Enerji Bakanlığı piyasadan pahalıya aldığı elektriği şirketlere ucuza satmış: ‘Şirketlere ‘kaynak’ transferi’

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar, CHP İzmir Milletvekili Ednan Arslan’ın bakanlığın bütçe görüşmeleri sırasında yönelttiği sorularına yazılı yanıt verdi. Yanıtta, Elektrik Üretim AŞ’nin (EÜAŞ) 2024 yılında gün öncesi piyasasından (GÖP) 94.858.781 MWh elektrik enerjisi aldığını, ortalama GÖP alış fiyatının 2.240,13 MWh olduğunu bildirdi. 2024 yılında toptan satış tarifesi 482,187 TL/MWh üzerinden olmak üzere genel tedarik şirketlerine (GTŞ) toplam 98.316.017 MWh elektrik enerjisi satıldığını belirten Bayraktar, yanıtında, “EÜAŞ kendi üretiminin yeterli olmadığı zamanlarda piyasadan enerji alarak GTŞ’lere satabilmektedir. Söz konusu bu uygulamanın sebebi ise dağıtım şirketlerine sübvansiyon yapmak değil, vatandaşlarımızın daha düşük fiyattan elektrik kullanmasını sağlamaktır” dedi.

‘İTİRAF ETTİLER’

CHP’li Arslan, bakanlığın, geçen yıl spot enerji borsasından 1 kWh enerjiyi ortalama 2.24 TL’den satın alarak görevli tedarik şirketlerine 0.48 TL’den sattığını itiraf ettiğini söyledi. Arslan, “2024 yılında ülkemizde tüketilen ve faturalanan yaklaşık 280 milyar kWh elektriğin yaklaşık yüzde 35’ini oluşturan bu 98.3 milyar kWh’lık enerji satışının EÜAŞ’a maliyeti 212.5 milyar TL olmuştur. EÜAŞ, GTŞ’lerden yalnızca 47.5 milyar TL tahsil edebilmiştir. Özetle 2024 yılında EÜAŞ’ın bu alım satımlardan 165.1 milyar TL zarar ettirildiği görülmektedir” dedi.

‘AÇIKÇA KAYNAK AKTARIMI’

Arslan, elektrik dağıtım şirketlerinin kağıt üstünde “yapışık ikiz kardeşleri” olan GTŞ’lere 0.48 liradan enerji temin edilmesinin açıkça “kaynak aktarımı” olduğunu vurguladı. Arslan, “Vatandaşa son kaynak tarifesi üzerinden fahiş fiyata enerji satma olanağı yaratılan bu şirketlere bir yandan da EÜAŞ üzerinden dünyanın en ucuz enerjisinin sağlanması, serbest piyasa mantığına bile aykırıdır” dedi.

Arslan, vatandaşın, temel bir kamu hizmeti olan elektriği kullanabilmek için faturada ödediği tutarın yüzde 72’sini dağıtım şirketlerine dağıtım bedeli olarak, yüzde 8’ini vergi olarak, sadece yüzde 20’sini elektrik bedeli olarak ödediğine de dikkat çekti. Bu tablonun 2022 yılında yüzde 70 enerji bedeli, yüzde 19 dağıtım bedeli ve yüzde 11 vergiden oluştuğuna işaret eden Arslan, şunları söyledi:

“2023-2026 arasında geçen 3 yılda enerji bedeli yaklaşık yüzde 60 düşerken, dağıtım bedeli yüzde 450 artırılmıştır. Bu yolla 3 yılda dağıtım şirketlerine ödenen toplam dağıtım bedeli yaklaşık 918 milyar TL’ye ulaşmıştır. İktidar dağıtım şirketlerinin kasasına giden dağıtım bedellerinde artış yapmasaydı bu 3 yılda ödenecek toplam dağıtım bedeli yaklaşık 250 milyar TL olacaktı. Piyasadan pahalıya alıp şirketlere ucuza elektrik satan EÜAŞ’ın bizim hesaplarımıza göre 2023 yılında 55, 2024 yılında 165, 2025 yılında ise 170 milyar TL GTŞ’lere vatandaşın vergilerinden kaynak aktardığını tahmin ediyoruz.”

‘1 TRİLYON LİRANIN ÜZERİNDE’

CHP’li Arslan, yaptığı hesaplamalara göre, iktidarın dağıtım şirketlerine 3 yılda vatandaşın cebinden yaklaşık 668 milyar TL dağıtım bedeli üzerinden kaynak aktardığına dikkat çekti. Aynı anda piyasadan pahalıya alınan elektriği GTŞ’lere ucuza satarak yine bu 3 yılda yaklaşık 390 milyar TL vatandaşın vergilerinden kaynak aktarımı yapıldığına da işaret eden Arslan, “Dağıtım şirketleri ve ikiz kardeşleri GTŞ’lerin 3 yılda vatandaşa maliyeti yaklaşık 1 trilyon lira oldu. Halkımız bu kamburu daha fazla taşıyamaz” dedi.