İlk ders zili bugün çaldı: Öğrenci servis taşımacılığı ne kadar güvenli?

HABER: BATUHAN SERİM

2025-2026 eğitim-öğretim yılı bugün başladı. 18 milyondan fazla öğrenci, okul sıralarındaki yerini aldı.

Bununla birlikte yüz binlerce servis şoförü de aracı da kontak açtı. Masrafların altında ezilen veliler ise çocuklarının ulaşımı için araştırmaya geçti.

VELİLER SERVİSE NE KADAR ÖDEME YAPACAK?

Fiyatlar, öğrencinin okula uzaklığına, şehir yönetimlerinin aldığı kararlara ve ek hizmetlere göre değişiklik gösteriyor. En çok öğrencinin bulunduğu üç büyük şehirde fiyatlar şöyle:

İstanbul’da okul servisilerinin yeni tarifesi henüz belli olmadı. Yeni karar çıkana kadar veliler; 0-1 kilometre için aylık 2605 lira, 1-3 kilometre için aylık 2790 lira, 3-5 kilometre için aylık 3015 lira, 5-7 kilometre için aylık 3144 lira ödeme yapacak.

Ankara’da kabul edilen tarifelere göre 0-3 km için aylık servis ücreti 2.420 TL olarak açıklandı. 3-6 km arası mesafe 2.670 TL, 6-10 km ise 3.080 TL oldu.

İzmir’de ise devlet okullarında 0-3 km mesafe için aylık ücret 2.762 TL olarak belirlendi. Özel okul ve anaokullarında aynı mesafe için aylık ücret 3.313 TL oldu.

Öğrenci servislerinin yüzde 80’inin sürücülerin sahip olduğu bireysel araçlar olduğunu, yüzde 20’sinin ise şirketlerce yönetildiğini belirten Ulaşım ve Trafik uzmanı Dr. Suat Sarı, konuyu Cumhuriyet’e değerlendirdi.

‘BAKIMSIZ ARAÇ VE EĞİTİMSİZ SÜRÜCÜLER KAZA RİSKİ DOĞURUYOR’

Bireysel taşımacıların aşırı rekabet sebebi ile çok düşük kar marjları ile çalıştığını vurgulayan Sarı, “Yeterli sermaye birikimleri olmaması sebebi ile araç ve sürücülerine gereken yatırımları yapamıyorlar. Bu sebepler ile bakımsız araç ve eğitimsiz sürücüler kaza riski doğuruyorlar” dedi.

ABD eyaletlerinde bu sektörün lisanslı birkaç firma tarafından icra edildiğine dikkat çeken Sarı, “Kamunun karşısında sorumlu kurumsal firmalar var. Denetim daha kolay. Regülasyonlara uymayanın lisansı tüm ABD’de iş yapamayacak şekilde iptal ediliyor” ifadelerini kullandı.

‘UYGUNSUZ HAREKET EDEN FİRMALARIN LİSANSLARI İPTAL EDİLMELİ’

Bu sistemin Türkiye’de de uygulanabileceğini dile getiren Sarı, “Valilik makamının belediye işbirliği ile bunu uygulama yetkinliği var. Regülasyonlar yeniden belirlenmeli. İhale ile lisanslı şirketler oluşturulmalı. Sürücü hızları ve davranışları araç içi kameralar ile elektronik olarak denetlenmeli. Uygunsuz hareket eden firmaların Türkiye’de bir daha bu işi yapmayacak şekilde lisansları iptal edilmeli” diye ekledi.

‘LİSANS SİSTEMİ İLE FİYATLAR YÜZDE 20-30 DÜŞER’

Sarı, açıklamasını şu sözlerle sürdürdü:

“Öğrenci servis taşımacılığında lisanslı sisteme geçildiğinde rasyonel rekabet gerçekleşecek, böylece hem taşımacılık fiyatları düşecek hem de kalite artacaktır. Valilik makamının bunu yapmaya yetkisi var. Kurumsal firma rekabeti şeffaf yapılırsa bu fiyatlar yüzde 20-30 oranında düşer.”

‘SORUNUN KAYNAĞI KONTROL EDİLEMEYEN TAŞIMACILIK SİSTEMİ’

Tüm Türkiye’de bölgesel bazda lisanslı firmalar seçilmesi gerektiğinin altını çizen Sarı, “Bunların sürücülerinin sağlık ve sürüş eğitimleri valilikler gözetiminde yapılmalı. Tüm sorunların kaynağı bireysel ve kontrol edilemeyen taşımacılık sistemimizdir. Lisanslı firma devlete verdiği lisans teminatlarının yanma riski sebebi Ike her türlü önlemi almak zorunda kalacaktır” dedi.