New York Times’ın (NYT) yapay zeka destekli uydu görüntü analizlerine göre, Çin, batı sınırına 50’den fazla yeni köy inşa etti. Bu köylerden 12 tanesi, ihtilaflı bölgelerde konumlanıyor. Independent Türkçe’nin aktardığı bilgilere göre, bunların dışında ülke genelinde farklı noktalarındaki 100 köye yeni evler inşa edildi ve bu yerleşim alanlarına yerleşmeleri için vatandaşlar gönderildi.
Haberde, bu yerleşim alanlarının “sivil karakol” olarak tanımlandığı belirtiliyor ve bu durumun “Pekin’in gücünü dışarıya yansıtmasına ve içeride egemenliğini pekiştirmesine yönelik bir strateji olduğu” vurgulanıyor. NYT, batı sınırındaki bu yerleşim bölgelerinin, Hindistan, Butan ve Nepal’in de hak iddia ettiği sınırlara inşa edildiğine dikkat çekiyor.
Kuzeydeki köylerin, güvenliği artırarak Orta Asya ile ticareti teşvik ettiği; güneydeki köylerin ise Güneydoğu Asya’dan gelen uyuşturucu kaçakçılarına karşı koruma sağladığı aktarılmakta. Bu köyler, Çin ordusunun sınıra hızlı bir şekilde asker sevk etmesi gerektiğinde, yol, internet erişimi ve elektrik gibi altyapıları sağlayarak önemli bir rol oynayabiliyor. NYT, uzak bölgelerdeki köylülerin “göz ve kulak görevi görerek davetsiz misafirleri ya da kaçakları caydırdığını” ifade ediyor.
Kionglin Yeni Köy adlı yerleşim merkezi, Hindistan’ın kuzeydoğusundaki Arunaçhal Pradeş eyaletine yaklaşık 5 kilometre mesafede bulunuyor. Pekin yönetimi, bu bölgeyi hak iddia ederek Güney Tibet’in bir parçası olarak kabul ediyor. Her iki ülke de sınırda askeri yığınak yapmış durumda.
Londra SOAS Üniversitesi’nden Robert Barnett, Çin’in sınır güvenliği konusundaki yaklaşımını şu şekilde değerlendiriyor: “Çin, yabancıların güvenlik personeli veya vatandaşlar tarafından sorgulanmadan sınırı geçmesini istemiyor.”
NYT’nin paylaştığı verilere göre, 2016 yılından bu yana, Çin, Tibet Özerk Bölgesi’nde en az 90 köy kurmuş durumda. Sincan Uygur Özerk Bölgesi ve Yünnan eyaletinde ise 6 yeni köy inşa edilmişken, 59 sınır köyünün alanları da genişletildi. Hindistan’ın başkenti Yeni Delhi’de çalışan analist Brahma Chellaney, Çin’in sınır köyü inşaatlarıyla Güney Çin Denizi’nde uyguladığı yayılmacı stratejiyi kara coğrafyasına entegre ettiğini savunarak şu ifadeleri kullanıyor: “Çin’in jeopolitik sonuçları çok dikkate almadan sahadaki gerçekleri yeniden şekillendirme hızı ve bunu gizli tutma becerisi dikkat çekici. Çin, Hindistan’la Himalaya sınırında yeni bölgelere yerleşimciler gönderiyor ve onları ilk savunma hattı haline getiriyor.”
Hindistan Dışişleri Bakanlığı tarafından 2021 yılında yapılan bir açıklamada, Çin’in son yıllarda bölgede çeşitli altyapı faaliyetleri yürüttüğü belirtilmişti. NYT, Çin Komünist Partisi’nin (ÇKP) bölgeye vatandaşları yerleştirmek için köylere spor salonları, dans pistleri, hastaneler ve okullar inşa ettiğine de dikkat çekiyor. Gazetenin köy inşaatlarıyla ilgili ele geçirdiği bir belgeden aktardığına göre, ÇKP, bazı vatandaşlara sınır köylerine yerleşmeleri için yıllık 20 bin Çin Yuanı (yaklaşık 93 bin 500 TL) ödüyor.
Çin’in Washington Büyükelçiliği Sözcüsü Liu Pengyu, NYT’ye gönderdiği yazılı açıklamada, Pekin’in sınırdaki anlaşmazlıklara dair yürüttüğü politikayı şu şekilde ifade ediyor: “Çin her zaman barışçıl ve dostane istişareler yoluyla adil ve makul çözümler bulmaya çalışmaktadır.”
News
