27 Aralık 1919 Kızılca Gün: Hoş geldin Atam!

27 Aralık 1919, Türkiye tarihinin sıradan bir günü değildir. O gün, yalnızca Ulu Önder Mustafa Kemal Atatürk’ün Ankara’ya gelişi değil; dağınık halde sürdürülen direnişin ulusal kurtuluş savaşına dönüşmesinin, Ankara’nın fiilen direnişin başkenti olarak tarih sahnesine çıkmasının ilanıdır. Bu yönüyle 27 Aralık, Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluş sürecinde fiili başlangıç olarak kabul edilen tarihlerin başında gelir.

İŞGALLE KUŞATILMIŞ BİR ÜLKE, DAĞINIK BİR DİRENİŞ

1919 yılında Anadolu’nun manzarası ağır ve karanlıktı. Osmanlı Devleti fiilen çözülmüş, İstanbul işgal altına alınmıştı. Ülkenin büyük bölümü dönemin emperyalist güçlerince paylaşılmış, Yunan orduları Batı Anadolu’nun içlerine doğru ilerlemeye başlamıştı. İşgal altındaki bölgelerden gelen haberler, zulmün boyutlarını gözler önüne seriyordu. Ancak bu tablo teslimiyeti değil, direnişi doğurdu. Batı Anadolu’da zeybekler, Karadeniz’de, Güney’de, Güneydoğu’da ve Doğu Anadolu’da yerel milis güçleri işgalcilere karşı silahlı mücadele yürütüyordu. Fakat bu direniş parçalıydı; yerel kahramanlıklar ulusal bir stratejiye dönüşemiyordu. Ulusal kurtuluş için bir önderliğe, ortak bir hedefe ve merkezi bir iradeye ihtiyaç vardı.

SAMSUN’DAN ANKARA’YA: BİR YOLCULUKTAN FAZLASI

Atatürk’ün 19 Mayıs 1919’da Samsun’a çıkışıyla başlayan Anadolu yolculuğu, askeri bir hareketten çok siyasal bir inşa süreciydi. Erzurum ve Sivas kongreleriyle bu sürecin temel ilkeleri belirlendi: Ulusal egemenlik, bağımsızlık ve millet iradesi. Ankara’ya geliş ise bu sürecin coğrafi ve siyasal merkezinin belirlendiği an oldu. Anadolu’nun ortasında, işgalden uzak, iletişim ve ulaşım açısından elverişli Ankara; Milli Mücadele’nin yönetileceği yer olarak öne çıktı. Bu tercih tesadüf değil, bilinçli bir stratejiydi.

‘KIZILCA GÜN’: ANKARA’NIN TARİH SAHNESİNE ÇIKIŞI

27 Aralık 1919’da Ankara, tarihsel bir rol üstlendi. Ankaralıların “Kızılca Gün” olarak adlandırdığı bu günde, kentin köylerinden ve kasabalarından gelen binlerce atlı ve yaya seymen, halkla birlikte Mustafa Kemal’i Dikmen sırtlarında karşıladı. Bu karşılama, sıradan bir protokol ya da nezaket gösterisi değildi. Binlerce yıllık Türk geleneğinde seymen dizilme töresi, milli felaket dönemlerinde yeni bir liderin ve yeni bir dönemin ilanı anlamına gelirdi. Davullar, sancaklar, zeybekler ve dualarla yapılan bu töre, Ankara’nın iradesini açıkça ortaya koyuyordu.

‘UĞRUNDA ÖLMEYE GELDİK PAŞAM’

Kaynaklarda aktarıldığı üzere Atatürk Kızılyokuş’ta dizilen seymenlere seslenerek “Niçin zahmet ettiniz?” diye sordu. Aldığı yanıt, Anadolu’nun ruh halini ve kararlılığını özetliyordu: “Uğrunda ölmeye, millet yolunda kanımızı akıtmaya geldik Paşam.” Ulu Önder’in “Fikrinizde sabit misiniz?” sorusuna verilen “Andolsun!” yanıtı, bu bağlılığın geçici değil, tarihsel bir irade olduğunu gösteriyordu. Bu an, milli mücadelenin liderliğinin halk tarafından açıkça kabul edildiği bir dönüm noktasıydı. Seymen dizilme töresi, yalnızca bir karşılama değil; lider seçme geleneğinin sembolik ifadesiydi. Türk tarihinde bu töre, kızılca günlerde yani varlık-yokluk dönemlerinde düzenlenir; yeni bir siyasi ve toplumsal düzenin başlangıcını müjdelerdi. 27 Aralık 1919’da Ankara’da yapılan da tam olarak buydu: Dağınık direniş, Mustafa Kemal’in şahsında birleşiyor; Ankara, bu birleşmenin merkezi olarak ilan ediliyordu.

ANKARA: KURTULUŞUN KARARGÂHI, CUMHURİYETİN BEŞİĞİ

Bu tarihten sonra Ankara, milli mücadelenin siyasal ve askeri kararlarının alındığı merkez haline geldi. TBMM’nin açılması, düzenli ordunun kurulması ve Kurtuluş Savaşı’nın yönetilmesi süreci burada şekillendi. İşgalci güçler için ise bu gelişme kaygı vericiydi. Zira artık karşılarında dağınık yerel direnişler değil, halkın desteğini arkasına almış, merkezi bir ulusal irade vardı. Tarihsel açıdan bakıldığında 27 Aralık 1919, Türkiye Cumhuriyeti’nin hukuki kuruluşundan yıllar önce, fiilen doğduğu gündür. O gün Ankara’da verilen mesaj açıktı: Bu topraklar teslim olmayacak, ulusal egemenlik esas alınacak ve yeni bir devlet kurulacaktı. 27 Aralık 1919, bu yönüyle yalnızca geçmişin anısı değil; Cumhuriyet’in hangi koşullarda, hangi iradeyle kurulduğunu hatırlatan tarihsel bir pusuladır.