Bu travmalar, kişinin beklemediği bir anda olduğu ve birçok hayatı etkilediği için, çocukların derinden yara almasına neden olur. Zelzelede yaşanan travmalar, hem çocuklar, hem de yetişkinlerde ağır çaresizlik hissine sebep olur ve çok uzun bir …
Bu travmalar, kişinin beklemediği bir anda olduğu ve birçok hayatı etkilediği için, çocukların derinden yara almasına neden olur. Zelzelede yaşanan travmalar, hem çocuklar, hem de yetişkinlerde ağır çaresizlik hissine sebep olur ve çok uzun bir mühlet kişinin hayatını olumsuz etkileyebilir.
Deprem anı ve sonrasında çocukların uzun müddet dehşet yaşaması olağan bir süreçtir. Bu kademede ebeveynlerin tavırları son derece değerlidir. Çocuğun sarsıntısı şahsen yaşaması yahut toplumsal medyadan bu imgelere maruz kalması, travma sonrası gerilim bozukluğu ve depresyona yol açabilir. Bu yüzden sarsıntı sonra ailenin verdiği reaksiyon, büyük bir kıymet arz eder. Çocuklar, anne babanın konuşma ve davranışlarını dinlemez üzere görülse de, aslında bütün olayları detaylı bir biçimde içselleştirir. Bu durum çocuklarda fizikî olarak açıklanması güç olan ağrılara, beslenme alışkanlıklarında değişikliğe, okula devam etmek istememeye, uyku problemlerine ve tırnak yemeye neden olabilir. Çoklukla tasasını bastırmak için kimi davranış değişiklikleri görülür.
Çocuk şayet medyadaki haberlere yahut ebeveynin üzülme reaksiyonlarına vb. şahit olmuşsa onunla kısa bir konuşma yapmak uygun olacaktır. Dikkat edilmesi gereken nokta bilimsellikten uzak konuşmaların yapılmamasıdır. Kısa ve net biçimde yer kabuğu hareketlerinden bahsedilebilir ve bunun için etkinliklerden, fotoğraflı kitaplardan faydalanılabilir. Çocuk neden sarsıntı olduğunu bilirse bilmediği halinden daha az korkulu olacaktır. Yer kabuğu hareketlerinin sağlam olmayan birtakım binaları yıkabileceği söylenebilirsiniz. Mesela, çocuğun itimat duyması açısından kendi konut ve işyerlerinin sağlam ve sağlam yapıldığını belirtilerek derdi hafifletilebilirsiniz. Mevzudan etkilenmiş bir çocuğa ebeveynlerin zelzele anında yapılacakları yahut tedbirleri anlatmaya çalışması öncelikli değildir. Ertelenmelidir. Şayet yaşanan kederin çabucak üzerine tedbirler anlatılmaya çalışılırsa çocuk kendi başına geleceğinden uygunca emin olmaya başlayacaktır. Bunun için “üzülme, korkma” üzere reddetmeler yerine empatik cümleler kurulmalıdır. “Depremden etkilenen çocuklar için üzülüyorsun”, “Onlara ne olduğunu merak ediyorsun” üzere hislerini yansıtıcı cümlelerle söz etmesi kolaylaştırılabilir. Çocuklar bu mevzuyu oyunlarına yahut fotoğraflarına taşıyabilirler, sıklıkla oynayabilirler, resmedebilirler. Bunlar olağan ve istenen reaksiyonlardır. Oyunlarına müdahale etmeden, şayet kendileri isterlerse oyunlarına katılarak bu mevzuyu içselleştirmelerine yardım edilebilir.
Çocuklara Zelzeleden Sonra Nasıl Davranılmalı?
Çocuk, anne ve babasına sarsıntısı sorduğu vakit açık ve anlaşılır bir lisanla bunun bir doğal afet olduğu açıklanmalıdır.
Depremin tekrar olacağından korktuğu için, anne ve baba ile uyuması istemesi olağan bir süreçtir. Bu yüzden makul bir mühlet birlikte uyumaya müsaade verilmelidir.
Aile içinde hem kendi rutininizi, hem de çocuğunuzun rutinini bozmamaya dikkat edin.
Günün her dakikası televizyonu açık bırakmayın. Haber almak en doğal hakkınız olsa da, çocuklarınızın ve kendi ruh sıhhatinizi korumakla yükümlü olduğunuzu unutmayın. Sağlıklı olduğunuzda kendinize, çocuğunuza ve sevdiğiniz şahıslara yararlı olabilirsiniz.
Çocuğunuz içine kapanmaya başladıysa, onunda oyun oynamayı deneyin, fotoğraf yapması için teşvik edin. Çocuklarda çizim yapmanın rahatlatıcı ve düzgünleştirici tesiri olduğunu unutmayın.
Ev ortamında büyük ve yüksek sesli arbedelerden kaçının. Çocuk travmanın tesirini şimdi atamamışken, yüksek sesli tartışmalar çocukta derin yaralar açılmasına neden olabilir.
Olaylar karşısında sakinliğinizi koruyun. Şayet sakin kalmakta zorluk çekiyorsanız, bir uzmandan dayanak almayı deneyebilirsiniz.