İran-İsrail savaşı gübre ve mazot fiyatlarını uçurdu: Tarımda yeni zam riski!

İran-İsrail savaşının gübre fiyatlarını bir ayda yüzde 38, mazot fiyatlarını ise yüzde 6’dan fazla artırdığı belirtildi. Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, haziran ayına ilişkin üretici ve market fiyat farkları ile girdi maliyetlerindeki artışlara dair değerlendirmelerde bulundu.

Bayraktar, Türkiye’nin kimyasal gübre hammaddesinin yüzde 90’dan fazlasını ithal ettiğini, dolayısıyla gübre piyasalarının hem dış piyasalardaki gelişmelere hem de dolar kuruna bağlı olduğunu vurguladı. 13 Haziran’da başlayan İran-İsrail savaşının gübre fiyatlarını artırdığını ifade etti.

Savaş bölgesindeki ülkelerin dünya gübre üretiminde önde gelen konumda olduğunu belirten Bayraktar, sevkiyat yollarındaki kısıtlamaların Türkiye’deki gübre piyasasını olumsuz etkilediğini söyledi.

GÜBRE VE MAZOT FİYATLARINDA CİDDİ ARTIŞ YAŞANDI

Haziran ayında ÜRE gübresi fiyatı bir ayda yüzde 38,5 artarak 27 bin 192 liraya yükseldi. DAP gübresi ise yüzde 12,9 artışla 30 bin 521 liraya ulaştı.

20.20.0 kompoze gübresi yüzde 10,7, amonyum sülfat yüzde 6, amonyum nitrat ise yüzde 3,1 oranında zamlandı. Yıllık bazda ise ÜRE gübresi yüzde 99,4, DAP gübresi yüzde 48,8, 20.20.0 kompoze gübresi yüzde 42,7, amonyum nitrat yüzde 36, amonyum sülfat ise yüzde 34,7 oranında artış gösterdi.

Bayraktar ayrıca, mazotun litre fiyatının aylık yüzde 6,2, yıllık yüzde 15,1 artışla 49 lira 89 kuruşa yükseldiğini belirtti. Yıllık bazda süt ve besi yemi fiyatları yüzde 30, elektrik fiyatları ise yüzde 47 oranında artış gösterdi.

GÜBRE EKSİKLİĞİ TARIMSAL VERİMİ OLUMSUZ ETKİLEYEBİLİR

Bayraktar, önümüzdeki dönemde mısır, ayçiçeği ve çeltik gibi sıcak iklim tahıllarında üst gübrelemelerin yapılacağını, ancak önceden gübre temin edemeyen çiftçilerin yüksek fiyatlardan almak zorunda kalacağını veya gübre alamayacağını aktardı.

Nisan ayında yaşanan zirai donun meyvelerde, ardından meydana gelen kuraklığın buğday ve arpa gibi serin iklim tahıllarında verim kayıplarına yol açtığını hatırlatan Bayraktar, gübre noksanlığı nedeniyle oluşacak verim düşüşlerinin tarımsal üretimdeki zararı büyüteceğini vurgularken, “Başta gübre olmak üzere artan girdi fiyatlarıyla üretimde zorlanan çiftçilerimizin desteklenmesi önemlidir. Bu kapsamda 2025 yılı destekleri içinde yer alan temel desteklerin artırılması sağlanmalıdır” dedi.

FİYAT FARKI YÜZDE 600’E ULAŞTI

Haziran ayında üretici ile market arasındaki fiyat farklarının dikkat çekici seviyelere yükseldiğini belirten Bayraktar, fiyat farkının en fazla yüzde 600 ile karpuzda görüldüğünü söyledi. Üreticide 2 lira olan karpuzun markette 14 liraya satıldığına dikkat çekti.

Karpuzdaki fiyat farkını yüzde 284 ile kuru soğan, yüzde 261,6 ile kabak, yüzde 225,5 ile nohut ve yüzde 220,8 ile kuru fasulye takip etti.

Haziran ayında markette fiyatı en çok artan ürün yüzde 42 ile limon olurken, en fazla düşen ürün yüzde 67,5 ile karpuz oldu. Üreticide ise en çok fiyat artışı yüzde 43,1 ile kırmızı mercimekte, en çok fiyat düşüşü ise yüzde 89,5 ile karpuzda gerçekleşti.