Trump’ın bütçe kesintileri iki büyük uzay teleskobunu nasıl etkileyecek
Trump yönetimi, son birkaç aydır ABD bilim altyapısını sarsan adımlar atıyor ve son darbe, NASA'nın bilim fonunu neredeyse yarıya indirecek 2026 bütçe teklifi oldu.
Bilim insanları, Kongre'den geçmesi halinde bu bütçenin yıkıcı olacağı konusunda uyarıyor.
Bu kesintiler, geliştirme aşamasındaki ve halihazırda faaliyette olan bir dizi görevi iptal etme, önemli işten çıkarmalara yol açma ve bazı astronomi tesislerinin kapatılmasını zorunlu kılma potansiyeline sahip.
Baltimore'daki Uzay Teleskobu Bilim Enstitüsü'nde (STScI) görevli bilim insanı Neill Reid, Amerikan Astronomi Derneği'nin (AAS) 246. toplantısında yaptığı konuşmada, "Temel olarak bilimi hemen hemen her yerde kesiyorlar." dedi.
Bu kesintiler, insanlığın sahip olduğu en dikkat çekici iki astronomi aracı olan Hubble Uzay Teleskobu (HST) ve James Webb Uzay Teleskobu'nu (JWST) nasıl etkileyecek?
JAMES WEBB İÇİN YÜZDE 25-35 OPERASYON AZALMASI RİSKİ
Kısa ve bardağın dolu tarafından bakılacak olursa cevap, Trump'ın 2026 bütçe talebinin James Webb veya Hubble'ı tamamen iptal etmemesi.
Bu iki uzay teleskobu için önerilen kesintiler, Jüpiter yörüngesindeki Juno uzay aracı gibi listeden tamamen silinecek diğer görevlere kıyasla oldukça mütevazı kalıyor.
Yine de bütçe geçerse, James Webb'in finansmanı 2024'te tahsis edilen 187 milyon dolardan 2026'da 140 milyon dolara düşecek.
Reid'e göre bu, Dünya'dan yaklaşık bir buçuk milyon kilometre uzakta bulunan 10 milyar dolarlık teleskopun operasyonlarında yüzde 25 ila yüzde 35 oranında bir azalma anlamına gelebilir.
HUBBLE İÇİN DESTEKSİZ KALMA TEHLİKESİ
Hubble'ın durumu da farklı değil; teleskopun bütçesinin son 10 yıldır "sabit" kalması, ekibin enflasyon nedeniyle harcama gücünün yaklaşık yüzde 30'unu zaten kaybettiği anlamına geliyor.
Bütçenin 2024'teki 93,3 milyon dolardan 2026'da 85 milyon dolara düşmesi öneriliyor.
Önerilen kesintiyle birlikte Reid, teleskopun bazı cihazlarının, çevrimiçi kalabilseler bile yörüngede "desteksiz" kalabileceğini söyledi.
Bu durum, bu cihazları kullanmak isteyen bilim topluluğunun "kendi kendini desteklemesi" gerekeceği anlamına geliyor.
Ayrıca, bu bütçe teklifinde fonu tamamen sıfırlanacak olan Chandra X-ışını teleskobu gibi diğer gözlemevleriyle olan ortak çalışmaları da tehlikeye atıyor.
kaydırmaya devam ederek gündemden son dakika ve magazin haberlerine havadiskolik.com üzerinden anında erişebilirsiniz.