2025’in kara tablosu: İşçi ve çocuk işçi ölümleri, MESEM’ler, Dilovası fabrika yangını…

Türkiye’de 2025 yılında yaşanan facialarda, yaklaşık 2 bin işçi ve en az 91 çocuk iş cinayetlerinde hayatını kaybetti. 23 Temmuz’da çıkan orman yangınında, 5’i orman işçisi, 5’i AKUT gönüllüsü 10 kişi şehit oldu. Türkiye kasım ayında ise kayıtsız ve ruhsatsız kaçak çalıştırılan bir parfüm fabrikasında çıkan yangınla sarsıldı. Kocaeli Dilovası’ndaki parfüm imalathanesinde 8 Kasım’da meydana gelen yangında, 3’ü çocuk işçi, 7 işçi hayatını kaybetti. Milli Eğitim Bakanlığının MESEM projesi kapsamında çalıştırılan öğrencilerden 17’sinin iş kazasında hayatını kaybetmesi nedeniyle de Türkiye yılın son günlerinden bu projeyi tartıştı.

Türkiye İstatistik Kurumu’na (TÜİK) göre, Türkiye’de 35 milyon 568 bin kişi çalışıyor. İş Sağlığı ve İş Güvenliği Meclisi’nin (İSİG) verilerine göre, yılın ilk on bir ayında en az 1.956 işçi hayatını kaybetti.

İSİG verilerine göre, kasım ayında en az 13 çocuk iş cinayetlerinde yaşamını yitirdi. Bu çocuklardan biri çiftçi, 12’si ise tarım, gıda, kimya, ağaç, büro ve inşaat işkollarında çalışıyordu. Hayatını kaybedenlerin 4’ü 14 yaş ve altı, 9’u 15-17 yaş grubundaydı. Yıl genelinde ise en az 91 çocuk işçi iş kazaları ve iş cinayetlerinde yaşamını yitirdi.

TEMMUZ AYINDA ORMAN YANGINLARINA MÜDAHELE EDEN 10 KİŞİ YAŞAMINI YİTİRDİ

Türkiye temmuz ayında orman yangınlarıyla mücadele etti. Yaz aylarında yaşanan yangınlarda ormanlık alanları yok olan Türkiye, yangınla mücadelede de 10 şehit verdi. Eskişehir Seyitgazi’de 23 Temmuz’da çıkan orman yangınına müdahale eden 5’i orman işçisi, 5’i AKUT çalışanı 10 kişi hayatını kaybetti.

Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı, “Eskişehir-Seyitgazi’de başlayıp Afyonkarahisar sınırlarına geçen yangınla alakalı arkadaşlarımızdan 19 orman çalışanı, 5 AKUT mensubu, 24 kişi aniden değişen rüzgarın alevleri onlara çevirmesiyle birlikte maalesef yangının içerisinde kaldılar. Bu arkadaşlarımızdan 14’ü şu anda farklı hastanelerde büyük problem olmaksızın tedavi altında bulunuyor. Ne yazık ki 5 orman çalışanı kardeşim ve 5 AKUT mensubu kardeşimi kaybettik” açıklamasını yaptı.

5’i orman işçisi, 5’i AKUT gönüllüsü 10 kişinin şehit olduğu orman yangınıyla ilgili Eskişehir ve Afyonkarahisar Cumhuriyet Başsavcılıklarınca soruşturma başlatıldı.

DİLOVASI FACİASINA İLİŞKİN 16 SANIK İÇİN İDDİANAME HAZIRLANDI

Türkiye kasım ayında ise kayıtsız ve ruhsatsız kaçak çalıştırılan bir parfüm fabrikasında çıkan yangınla sarsıldı. Kocaeli Dilovası’nda bir parfüm imalathanesinde 8 Kasım’da meydana gelen yangında, 3’ü çocuk, 7 işçi hayatını kaybetti.

Yangına ilişkin, Gebze Cumhuriyet Başsavcılığı’nca, Ravive Kozmetik San. ve Dış Tic. A.Ş. ile LYKKE Kozmetik firmasının yetkili ortakları İsmail Oransal, Altay Ali Oransal, Aleyna Oransal ve Gökberk Güngör hakkında “olası kast” suçundan cezalandırılmaları talep edildi; ayrıca 8 sanık için “bilinçli taksirle ölüme ve yaralanmaya neden olma”, 4 sanık için ise “suçluyu kayırma” suçlarından dava açılması istendi.

İddianamenin sonuç bölümünde, İsmail Oransal ve Altay Ali Oransal’ın şirketin hukuki ve fiili yönetiminde belirleyici rol üstlendikleri, gerekli iş güvenliği ve teknik önlemleri almadan üretimi sürdürdükleri tespit edildi. İddianamede, “… Karar alma süreci içerisinde bulunan ve imalathane içerisindeki yüksek riskleri bilmelerine rağmen, ‘olursa olsun’ mantığı ile hareket ederek bu risklerin önüne geçmek için her hangi bir girişimde bulunmamışlardır” ifadesine yer verildi.

