TBMM Çocuk İstismarını Araştırma Komitesi Raporu’nda, Diyanet’in istismara bakışı yer aldı. Kanunlara nazaran 18 olan evlilik yaşını dikkate almayan Diyanet’in evlilik için “ergenlik çağı” vurgusu yapması dikkat çekti.
Diyanet’ten yeniden çocuk evliliğini yasallaştıran telaffuzlar geldi. İsmailağa Cemaati’ne bağlı Hiranur Vakfı kurucularından Yusuf Ziya Gümüşel’in “6 yaşındaki bir kızı H.K.G.’yi ‘evlilik’ ismi altında cinsel istismara maruz bırakması” skandalının kamuoyuna yansımasının akabinde kurulan TBMM Araştırma Komitesi Raporu’nda Diyanet’in evlilik “ergenlik çağı” vurgusu yer aldı.
İstismarın yaşandığı İsmailağa Cemaati başta olmak üzere tarikat ve cemaatlere değinilmeyen raporda, bunun yerine teknik bilgilere tartı verildi.
Seçim hasebiyle TBMM Genel Heyeti çalışmaları tamamlandığı için görüşmeye açılmayacak raporda, Diyanet İşleri Başkanlığı’nın kurula gönderdiği bilgilendirme yazıları yer aldı. Kanunlara nazaran 18 olan evlilik yaşını dikkate almayan Diyanet, evlilik için “ergenlik” vurgusu yaptı. Diyanet’in çocuk istismarı ve evliliklere bakış açısı rapora şöyle yansıdı:
“Ailenin korunması konusunda İslam dininin belirlediği temel prensiplerden biri de nikâhın keyfî uygulamalara katiyen kapalı, değerli bir adım olması, tarafların her türlü haklarının korunması mecburiyetidir. İslam’a nazaran bayan ve erkeğin hem fizikî (bulûğ) hem de ruhsal ve zihinsel (rüşd) olgunluğa erişmeden, aile kurmanın mana ve sorumluluğunu idrak edecek yaşa (Kuran’ın sözüyle evlilik çağına) gelmeden evlendirilmeleri kelam konusu olamaz.”
Komisyonun istismarın önlenmesi hakkındaki teklifleri ise sekiz farklı başlıktan oluştu. Bunlar şöyle sıralandı:
“Toplumsal farkındalığın ve hassaslığın artırılması, kurumsal sistemlerin güçlendirilmesi, mevzuat düzenlemeleri, medya ve dijital mecralarda çocuk ihmal ve istismarının önlenmesi, ailenin güçlendirilmesi, sarsıntı, salgın üzere harikulâde hallerde ihmal ve istismarın önlenmesine yönelik önlemlerin ve uyumun güçlendirilmesi, baroları mahallî idareler ve sivil toplum kuruluşlarının çocuk ihmal ve istismarın önlenmesine yönelik hami temelli çalışmalara aktif iştiraki.”
Raporda, tekliflerden kimileri özetle şu biçimde yer aldı:
• Erken yaşta evlilikler dâhil her türlü ihmal ve istismarın kabul edilemez olduğuna dair toplumun tüm kısımlarında farkındalık, hassaslık ve sorumluluk şuuru oluşturulmalıdır.
• Çocuk işçiliğinin önlenmesine yönelik kontrol sistemleri aktif formda kullanılmalıdır.
• Hamile çocuk, çocuk anne ya da bebeğe yönelik bakım merkezlerinde sunulan hizmetlerin etkililiğinin artırılmalı.
• Özel ihtiyaçlı çocuklara makus muamele durumunda gelişim özelliklerine nazaran bildirim düzenekleri oluşturulmalı.