Avustralya Savunma Bakanlığı, üç ülke arasında nükleer denizaltı teknolojisi alanında işbirliğini öngören AUKUS anlaşmasının güncellenmiş versiyonu olan “Avustralya, İngiltere ve ABD Hükümetler Arası Deniz Nükleer Yürütme İşbirliği Anlaşması”na dair önemli detaylar paylaştı. Bu açıklamada, “Yenilenen haliyle anlaşma, İngiltere ve ABD’nin Avustralya’nın gelecekteki nükleer denizaltıları için özgün malzeme ve ekipman transferine olanak sağlayacak. AUKUS ortakları arasında nükleer denizaltılarla ilgili gizli bilgi iletişiminin ve değişimin devam etmesine olanak tanıyacak” ifadelerine yer verildi.
Avustralya Savunma Bakanı Richard Marles, bu anlaşmanın Avustralya donanmasının nükleer denizaltı edinmesine yönelik kritik bir adım olduğunu vurguladı. Yenilenen anlaşma kapsamında, nükleer yakıt, radyoaktif atık yönetimi, elden çıkarılması ve depolanması konularının tamamen Avustralya’nın sorumluluğunda olacağı belirtildi.
Öte yandan, ABC News tarafından yapılan bir habere göre, Avustralya, olası bir nükleer riske karşı ABD ve İngiltere’den tazminat talep etme hakkına sahip. Ancak, bu durumun yanı sıra, ABD ve İngiltere’nin kendi nükleer denizaltı programlarını zayıflattıkları gerekçesiyle anlaşmadan çekilme olasılıkları da bulunuyor. Avustralyalı senatör David Shoebridge, anlaşmanın “bir kumar oyunu” olduğunu savunarak, “Bu anlaşmanın açıkça ortaya koyduğu şey şudur: ABD herhangi bir noktada kendisi için yeterli denizaltıya sahip olmadığını düşünürse AUKUS’tan çekilebilir” değerlendirmesinde bulundu.
AUKUS Anlaşmasının Tarihçesi
- Avustralya, Ekim 2021’de ABD ve İngiltere ile nükleer denizaltı teknolojisi alanında işbirliğini öngören AUKUS anlaşmasını imzalamıştır.
- AUKUS, Avustralya’yı “nükleer güce ulaşmadan önce nükleer denizaltılara sahip ilk ülke” konumuna getirmesi bakımından bölgedeki gerilimi artırabileceği yönünde endişelere yol açmaktadır.
Nükleer teknolojinin, nükleer silahlı bir devletten silahsız bir devlete aktarılmasının, Nükleer Silahların Yayılmasının Önlenmesine İlişkin Antlaşma’daki (NPT) “boşluk” olarak değerlendirildiği ve Avustralya’nın bu alanda emsal teşkil edeceği düşünülmektedir. Avustralya Başbakanı Anthony Albanese, bu anlaşmaya getirilen eleştirilere yanıt olarak, Çin’in bölgedeki askeri gücünü ciddi bir şekilde artırdığını ve bu nedenle anlaşmanın hayati bir gereklilik olduğunu savunmuştur.
Eski Avustralya Başbakanı Paul Keating ise anlaşmanın gerçek amacının Avustralya üzerinde askeri kontrol oluşturmak olduğunu iddia ederek, “AUKUS’un sonunda Avustralya, ABD’nin 51’inci eyaleti haline gelecek.” şeklinde bir öngörüde bulunmuştur.
News
