Gıdadan tekstile ekonomi alarm veriyor: ‘Bu tempoda gidersek Türkiye’de satacak ürün bulamayabiliriz’

Migros İcra Kurulu Başkanı Ömer Özgür Tort ve Koton CEO’su Dr. Bülent Sabuncu, Antalya’da düzenlenen TÜRKONFED 26. İş Dünyası Zirvesi’nde gıda ve tekstil sektörlerindeki üretim sorunlarını masaya yatırdı. Tort, Türkiye’nin gıdaya erişim ve üretim konusunda ciddi riskler yaşadığını belirterek, üreticilerin para kazanamadığı için üretmek istemediğini söyledi. “Bu tempoda gidersek Türkiye’de satacak ürün bulamayabiliriz. O zaman ithalat furyasının içinde gıdayı da bu paydaşlardan biri haline getirmek zorunda kalabiliriz diye kaygımız var” ifadelerini kullandı.

‘İTHALATI ÇOK RAHAT YAPABİLİRİZ AMA YAPMAYACAĞIZ DEDİK’

Tort, bitkisel proteinin ithalinin kolay ve ucuz olduğunu ancak yerli üretimi desteklediklerini vurguladı. Mercimek üretimi için Kayseri Şeker ile iş birliği başlattıklarını belirten Tort, “İthalatı çok rahat yapabiliriz ama yapmayacağız dedik. Kayseri Şeker ile iş birliği yaparak boş kalan tarlalarda mercimek üretimini başlattık. Bu hem tarlaya fayda sağlıyor hem de üretimi güçlendiriyor. İthalden daha pahalıya gelmesine rağmen bu mücadeleyi veriyoruz” dedi.

Migros’un susam ve tahin üretiminde de benzer bir dönüşüm başlattığını aktaran Tort, “Sen üret, biz tamamını alacağız dedik. Tahin ve helvada yüzde 100 yerliye geçiyoruz, bu da kademe kademe gerçekleşiyor” diye konuştu. Patates üretiminde Niğde’deki aşırı tarımın verimi düşürdüğünü ifade eden Tort, endemik çeşitlere dönüş yapıldığını kaydetti.

‘TEDARİK MALİYETİNİ DÜŞÜRMEMİZ ŞART’

Ürün fiyatlarının oluşumunda nakliye ve toplu üretim maliyetlerinin kritik olduğunu belirten Tort, Antalya ve İstanbul arasındaki fiyat farklarını örnek vererek, “Ürün Antalya’da 5 lira, İstanbul’da 35 lira. Bunun çok basit bir matematiği var. Randımanlı üretim yoksa sıfır maliyetli bir ürünü İstanbul’da satmanın maliyeti 21 lira. Üretici 5 liraya üretmez. Tedarik maliyetini ve ortak üretim maliyetini düşürmemiz şart” dedi.

GIDA GÜVENLİĞİ VE ŞEFFAFLIK

Tort, gıda güvenliği konusunda hassasiyetlerini vurguladı:

Bazı bahçelere giriyorum, bir bölümünün kendileri için ayrıldığını ve oraya ilaç kullanmadıklarını belirtiyorlar. Bu benim canımı çok acıtıyor. Bunu bana söylüyorlar, kim bilir söylenmeyen neler var. Bunun da kontrolü önce vicdanımızla. Biz kontrol etmeyi yükümlülük olarak görüyoruz. Yalnızca pestisit kontrolüne yılda 350-400 bin dolar harcıyoruz. Tüm ürünlerin üzerine QR kodu koyma sözü veriyorum. Herkesin bu sorumlulukta paydaş olması en değerlisi.

‘DÜNYADA İLK 3’TE İKEN DAHA DA ALTA İNDİK’

Koton CEO’su Dr. Bülent Sabuncu, hazır giyim sektöründe ihracatın üç yıl önce 21 milyar dolardan bu yıl 16–16,5 milyar dolara gerilediğini söyledi. Sabuncu, Mısır’a kayan yatırımlar konusunda son iki ayda iki ayrı Mısır devlet bakanıyla görüştüklerini belirterek, “Kırılma her yerde ve herkes çalışıyor. Dünyada ilk 3’te iken şu an daha da alta indik. Koton olarak üretimin yüzde 81’ini Türkiye’den alıyoruz bunun için direniyoruz” dedi. Ayrıca genç kuşak tüketicilerin hızlı talep değişiklikleri ve yüksek iade oranlarının sektörü zorlaştırdığını ifade etti.

SANAYİDE KÂR YABANCIYA GİDİYOR

TÜRKONFED Yönetim Kurulu Başkanı Süleyman Sönmez, Türkiye’nin otomotiv, beyaz eşya ve savunma sanayisinde lider olduğunu belirterek, “Ancak fiyat rekabeti içinde olduğumuz Çin’de yüksek teknolojili ürün ihracatının payı yüzde 30’a dayanmışken bu oran bizde yüzde 3-4 seviyesinde kalıyor. Sanayide biz üretiyoruz, kâr başkasının hanesine yazılıyor” dedi.

KÜRESEL KIRILMA VE TÜRKİYE’NİN FIRSATLARI

TÜRKONFED 26. İş Dünyası Zirvesi, ‘Küresel Kırılma Döneminde Türkiye’ temasıyla gerçekleştirildi. Sönmez, düşük katma değer, düşük gelir ve düşük verimlilik şeklinde bir kısır döngüye sıkışıldığını belirtti. BAKSİFED Başkanı Mustafa Cengiz, Türkiye’nin küresel dönüşümlere yön veren bir ülke olması gerektiğini vurguladı. TÜSİAD Yönetim Kurulu Başkanı Orhan Turan ise teknolojiden iklim krizine kadar pek çok alanda Türkiye’nin önemli fırsatlar yakalayabileceğini ifade etti.