yalnızca bilimsel değil, aynı zamanda duygusal bir deneyim sunduğunu vurguluyor: “Karanlığın sesi de olabilir.”