1946’dan bu yana cumhuriyetle yönetilen İtalya, son 77 yılda 68 hükümet gördü.
Siyasi istikrarsızlık içindeki ülkede hükümetin attığı son adımla sistem tartışmaları yine gündem oldu.
25 Eylül 2022’deki seçimleri kazanarak 68. hükümeti kuran sağ ittifakın önderi Giorgia Meloni, seçim programında da yer verdiği üzere ‘başkanlık sistemine yönelik anayasa reformu’ tekliflerini muhalefet partilerine açtı.
“Benzeri olmayan bir istikrarsızlık problemimiz var”
Görüşmelerin akabinde düzenlediği basın toplantısında, bu ıslahat teklifiyle 2 temel gayeleri olduğunu belirten Giorgia Meloni, “Bunlar hükümetlerin ve yasama organlarının istikrarıyla sandıklarda vatandaşların kullandığı oylara hürmet göstermek. Bu gayeler üzerinde bir yakınlaşma olup olmadığını ve birçok sistem ortasından hangisinin uygun olduğunu anlamak için muhalefetle görüşmelere başladık” tabirini kullandı.
“Diğer büyük Batı demokrasilerinde gibisi olmayan bir istikrarsızlık meselemiz var” diyen Meloni, temel maksatlarının ıslahat yapmak olduğunu lisana getirdi.
Giorgia Meloni, muhalefete ıslahatları önden hazırlanmış bir paket sunmadıklarını aktardı.
Samimi tartışmalarla dolu verimli bir gün geçirdiklerine işaret eden Meloni, görüşmelerine bölge idareleri, belediye liderleriyle devam edeceklerini bildirdi.
Muhalefet ıslahat tekliflerine sıcak bakmıyor
Ana muhalefetteki Demokratik Parti (PD) başkanı Elly Schlein, Başbakan GiorgiaMeloni ile akşam saatlerinde yaptığı görüşme sonrasında Meloni ile samimi formda görüştüklerini söyledi.
Schlein, anayasa ıslahatı konusunda kendi tekliflerini ortaya koyduklarını belirterek, “Eğer hedef kurumların aktifliğinin iyileştirilmesiyse biz bunu konuşmaktan çekinmeyiz. Teklifleri önyargısız olarak inceleyeceğiz. Temsil ve istikrarı düzgünleştirmeye yönelik neler var bakacağız. Cumhurbaşkanı rolünün tek bir erkeğin ya da tek bir bayanın tek başına kumanda ettiği bir modele indirgemekten yana değiliz” diye konuştu.
Giorgia Meloni’nin birinci görüştüğü önderlerden olan muhalefetteki büyük partilerden 5 Yıldız Hareketi’nin (M5S) önderi Giuseppe Conte, görüşmenin akabinde basına yaptığı açıklamada İtalyan Anayasası’nda cumhurbaşkanının ya da başbakanın direkt halk tarafından seçilmesine yönelik düzenlemelere gidilmesine karşı olduğunu söyledi.
Muhalefetteki daha küçük partilerden Yeşil İttifak ve Sol (AVS) Parti Milletvekili Nicola Fratoianni, Meloni ile görüşmelerinin akabinde, “Ülkemizin meselelerine bir cevap olarak anayasamızı değiştirmekte ısrar eden tekliflere açık biçimde muhalif olduğumuzu ilettik” açıklamasında bulundu.
Üç farklı sistem görüşülüyor
Basına yansıyan bilgilere nazaran GiorgiaMeloni’nin muhalefet önderleriyle görüşmelerinde üç farklı sistem ele alınıyor.
Söz konusu 3 teklifin başbakanın olmadığı direkt halk tarafından seçilen icracı cumhurbaşkanı, yarı başkanlık sistemi ya da direkt halk tarafından seçilen güçlü başbakanlık modeli olduğu belirtiliyor.
Anayasa değişikliği çalışmalarına öncülük eden Islahat Bakanı Maria Elisabetta Casellati, Corriere della Sera gazetesine verdiği demeçte, “İtalya’yı daha sağlam ve dünya iktisadında daha rekabetçi kılmak için istikrar lazım” sözleriyle anayasa değişikliğini savundu.
2016’daki teşebbüs kabul edilmemişti
İtalya’da sistem değişikliğine dair en son teşebbüs 2016’da olmuş, o periyodun başbakanı Matteo Renzi, çift meclisli yasama sisteminde senatonun yasama yetkilerini önemli ölçüde törpüleyerek yasama sürecini hızlandırmayı amaçlayan anayasa ıslahatını gündeme getirmişti.
Yapılan halk oylamasında bu ıslahata yüzde 59,1’lik oranla ‘hayır’ oyu çıkmış ve anayasa değişikliği kabul edilmemişti.
News
