Uzman isimden asgari ücret hesabı: Net rakam verdi!

Asgari Ücret Tespit Komisyonu, 2026’da geçerli olacak asgari ücretin belirlenmesine yönelik ilk toplantısını 12 Aralık Cuma günü saat 14.00’te Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nda yapacak. Takvimin netleşmesine rağmen komisyonun yapısı ve görüşmelere dair tartışmalar devam ediyor. Kocaeli Üniversitesi Öğretim Üyesi Çalışma Ekonomisi Uzmanı Prof. Dr. Aziz Çelik, komisyonun işleyişi ve asgari ücret hesaplamasına ilişkin değerlendirmelerde bulundu.

TÜRK-İŞ’in bu yıl komisyonda yer almayacağını açıklaması üzerine Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan’ın TÜRK-İŞ Başkanı Ergün Atalay’a hükümet temsilci sayısının “5’ten 1’e düşürülmesi” önerisini iletmesini değerlendiren Çelik, komisyon yapısındaki bu değişikliğin çözüm getirmeyeceğini vurguladı.

TEMSİL TARTIŞMASI BÜYÜYOR

Kararların yine oy çokluğuyla alınacağını hatırlatan Çelik, “Esas mesele komisyonun yapısı değil, komisyonun hangi ilkelere ve kurallara göre karar alacağıdır” dedi. Çelik, geçmiş yıllarda komisyonun herhangi bir kurala bağlı kalmadan karar verdiğini belirterek, “Komisyon üyeleri asgari ücreti televizyondan öğrenmiştir” ifadelerini kullandı.

Son yıllarda komisyon içinde tartışma ortamının kalmadığını belirten Çelik, hükümet temsilci sayısının düşürülmesinin “sembolik bir değişiklik” olacağını dile getirdi.

KEYFİ ASGARİ ÜCRET DÖNEMİ SONA ERMELİ

Çelik, temel sorunun komisyonun bileşimi değil, hangi ilkelere göre karar aldığını belirterek, bu ilkelerin geçim şartlarını ve ekonomik büyümeyi kapsaması gerektiğini ifade etti. Anayasa’da belirtilen kriterlerin göz ardı edildiğini söyleyen Çelik, “Türkiye’de keyfi asgari ücret döneminden kural bazlı asgari ücret dönemine geçilmesinin zamanı gelmiştir” dedi.

Komisyon toplantılarının şeklen yapıldığını belirten Çelik, müzakerelerin fiilen ortadan kalktığını, TÜİK’in geçmişte sunduğu işçi geçimi hesaplarının artık paylaşılmadığını aktardı.

GÜVEN SORUNU BÜYÜYOR

Komisyonun milyonlarca emekçide güven oluşturmadığını belirten Çelik, “Komisyon bir mizansene dönmüştür. Fiilen bir komisyondan söz etmek mümkün değildir” değerlendirmesinde bulundu.

Resmi enflasyon oranlarına dayalı tahminlerin gerçeği yansıtmadığını ifade eden Çelik, “Bastırılmış enflasyon oranlarıyla asgari ücretin tespit edilmesi doğru değildir” diyerek, geçim şartlarının ve büyüme verilerinin dikkate alınması gerektiğini vurguladı. Çelik, tek bir işçinin yaşam maliyetinin ekimde 35-40 bin TL aralığında olduğunu, dört kişilik bir ailenin yoksulluk sınırının ise 90 bin TL’yi aştığını hatırlattı.

ASGARİ ÜCRET İÇİN BELİRLEYİCİ OLMASI GEREKEN KRİTER

Asgari ücret belirlenirken ekonomik büyümenin temel kriter olması gerektiğini savunan Çelik, kişi başına gayri safi yurtiçi hasıla verilerini hatırlattı. 2026 yılı için tahmin edilen aylık 75 bin TL’lik kişi başına gelir üzerinden yapılan hesaplamaya dikkat çeken Çelik, “Eğer yüzde 60’ı esas alınırsa asgari ücretin tabanı net 38 bin TL’den düşük olmamalıdır” dedi.

Oranın yüzde 65-70’e yükselmesi halinde asgari ücretin 45-50 bin TL bandına çıkabileceğini belirten Çelik, bu hesaplamaların kanuni bir düzenleme haline gelmesi gerektiğini dile getirdi.

ÜCRETLERDEKİ GERİLEME BÖLÜŞÜMDEKİ BOZULMAYI GÖSTERİYOR

Çelik, asgari ücretin milli gelir içindeki payının yıllar içinde gerilediğine dikkat çekerek, bunun bölüşüm ilişkilerinin kötüleştiğinin göstergesi olduğunu aktardı. Asgari ücretin ortalama ücret haline geldiğini belirten Çelik, “Ücretli çalışanların yoksullaşmasıdır” diyerek, yapılacak zammın tüm ücret düzeylerini etkileyeceğini ifade etti.