Araştırma: Ultra işlenmiş gıdalar kansere kapı aralıyor

Araştırmalar, günlük beslenmenin yarısına kadarını oluşturabilen ultra işlenmiş gıdaların (UPF) akciğer kanseri riskini artırabileceğini ortaya koydu.

Daha önce kalp hastalıkları, tip 2 diyabet ve erken ölümle ilişkilendirilen bu gıdalar, yeni bir çalışmayla kanser riskleri listesine eklendi.

Bilimsel dergi Thorax’ta yayınlanan çalışmada, ultra işlenmiş gıdaların tüketimi ile akciğer kanseri arasında anlamlı bir ilişki bulundu. Akciğer kanseri, dünya genelinde en yaygın kanser türlerinden biri olarak öne çıkıyor.

Akciğer kanseri genellikle erken evrede belirti göstermiyor. İlk belirtiler arasında nefes darlığı, kanlı öksürük ve açıklanamayan yorgunluk yer alıyor. Araştırmacılar, ultra işlenmiş gıdaların tüketiminin azaltılmasının hastalık riskini düşürebileceğini belirtiyor.

Çalışma, yaş ortalaması 62 olan 101 binden fazla kadın ve erkek katılımcının beslenme alışkanlıklarına ilişkin veriler üzerinden yürütüldü. Araştırmacılar, katılımcıların günlük diyetlerinde ultra işlenmiş gıdaların payını analiz etti.

Ultra işlenmiş gıdaların kesin bir tanımı bulunmasa da, genellikle endüstriyel olarak üretilen, koruyucu ve katkı maddeleri içeren, tat ve görünümü artırmaya yönelik işlemlerden geçen ürünler olarak tanımlanıyor.

EN SIK TÜKETİLEN GIDALAR

Araştırmada ultra işlenmiş gıdalar arasında dondurma, hazır soslar, şekerlemeler, gazlı içecekler, hazır hamburger ve pizzalar öne çıktı. Özellikle şu ürünlerin sık tüketildiği belirlendi:

• İşlenmiş et ürünleri (öğle yemeklik etler): %11
• Diyet veya kafeinli gazlı içecekler: %7’nin üzerinde
• Kafeinsiz gazlı içecekler: yaklaşık %7

Bunun yanı sıra kızartmalar, ekmek ve fırın ürünleri, tuzlu atıştırmalıklar, kahvaltılık gevrekler, hazır çorbalar, margarin ve şekerli içecekler de listeye girdi.

Araştırma sürecinde bin 706 akciğer kanseri vakası tespit edildi. Bunların bin 473’ü, daha yavaş seyirli olan küçük hücreli dışı akciğer kanseri, 233’ü ise daha agresif seyreden küçük hücreli akciğer kanseri olarak kaydedildi.

Araştırmacılar, çalışmanın gözlemsel nitelikte olması nedeniyle kesin neden-sonuç ilişkisi kurulamayacağını vurguladı. Ayrıca sigara kullanımı gibi diğer risk faktörlerinin hesaba katılmadığına dikkat çekildi.

Buna karşın uzmanlar, ultra işlenmiş gıdaların yaygınlaşmasının obezite, kalp-damar hastalıkları, metabolik bozukluklar, kanser ve erken ölüm oranlarındaki artışla ilişkili olabileceğini belirtiyor.