İddianamede, çalışanların iş elbisesi veya koruyucu giysi verilmediğini, iş yerinde hiç iş sağlığı ve güvenliği uzmanı görmediklerini, herhangi bir eğitim almadıklarını ve sigortalarının bulunmadığını beyan ettikleri kaydedildi. Şüpheliler İsmail Oransal, Altay Ali Oransal ile ölüm nedeniyle ek kovuşturma kararı verilen müteveffa şüpheli Kurtuluş Oransal’ın, kollukta, Cumhuriyet Başsavcılığı’nda ve Sulh Ceza Hakimliği’nde yapılan sorgularında susma haklarını kullandıkları ve savunma yapmadıkları bildirildi. İddianamede, Dilovası Belediye Başkanlığı ve SEDAŞ yetkilileri hakkında tefrik kararı verildiği belirtildi.

Soruşturma kapsamında gözaltına alınan 11 şüpheliden şirket sahibi Kurtuluş Oransal, şirket yetkilileri İsmail Oransal, Altay Ali Oransal, Aleyna Oransal ve Gökberk Güngör, “Olası kastla öldürme” suçlamasıyla, Ali Osman A. ve Onay Y., “Suçluyu kayırma” suçlamasıyla tutuklandı. Şüphelilerden H.E., G.B., Ö.A. ve Güven Demirbaş, adli kontrol şartıyla serbest bırakıldı.

Soruşturma sürecinde tutuklanan firma sahibi Kurtuluş Oransal ise cezaevinde geçirdiği kalp krizi sonucu hayatını kaybetti. Olayın ardından ihmali olduğu değerlendirilen SGK ve İŞKUR yetkilileri açığa alındı.

17 ÇOCUK MESEM’DE YAŞAMINI YİTİRDİ

İSİG’in aktardığına göre, bu yıl Mesleki Eğitim Merkezleri (MESEM) kapsamında çırak ve stajyer olarak çalıştırılırken 17 çocuk işçi hayatını kaybetti. Hayatını kaybeden çocukların isimleri şöyle:

“Muhammed Kendirci, Alperen Uygun, Yağız Yıldız, Arda Dirmilli, Efe Baran Kazancı, Muammer Samet Karaoluk, Eren Dağ, Alperen Kocayavuz, Alperen Enes Ural, Murat Can Eryılmaz, Arda Tonbul, Ömer Çakar, Zekai Dikici, Ulaş Dumlu, Erol Can Yavuz, Arda Silahlı ve Yunus Emre Küçükuzun.”

Konya’da 15 yaşındaki MESEM öğrencisi Berk İvacık, dağlık arazide ölü bulundu. İvacık’ın, 26 Kasım’da evden ayrılmadan önce ailesine “Yaşama isteğim kalmadı. Allah’a emanet olun” ifadelerinin yer aldığı bir veda mektubu bıraktığı öğrenildi.

ÖĞRENCİLER TUTUKLANDI, ÖĞRETMENLER GÖZALTINA ALINDI

MESEM prajesi kapsamında çalıştırılan öğrenciler nedeniyle Türkiye, yılın son günlerinden bu projeyi tartıştı. Milli Eğitim Bakanlığı’nın düzenlediği Mesleki ve Teknik Eğitim Zirvesi’nin yapıldığı Yenibosna’daki otelde MESEM ve çocuk ölümlerini protesto eden Türkiye İşçi Partililerden 16 kişi tutuklanırken, Özel Sektör Öğretmenleri Sendikası Başkanı Eren Edebali ve beraberindekiler gözaltına alındıktan sonra serbest bırakıldı.

14 Aralık’ta TBMM Genel Kurulu’nda Milli Eğitim Bakanlığı’nın bütçe görüşmelerinde, CHP, İYİ Parti, DEM Parti ve Yeni Yol Partisi milletvekilleri, “MESEM”lerde yaşanan iş kazalarını/iş cinayetlerini gündeme getirdi. Milli Eğitim Bakanı Yusuf Tekin, MESEM’e yönelik eleştirilere yanıt verirken, mesleki eğitimle çocuk işçiliğinin kesin çizgilerle ayrıldığını, hiçbir çocuğu ucuz iş gücü olarak görmediklerini ve hiçbir evladın hayatını riske atmadan sahadaki her adımın yakından izlendiğini söyledi. Bakırköy Cumhuriyet Başsavcılığı, 16 kişi hakkında “görevi yaptırmamak için direnme” ve “basit yaralama” suçlamalarıyla kamu davası açıldığını duyurdu.