Trump onaylandığını duyurdu… ABD ile Çin arasında ‘TikTok’ anlaşması

Trump, Oval Ofis’te düzenlediği basın toplantısında görüşmeye ilişkin, “Devlet Başkanı Şi ile harika bir görüşme yaptık ve TikTok anlaşmasını onayladık, şu anda süreç devam ediyor. Harika yatırımcılarımız var. Bu anlaşmanın tamamlanmasını sabırsızlıkla bekliyoruz” dedi.

TikTok’u satın alacak kişilerin ve şirketlerin Amerikalı olacağını vurgulayan Trump, kontrolün tamamen ABD’de olacağını belirtti. Trump, anlaşmanın imzalanmasına ilişkin olarak da, “Anlaşmayı imzalamamız gerekiyor, sanırım bu bir formalite olabilir.” ifadelerini kullandı.

ANLAŞMANIN ÇERÇEVESİ

Mevcut çerçeveye göre ABD’de yeni bir TikTok şirketi kurulacak. Amerikalı yatırımcıların bu yapıda yaklaşık yüzde 80 paya sahip olması, Çinli ByteDance’in ise yüzde 20’nin altında bir hisseyle kalması planlanıyor.

Ayrıca ‘Project Texas’ modeli yeniden gündemde: Oracle’ın denetiminde ABD’li kullanıcıların verileri ülke içinde saklanacak ve bağımsız güvenlik mekanizmalarıyla korunacak.

ALGORİTMA ÇIKMAZI

En hassas başlık ise TikTok’un öneri algoritması. Çin’in 2020’de yürürlüğe giren ihracat kontrol yasaları, bu teknolojinin transferi veya lisanslanması için Pekin’in resmi onayını zorunlu kılıyor.

ABD’de kurulacak yeni yapının algoritmaya tam erişim mi sağlayacağı, yoksa yalnızca sınırlı bir lisanslama ile mi çalışacağı hâlâ belirsiz.

ÇİN’DEN TEMKİMLİ AÇIKLAMA

Trump, Şi’nin anlaşmayı onayladığını söylese de Pekin’in resmi açıklamaları daha temkinli oldu. Çinli yetkililer görüşmelerin sürdüğünü doğruladı, ancak kesinleşmiş bir anlaşmadan bahsetmedi.

Trump, Şi ile yapılan görüşmede sadece TikTok’u değil, aynı zamanda Rusya-Ukrayna Savaşı’nı da ele aldıklarını belirtti. Şi’nin de savaşın sona ermesini istediğini ve bu konuda yardımcı olacağına inandığını ifade etti.

Ayrıca iki lider, ekim sonunda Güney Kore’de düzenlenecek APEC Zirvesi’nde yeniden görüşmek üzere anlaştı. Trump açıklamasında, “Devlet Başkanı Şi ile Güney Kore’de (ekim ayı sonunda) düzenlenecek APEC Zirvesi’nde bir araya gelmemiz, önümüzdeki yılın başında Çin’e gitmem ve Devlet Başkanı Şi’nin de uygun bir zamanda ABD’ye gelmesi konusunda anlaştık” ifadelerini kullandı.

SÜREÇTEKİ BELİRSİZLİKLER

Biden yönetimi, TikTok’un Çinli sahiplerinden ayrılmasını ya da ABD’de yasaklanmasını öngören yasayı daha önce imzalamıştı. Ancak uygulama için tanınan süre uzatılarak müzakerelere zaman kazandırıldı.

Anlaşmanın geleceğini belirleyecek kritik noktalar şunlar:

• Algoritmanın ABD tarafına hangi ölçüde devredileceği
• Çin’in ihracat kontrol yasaları çerçevesinde vereceği onay
• ABD’nin ulusal güvenlik denetim mekanizmalarının kapsamı
• Ve anlaşmanın uzatılan takvime yetişip yetişmeyeceği

Şu anda hem Washington hem de Pekin uzlaşıya istekli görünüyor. Ancak TikTok’un ABD’de özgürce faaliyet göstermeye devam edip edemeyeceği, bu sorulara önümüzdeki haftalarda verilecek yanıtlara bağlı olacak.