Asrın felaketinde 14’üncü güne girilirken, yaşanan acı gündemdeki yerini müdafaaya devam ediyor.
Kahramanmaraş merkezli 2 şiddetli sarsıntı, büyük yıkıma ve binlerce can kaybına neden oldu.
11 vilayette hissedilmesiyle afetin tesiri büyük bir hasara yol açtı.
Büyük endişeye da neden olan zelzele, vatandaşlar tarafından birçok soruyu da beraberinde getirdi.
Bu nedenle bilim insanları da mevzuyu ele alarak raporlar hazırlamaya başladı.
İTÜ’den zelzele raporu
İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) de afet bölgesinde geniş çaplı bir çalışma başlattı. Elde edilen sonuçlarla, Kahramanmaraş zelzelelerinin ön raporu hazırlandı.
İTÜ Rektörü Prof. Dr. İsmail Koyuncu’nun önsözünü ele aldığı raporda, üniversitenin inşaat, jeoloji, jeofizik mühendislikleri ile mimarlık fakültesi akademisyenlerinden oluşan bilim insanlarının inceleme ve müşahedeleri yer aldı.
“Fayın makul kısımlarda yüzey kırığı gözlenmektedir”
Söz konusu raporda, şu sözlere yer verildi:
Bu sarsıntıların sonucunda uydu imgelerinde çok geniş bir alanda yüzey kırığı haritalanmıştır. Toprakta fayın makul kesitlerde yüzey kırığı gözlenmektedir. Fayın sekmeli yapısı ve izi, toprakta bilinen çizgilere yakın olmakla birlikte, morfolojik olarak Çardak Fayı’nda sırtlar ve yamaçlardan ilerlediği görülmektedir. Bu zelzelenin arazi izleri ve yüzey kırık haritası orijinal bilgiler içermektedir.
Yıkımın 5 ana nedeni
İTÜ’nün raporunda 2 şiddetli sarsıntılarda Doğu Anadolu Fay Çizgisi üzerindeki 11 vilayette çok sayıda betonarme binanın enkaz haline geldiği belirtildi.
Bu ölçekte yıkımın ana nedenleri de ele alındı ve 5 ana neden şöyle sıralandı:
- Binaların çok yaşlı olması.
- Temellerinin oturduğu tabanın taşıma kapasitesinin düşük olması.
- Kullanılan materyallerin kalitesiz olması.
- Kolonlar ve kirişlerin en kesit boyutlarının ve donatı ölçüsünün yetersizliği, yönetmeliklere uyumlu olmaması.
- Bitişik nizamda inşa edilen binaların kat düzeylerinin farklı olmaları.
“8-10 metre yer değiştirildi”
Bilim insanlarınca imzalanan raporda, zelzelede gözlemlenen çoklu bilgi setine bağlı yırtılma-kayma modellerinin, oluşan her iki zelzele için birden fazla fay segmenti üzerinde yaklaşık 8-10 metre ortasında değişen ve arazi gözlemleriyle uyumlu yer değiştirme kıymetlerini verdiğine vurgu yapıldı.
Açıklamada, modelleme sonuçlarının Nurdağı-Pazarcık ve Ekinözü sarsıntılarının kırılma müddetlerinin sırasıyla yaklaşık 100 ve 60 saniye olduğunu ortaya koydu.
“Güvensiz yapı stokunu yasallaştırılmasına son verilmeli”
Öte yandan raporda, misal bir yıkımın gerçekleşmemesi için tedbirler de yer aldı.
Açıklamada şöyle denildi:
Bilimsel temele dayanmayan imar affı, imar barışı üzere mühendislik hizmeti almamış, sıhhatsiz ve inançsız yapı stokunu yasallaştıran düzenlemelere son verilmeli, doğal eşikler tekrar yapılanma sürecinde temel alınmalı, yeni planlama sürecinde kültür varlıkları hariç bu alanlarda yapılaşmalara müsaade verilmemeli.
100 milyon ton zelzele atığı bekleniyor
