Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı Yapı İşleri Genel Müdürü Banu Aslan, bugüne kadar afet bölgesi ilan edilen 11 vilayet ve afet bölgesi ilan edilmeyen ancak talep gelen 6 vilayette de hasar tespit çalışmalarının sürdüğünü söyledi.
Hasar tespitinde yüzde 84’e ulaşıldı
Çalışmaların süratle devam ettiğini vurgulayan Aslan,
“11 vilayette toplamda 1 milyon 430 bin 363 bina incelendi. Bunların bağımsız kısım olarak karşılığı ise 4 milyon 874 bin 588. Bunun içerisinde ticaret, konut, bina bazlı hepsi bulunuyor.”
dedi.
Aslan, hasar tespitinde yüzde 84 düzeyine ulaşıldığını aktardı.
144 bin 595 bina ağır hasarlı
Bölgede 420 bin bağımsız kısma karşılık 144 bin 595 binanın ağır hasarlı olduğunu belirten Aslan,
“Bunlarla ilgili itiraz süreçleri devam ediyor. Fakat genel sayımız bu. Orta hasarlı 34 bin 747 bina tespit ettik. Biten vilayetlerimiz var, bir tık geride olan vilayetlerimiz var.”
diye konuştu.
Aslan, çalışmaları 8 bin işçiyle eş vakitli olarak sürdürdüklerine işaret ederek, şöyle konuştu:
“Tek bina olarak gördüğünüz bir binaya, yeri geliyor 3 kere gitmek durumunda kalabiliyoruz. Mesela 20 Şubat 6,4’lük Hatay zelzelesinden sonra Samandağ, Antakya ve Defne bölgesini tekrardan incelemek durumunda kaldık. Yaklaşık 43 bin bina ,130 binin üstünde bağımsız kısma tekabül ediyor. Aslında yapılan kontrol 1 milyon 600 binin üzerinde, bina bazlı. Çalışmalarımızı 8 bin işçiyle titizlikle sürdürüyoruz.”
Kilis’te çalışmalar tamam, Gaziantep’te sona yaklaşıldı
Aslan, Kilis’te çalışmaların tamamının, Gaziantep’in de büyük bir kısmında çalışmaların tamamlandığını kaydetti.
Diğer vilayetlerde çalışmaların süratle sürdüğünü anlatan Aslan, “Bir haftaya yakın bir müddette kesin hasar tespit çalışmalarını 11 vilayette tamamlayabileceğimizi öngörüyoruz.” tabirlerini kullandı.
Sahada çalışmaları kim yapıyor
Aslan, alanda hasar tespitini inşaat mühendisi ile mimarların yaptığını aktararak,
“Ben alanda makine mühendisi gördüm, elektrik mühendisi gördüm diyorlar. Evet görebilirsiniz zira biz farklı aygıtlarla da havadan inceleme, bina bazlı inceleme yapıyoruz. Onları da aygıt kullanımında, farklı meslek kümelerindeki arkadaşlarımızı da değerlendirebiliyoruz.”
şeklinde konuştu.
Hasar tespit çalışmalarının üç kademede gerçekleştiğini anlatan Aslan, şöyle devam etti:
“Birincisi afetin olduğu birinci anlarda birkaç saat içerisinde özel yazılımlı İHA’lar uçuruyoruz ve afetin etkilediği bölgeyi tespit etmeye çalışıyoruz. Ona nazaran takım sayımızı oluşturuyoruz ve karşımızdaki ortamı görmüş oluyoruz. İkicisi yerine giderek çekiçle hasar tespit çalışması oluyor. Üçüncüsü de çok riskli bölgelerde Hatay’da, Gaziantep’in bir kısmında, Kahramanmaraş’ta, 11 vilayetimizde devam eden bilhassa acil yıkılacak yapıların yakınında ya da enkazların yakınında ayakta olan binaların durumunu incelemek için. Bu, hem orada çalışan insanları korumak hem yapının durumunu tespit etmek. Bizim yaptığımız hasar tespit, ileride yaşanacak sarsıntılarda bu binanın ne davranış göstereceğinin tespiti değildir. Yaşadığımız bu afetin, bu sarsıntının o binada yaratmış olduğu tesirin tespitidir. ‘Bu sarsıntı bu binaya ne yaptı?’ sorusuna karşılıktır.”
Hasar tespitinde kolon ve kirişlerin durumunun değerli olduğunu belirten Aslan, şunları söyledi:
“Bizim yaptığımız, zelzelenin binada yaratmış olduğu hasarın tespiti. Onun için burada yapılan tespitte bizim için en değerli enstrüman çekiç. Çekiç ne işe yarıyor, çekiç o çatlağın yapısal bir hasarı, yapısal bir ögeye sirayet edip etmediğini görmemize yarıyor. Yani şurada rastgele bir çatlak, çizik görebilirsiniz, bir iz görebilirsiniz lakin bu boyanın üzerindeki bir izdir, sıvanın üzerindeki bir izdir. Biz bu sıvayı, boyayı kazıyarak kolona kirişe sirayet edip etmediğine bakıyoruz. ‘Ya bir tane çekiçle mi anlıyorsunuz?’… Evet bir tane çekiçle anlaşılabiliyor.”
Natamam yapılarda “devam edilemez” binaya rastlanmadı
Deprem bölgesindeki bitirilmemiş, tamamlanmamış manasına gelen natamam yapıların da incelediğini vurgulayan Aslan, bu çalışmaların doktora ve üst seviyede inşaat mühendisliği eğitimi almış şahıslarca yapıldığını kaydetti.
“Sahada yalnızca bu işe bakan 184 takım var. Yani 368 tane doktoralı, doçent, profesör akademisyen natamam yapılara bakıyor. Bu noktada Gaziantep merkez tamamlandı. Öteki bölgelerimizde de güzel gidiyoruz, bir ay üzere bir müddette bunu bitirmeyi hedefliyoruz. Üniversitelerdeki hocalarımızdan ya da doktora ve üstüne sahip bireyler tarafından yapılan incelemede 1386 natamam binanın incelemesi tamamlandı. Burada bu binalardan 1012’si, hasarsız yani birinci kategoride. 323’ü ise ikinci kategoride, yani ufak bir çatlak var ya da çatlaklar var lakin yapısal bir duruma sebep olacak üzere değil. Lakin bunlarla da ilgili önlem alınmalı. Hocalarımız da bu noktada teklif sunuyor. Diyor ki ‘şurada şu çatlak var, bu inşaata burada kılcal seviyede bile olsa şöyle bir çatlak var ve bunu şu metotta giderin’. Üçüncü kategoride olan 51 tane yapı tespit edildi. Üçüncü kategori riskli kategoridir. ‘Bununla ilgili ileri seviye inceleme, deneysel inceleme başlatılsın’ kararıdır. Oradan numuneler alınır, sıyırma deneyleri yapılır, birçok performans tahlili yapılır ve buna nazaran bir güçlendirme projesi çıkar. O projeler yapılmadan bu inşaatların devamına müsaade edilmeyecek. Bu inşaatları yapan vatandaşlarımız da müteahhitlerimiz de bunu bilmelidir.”
