İBB’ye operasyon sonrası kritik düzenleme: Terkos Gölü’ne ‘ticari’ izin

İBB’ye yönelik operasyonlar sonrası Kanal İstanbul çalışmaları hızlanırken başka bir gelişme de Terkos Gölü’nde yaşandı.

İktidarın ranta dayalı imar politikaları, halkın içme suyunu hedef almaya devam ediyor. Kanal İstanbul güzergahında bulunan Sazlıdere Barajı’ndaki yapılaşmayı artırmak için geçen aylarda barajdaki içme suyu kullanım oranı yüzde 100’den yüzde 0’a indirildi.

Bu hamlenin ardından çarpıcı bir karar da yıllık 142 milyon metreküplük kapasite ve 619 kilometrekarelik havza alanıyla İstanbul’un içme suyu ihtiyacının önemli bir kısmının karşılandığı yerlerden olan Terkos Gölü’yle ilgili alındı.

Resmi Gazetede yayınlanan karara göre Terkos Baraj Gölü “Avlanmanın tamamen yasak olduğu içsular” listesinden çıkarıldı. Cumhuriyet kararla ilgili dikkat çeken ayrıntılara ulaştı.

İKİ TARİH, İKİ KARAR

Buna göre resmi Gazetede 8 Ağustos 2024 tarihine yayımlanan Tarım ve Orman Bakanlığı imzalı düzenlemede Terkos Baraj Gölü yasaklı içsular listesinde bulunurken, bu tebliğe ilişkin yine Resmi Gazetede yayımlanan 16 Nisan 2025 tarihli düzenlemede “Aynı Tebliğin 35 inci maddesinin birinci fıkrasında yer alan tablonun İstanbul satırında yer alan ‘Ömerli, Sazlıdere ve Terkos’ ibaresi ‘Ömerli ve Sazlıdere’ şeklinde değiştirilmiştir” ifadeleri yer aldı.

İSKİ’YLE GÖRÜŞÜLMEDİ

Düzenleme kapsamında konunun muhatabı kurum konumundaki İSKİ ile herhangi bir görüş alışverişinde bulunulmadığı öğrenildi. Düzenlemenin İstanbul Büyükşehir Belediyesine yönelik başlatılan operasyondan kısa bir süre sonra yapılması ve düzenlemenin ardından yapılan ikinci dalga operasyonlarında İSKİ yöneticilerinin hedef alınması ise dikkat çekti.

Cumhuriyet’e konuşan İSKİ Genel Müdür Yardımcısı Bülent Solmaz, gölü ticari balıkçılığa açacak bu düzenlemenin sakıncalarına dikkat çekti. Terkos Baraj Gölü’nün 1883’ten bu yana İstanbul’un en önemli içme suyu kaynaklarının başında geldiğini belirten Solmaz, “Yıllık 195 milyon m³ su verimi ile İstanbul için vazgeçilmez bir içme suyu kaynağına ilişkin bu düzenlemeyi anlamlandırmak çok güç” dedi.

“MİLYONLARCA İNSANIN İÇME SUYU”

Avrupa Yakasında bulunan 142 yıllık su kaynağının sanayileşme ve yapılaşma tehdidine karşın İSKİ’nin ve ilgili bakanlıkların çalışmalarıyla bugüne kadar doğal yapısı ve su kalitesini koruyarak gelebildiğine değinen Solmaz, Terkos Gölünden alınan ham suların; Kağıthane (700 bin m³/gün), İkitelli (800 bin m³/gün), Taşoluk (100 bin m³/gün) arıtma kapasitelerine sahip İçme Suyu Arıtma Tesislerinde arıtılarak şehre verilmekte ve milyonlarca insanın içme ve kullanma suyu buradan temin edildiğini vurguladı. Ayrıca yapımında son aşamaya gelinmiş olan Terkos İçme Suyu Arıtma Tesisinin de (120 bin m³/gün) ham su kaynağı Terkos Baraj Gölü olacağının altını çizdi.

“YENİDEN AVCILIĞA YASAKLANMALI”

“Konunun esas muhatabı olduğumuz halde İSKİ Genel Müdürlüğü ile görüş alışverişi yapılmadan resmiyet kazanan bu düzenlemenin hangi hukuksal ve bilimsel veriler doğrultusunda yapıldığı bilinmiyor” diyen Solmaz, düzenleme ile ticarete açılan göldeki balık türlerinin öncelikli tercih edilen türlerden olmadığına da dikkat çekti.

HALK SAĞLIĞINI TEHDİT

Bülent Solmaz düzenlemenin yaratacağı sıkıntıları şu şekilde özetledi:

– Balık avcılığı yapacak kişilerin motor kullanımı nedeniyle göle petrol, yağ ve benzeri kimyasalların karışmasına neden olabilir. Teknelerin altına midye yosun vb. şeylerin yapışmasını engellemek amacıyla sürülen zehirli boyalar suya karışarak içme suyu kalitesini olumsuz etkileyecektir.

– Balık işleme veya temizlik faaliyetleri; organik madde yükünü artırarak biyolojik kirlenmeye neden olacaktır. Tüm bunlar göle aşırı besin girdisi sağlayarak (özellikle azot, fosfor) suda ötrofikasyon oluşma riskini artıracaktır.

– Aşırı veya bilinçsiz balıkçılık, gölün doğal dengesini bozabilir. Bu nedenle gölde alg patlaması meydana gelebilir. Alglerin yapısında bulunan organik maddeler suda istenmeyen kötü tat ve koku problemlerine neden olacaktır.

– Gölde yaşayan bazı türlerin azalması, mevcut flora ve fauna dengesini olumsuz etkileyerek suyun kendi kendini temizleme kapasitesini olumsuz etkiyecektir.

TRT: İSTANBUL’UN CAN SUYU

Öte yandan Terkos Baraj Gölü’ne ilişkin TRT Haber 25 Ağustos 2023’te özel video haber yapmış, haberde gölden “İstanbul’un can suyu” olarak bahsedilmişti. Haberde gölün İstanbul için önemi ve o yıl genel olarak yaşanan kuraklığa dikkat çekilmiş, suyun bilinçli kullanılmasına ilişkin yurttaş görüşleri yer almıştı.