AYM’den Gezi kararı: ‘Savcılık adaleti sağlayamadı’

Anayasa Mahkemesi (AYM); Gezi Parkı olaylarında eyleme katılan E.A.A.’nın “AYM’nin eziyet yasağının ihlali yönündeki kararına karşın savcının davanın zamanaşımına uğraması gerekçesiyle kavuşturmaya yer yoktur” kararına yönelik başvurusunda dikkat çeken bir karara imza attı. Yüksek Mahkeme; savcının söz konusu kararla “cezasızlık algısına” neden olduğunu belirterek; “Soruşturma makamları, adalete olan güvenin sarsılmamasını sağlamak için fiziksel ve ruhsal bütünlüğe yapılan suçların cezasız kalmasına ve dava zamanaşımına uğramasına izin vermemelidir” değerlendirmesinde bulundu.

“Gezi Parkı” direnişi kapsamında 2 Haziran 2016’da Ankara’da düzenlenen eylemlere katılan E.A.A. adlı bir yurttaş, kolluk görevlilerinin müdahaleleri sırasında yaralandığı iddiasıyla şikâyetçi olmuştu. Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı iddia üzerine başlattığı soruşturma kapsamında 12 Mart 2015’te şikâyet konusu kolluk kuvvetleri hakkında kavuşturmaya yer yoktur kararı vermişti.

Bu kararın ardından E.A.A. 2015’te AYM’ye başvurdu. AYM, kolluk görevlilerince uygulanan fiziksel gücün gerekli ve orantılı olmadığını değerlendirerek E.A.A.’nın “eziyet yasağının maddi boyutunun ihlal edildiği” yönünde karar vermişti. Ancak AYM’nin eziyet tespitine karşın savcılık soruşturma yürütmedi ve 2021’de dava üzerinden zamanaşımı süresinden daha fazla zaman geçtiği gerekçesiyle yine kovuşturmaya yer olmadığına dair karar verdi.

‘ZAMANAŞIMINDAN İSTİFADE ETTİ’

Bunun üzerine E.A.A. yeniden AYM’ye başvurdu. AYM, E.A.A.’nın ikinci başvurusunu da 20 Mart’ta karara bağladı. Yüksek Mahkeme kararında savcılığın dava zamanaşımı kararının cezasızlık algısına neden olduğunu belirtti. AYM söz konusu değerlendirmesinde,“Anayasa Mahkemesi’nin ihlal kararının ardından iddianame düzenlemesi gibi dava zamanaşımını kesen bir işlem yapılmaması kolluk görevlilerinin mutlak bir cezasızlık nedeni olan dava zamanaşımından istifade etmelerine neden olmuştur. Oysa soruşturma makamları, kötü muameleye müsamaha göstermediklerini kamuoyuna göstermek ve adalete olan güvenin sarsılmamasını sağlamak için her türlü özen ve çabayı göstererek fiziksel ve ruhsal bütünlüğe yapılan suçların cezasız kalmasına ve dava zamanaşımına uğramasına izin vermemelidir” ifadelerini kullandı.

Bu değerlendirme kapsamında Yüksek Mahkeme yeniden eziyet yasağının ihlal edildiğine, ancak hukuksal olanaksızlıktan kaynaklı yeniden soruşturma yapılmasına karar verilemeyeceğine oyçokluğuyla hükmetti. AYM Üyeleri Engin Yıldırım, Yıldız Seferinoğlu, Selahaddin Menteş ve Kenan Yaşar ise çoğunluğun kararına karşı oy kullandı. Üyeler gerekçesinde çoğunluğun eziyet yasağının ihlal edildiğine yönelik görüşüne katıldıklarını, ama ihlalin sonuçlarının giderilmesi bakımından yeniden soruşturma yapılmasının gerekli olduğunu belirtti.

Kararla ilgili E.A.A.’nın avukatı Doğan Erkan, “AYM başvurumuz sonucunda verdiği kararla, Gezi eylemlerindeki polisin eziyet yasağını tespit etmiş oluyor. Bununla birlikte AYM, bizzat savcılığın kolluk görevlileri üzerindeki cezasızlık kültürüne sebep olduğunu ifade etmiş oluyor. Soruşturmayı önceki AYM kararına rağmen akamete uğratan savcı hakkında da şikayetçi olacağız. Gezi Direnişinin onurunu savunmaya devam edeceğiz” dedi.