Çin’den ABD’ye yeni ticari hamle: O ürünlerin ihracatına kısıtlama geldi!

Çin, küresel arzın büyük bölümünü karşılayan nadir toprak elementleri ve üretim teknolojilerinin ihracatına yeni sınırlamalar getirdi. Çin Ticaret Bakanlığı, nadir toprak elementlerinin çıkarılması, eritilmesi, ayrılması ve mıknatıs üretimi ile ilgili teknolojilerin ihracatının kontrol altına alındığını duyurdu. Ayrıca ikincil kullanım ve geri dönüşüm teknolojileri de kapsam dahilinde yer aldı.

Bakanlık, nadir toprak elementlerinin işlendiği tesislerde montaj hatlarının kurulması, bakım ve güncelleme işlemlerine ilişkin teknolojilerin de transferinin kontrol edildiğini açıkladı. Yurtdışında üretilip Çin’den ithal edilen ürünleri kullanan üreticiler de benzer kısıtlamalara tabi olacak; bu düzenleme 1 Aralık’ta yürürlüğe girecek.

ULUSAL GÜVENLİK VE STRATEJİK ÇIKARLAR ÖN PLANDA

Bakanlık açıklamasında, nadir toprak elementlerinin hem sivil hem askeri kullanım amaçlı ürün niteliği taşıdığı ve kontrol edilmesinin normal olduğu vurgulandı. Bazı yabancı kuruluşların bu elementleri hassas alanlarda kullanmasının Çin’in ulusal güvenliği ve çıkarları açısından potansiyel tehdit oluşturduğu belirtildi.

Çin Devlet Güvenliği Bakanlığı, 27 Eylül’de yabancı ülkelerin kritik mineralleri ülkeden kaçırma girişimlerine karşı uyarıda bulunmuş, bazı yabancı gizli servislerin suç şebekeleriyle işbirliği yaptığı iddia edilen kaçakçılık vakalarına dair detayları paylaşmıştı.

TRUMP-Şİ GÖRÜŞMESİ ÖNCESİ STRATEJİK ADIM

Kısıtlamalar, ABD ile Çin arasında süren tarife müzakereleri ve iki ülke liderlerinin APEC Zirvesi’nde yüz yüze görüşmeye hazırlandığı bir dönemde geldi. Çin, ABD’nin teknoloji ve çip sektörüne yönelik kısıtlamalarına karşılık daha önce de nadir toprak elementlerine ihracat kontrolleri uygulamıştı.

Önceki dönem ABD Başkanı Joe Biden’ın çip sektörü kısıtlamalarına galyum, germanyum ve antimon ihracatını kısıtlayarak karşılık veren Çin, Trump döneminde tungsten, tellür, bizmut, molibden ve indiyum gibi elementlerin ihracatını kontrol altına almıştı. Nisan ayında ise 7 kategorideki nadir toprak elementinin ihracat kontrol listesine alındığı duyurulmuştu.

KÜRESEL ÜRETİMDE ÇİN’İN AĞIRLIĞI DEVAM EDİYOR

ABD Jeolojik Araştırmalar Kurumu (USGS) verilerine göre, 2024’te dünya genelinde 390 bin ton nadir toprak elementi üretildi ve bunun 270 bin tonu Çin’de gerçekleştirildi. Dünyadaki 17 grup nadir toprak elementinin yaklaşık yüzde 69’unu üreten Çin, ABD’nin teknoloji kısıtlamalarına karşı ihracat kontrolleriyle küresel pazardaki hakimiyetini güçlendirmeyi amaçlıyor.