Vatandaşlar “Sismik izolatör sonradan yaptırılır mı? Sismik izolatör fiyatları ne kadar?” formundaki sorulara cevap aramaya başladı. İşte sismik izolatör hakkında bilinmesi gerekenleri sizler için tek tek açıkladık. Kahramanmaraş merkezli …
Vatandaşlar “Sismik izolatör sonradan yaptırılır mı? Sismik izolatör fiyatları ne kadar?” biçimindeki sorulara karşılık aramaya başladı. İşte sismik izolatör hakkında bilinmesi gerekenleri sizler için tek tek açıkladık.
Kahramanmaraş merkezli sarsıntılardan sonra gündeme gelen sismik izolatör teknolojisini İstanbul Sismik Riskin Azaltılması ve Acil Durum Hazırlık Projesi (İPKB) Yöneticisi Kazım Gökhan Elgin anlattı.
Kartal Dr. Lütfü Kırdar Kent Hastanesi Başhekimi Prof. Dr. Recep Demirhan’sa sismik izolatör yerleştirilen binaların 9 şiddetindeki sarsıntılarda bile dayanıklılık gösterdiğini söyledi.
İstanbul Sismik Riskin Azaltılması ve Acil Durum Hazırlık Projesi (İSMEP) dahilinde toplamda 2 bin 639 sismik izolatör kullanılarak inşa edilen Prof. Dr. Cemil Taşcıoğlu Kent Hastanesi, Prof. Dr. Süleyman Yalçın Kent Hastanesi, Kartal Dr. Lütfü Kırdar Kent Hastanesi ve Marmara Üniversitesi Prof. Dr. Asaf Ataseven Hastanesi, sarsıntı riskine karşı da son teknolojiyle donatılmış durumda.
Elgin, bilhassa mega yapı projelerinde kullanımıyla dikkati çeken sismik izolatör hakkında şu bilgileri aktardı:
*İzolatörler zelzelede, otomobillerde amortisör tekniği üzere zelzelesi temelde absorbe eden, zelzelenin üstteki katlara yüzde 10-15 düzeyinde hissedilmesini sağlayan bir teknoloji.
*Normal binalar temelden sabitlenip üst katlar daha fazla eğilirken, bizim binalarımızda istediğimiz kadar deplasman, yer değiştirmeyi istediğimiz tarafta verebiliyoruz. Böylelikle operasyonel açıdan sağlam, ekonomik olarak da yıkılmayacak ve hasar görmeyecek binalar olduğu, tesisatı ve ekipmanları da koruyacağı için hizmet sürekliliğini sağlayacağımız binalar oluyor.
‘Her binaya sismik izolatör gerekli değil’
İzolatörlerin dünyada hem yapı büyüklüğü hem de maliyet hesaplanarak kullanıldığına dikkati çeken Elgin, şöyle devam etti:
*Her binanın sismik izolatörlü olmasına gerek yok, ekonomik de değil. Bilhassa operasyonda kalacak hastane, data merkezleri ve stratejik yerlerde uygulanması gerekiyor. Dünyada da bu türlü. Tüm binalar izolatörlü değil. Kâfi ki yapı yönetmeliklerine uygun binalar üretelim.
*Normal binayı tasarlarken onun kapasitesini yüzde 50 daha fazla artırıyor, daha sağlam yapıyoruz. Yeni yaptığımız okullarımız da sığınaklarıyla, jeneratörleriyle, su depolarıyla bu formda dizayn edildi.
*Yönetmeliklerde belirtilen bilhassa kolon ebatları, nervürlü demir kullanılması, hazır beton bilhassa perde kullanılması çok kıymetli. Perdeleri iki taraflı yapıyoruz, yatay yükleri aldığı için zelzeleye karşı inançlı oluyorlar.
*Yapısal olmayan elemanların da zelzele öncesinde sabitlenmesi çok değerli, raflar, dolaplar, saksılar, büyük materyaller sabitlenmeli. İzolatörlü binalardaysa binaya çok az bir yük geldiği için tesisat ve yapısal olmayan elemanlar da ziyan görmüyor. Bu işin ruhsal tesiri de var. Hastane çalışanları da çok rahat hizmetlerini vermeye devam ediyorlar.
‘9 şiddetinde zelzeleye dahi dayanıklı’
Sismik izolatör bulunduran Prof. Dr. Recep Demirhan da bu sistemin sarsıntı anında oluşabilecek hasarı minimize etme, ortadan kaldırma işlevi bulunduğunu, bir nevi ‘amortisör’ vazifesini üstlendiğini belirtti.
Hastanelerinin de 855 sismik izolatör üzerine konseyi olduğunu anlatan Prof. Dr. Demirhan, neredeyse her kamu binası ve hastaneneye artık sismik izolatör yapıldığını söyledi.
Prof. Dr. Recep Demirhan, sismik izolatörlü binanın hastanelerdeki çalışma sistemine sağladığı yarar üzerine şu değerlendirmeleri yaptı:
*Yüzde 5-10 da olsa, maliyete ek yük yüklese de kamunun tüm sıhhat kurumları artık izolatörlü yapılıyor.
*Bu bina 9 şiddetinde zelzeleye dahi sağlam olacak formda sismik izolatöre sahip.