AYM kararını verdi: Cezaevinden Cumhuriyet’e gönderilmek istenen karikatür ve mektuba el konması ifade özgürlüğü ihlali

“Anayasal düzeni zorla değiştirmeye kalkışmak” suçundan 2022 yılında Burhaniye T Tipi Kapalı Ceza İnfaz Kurumu’nda hükümlü olarak bulunan Rıza Kartal, Cumhuriyet gazetesi çizeri Zafer Temoçin’e mektup ve karikatür yollamak istedi.

Söz konusu mektup, bir sayfa yazı ve iki sayfa karikatür çizimlerinden oluşuyordu.

Kartal, mektup metninde; karikatür çiziminde Temoçin’in kendisine ilham verdiğini ve onu “hocası” olarak kabul ettiğini, gönderdiği çizimlerin beğenilmesini umduğunu ve çizimlerine ilişkin eleştirileri de almak istediğini belirtti.

DİSİPLİN KURULU “KİŞİ VE KURUMLARI KÜÇÜK DÜŞÜRÜCÜ” DEDİ

Ceza İnfaz Kurumu Mektup Okuma Komisyonu söz konusu el yazısı metni ve karikatürleri inceledi, dokümanların içeriğini dikkate alarak Ceza İnfaz Kurumu Disiplin Kurulu’na sunulmasına karar verdi.

Disiplin Kurulu, incelemesinin sonucunda iki sayfadan oluşan karikatür çizimlerinde “kişi ve kurumları küçük düşürücü” ifadelerin olduğunu ifade etti. Mektupta yer alan metne ilişkin ise bir değerlendirmeye yer verilmedi.

Sonuç olarak Disiplin Kurulu, mektubun alıcısına gönderilmemesine karar verdi.

AYM İFADE ÖZGÜRLÜĞÜNÜN İHLALİ OLDUĞUNA KARAR VERDİ

Rıza Kartal bunun üzerine konuyu Anayasa Mahkemesi’ne (AYM) taşıdı. Anayasa Mahkemesi ise karikatürlerin, ekonomik sorunlara ve yargı sisteminin işleyişine yönelik eleştiri niteliği taşıdığına dikkat çekti.

AYM, cezaevi idaresinin müdahalesinin zorunlu bir toplumsal ihtiyaca karşılık gelmediğini ve demokratik toplum düzeninin gerekleriyle bağdaşmadığını belirterek ifade özgürlüğünün ihlal edildiğine hükmetti. Mahkeme, Kartal’a 10 bin TL manevi tazminat ödenmesine karar verdi.

Kartal’ın çizdiği karikatürlerden birinde; Cumhurbaşkanı ve AKP Genel Başkanı Erdoğan’ın, aç olduğunu söyleyen kız çocuğunu yatağına yatıran babanın üstünde oturur vaziyette çizildiği ve “Sabırdan koruk helvası yapılıyor biliyor musunuz?” dediği, diğer karikatürde ise bir mahpusun “Adil yargılama hakkımızı istiyoruz. Özgür tutsaklar” yazan bir pankartı kendisinden kaçmaya çalışan hakime doğru uzattığı kaydedildi.