İran Afgan göçmenleri topluca sınır dışı ediyor

İsrail ve İran arasında, 13 Haziran’da patlak veren savaşın ardından Tahran yönetimi, sınır kontrolleri ve mültecilere yönelik sınırdışı politikalarını sıkılaştırdı.

Birlemiş Milletler (BM) Mülteci Ajansı (UNHCR), 2025 yılında 1 milyondan fazla Afgan mültecinin İran’dan sınırdışı edildiğini duyurdu.

BM verilerine göre, İran’dan günlük geri dönüşler 13 Haziran’dan sonra ciddi biçimde arttı. En yüksek sayı, 43 binden fazla kişinin geri döndüğü 1 Temmuz’da kaydedildi. Bu, Ocak-Haziran döneminde günlük ortalama 5 bin dönüşle karşılaştırıldığında keskin bir artışa işaret ediyor.

AJANLIK SUÇLAMASI

Geri dönüşler, Tahran yönetiminin çoğunluğu Afgan uyruklu olan çok sayıda yasadışı göçmeni, İsrail dış istihbarat servisi MOSSAD adına ülkede sabotaj faaliyetleri düzenlemekle suçlayarak toplu şekilde yargılamasının hemen ardından geldi.

İran makamları, göçmenleri terör eylemlerinde kullanmak üzere insansız hava araçları ve bombalar üretmekle suçluyor.

Tahran yönetimi, geri dönüş sürecini hızlandırmak için son iki yıldır Kabil’deki Taliban yönetimiyle görüşmeler yürütüyor.

AFGAN GÖÇÜNÜN ARKA PLANI

1979‘daki Sovyetler Birliği işgali ve 2021’de Taliban‘ın iktidara geri dönmesiyle birlikte milyonlarca Afgan, pek çok kez büyük dalgalar halinde İran ve Pakistan‘a göç etti. Bu durum, uzun yıllardır siyasi ve ekonomik krizlerle boğuşan İran’da yıllar içinde göçmen karşıtı duyguları körükledi.

İran daha önce yasadışı Afgan göçmenlere gönüllü olarak ülkeyi terk etmeleri için Temmuz ayına kadar süre vermişti. Ancak Haziran ayında İsrail ile yaşanan kısa süreli savaştan bu yana, İranlı yetkililer ulusal güvenlik endişelerini öne sürerek yüz binlerce Afgan’ı zorla sınır dışı etti.