Liseye giriş imtihanına sayılı gün kala uzmanlar, tasayı azaltmaya yönelik kritik tekliflerde bulundu.
Geleceğimize taraf veren imtihanlar, elbet ki, hayatlarımız boyunca en dertli olduğumuz anlardan biri. Pekala imtihan gerilimi ile nasıl başa çıkabiliriz?
Çocuk ve Ergen Psikiyatri Uzmanı Dr. Muhammed Albayati, imtihan telaşı hakkında öğrenci ve ailelere tekliflerde bulundu.
Albayati, telaşın günümüzde en yaygın kullanılan psikoloji tabirlerinden biri olduğunu anlatarak, korkuların bariz ve süreksiz bir duygusal durumu meydana getiren, bedeni tehlikelere karşı korumak için ortaya çıkan doğal bir reaksiyon olduğunu bildirdi.
Sınav korkusunun, imtihanda evvelce öğrenilen bilginin tesirli bir biçimde kullanılmasını engelleyen ve muvaffakiyetin düşmesine yol açan ağır bir durum olduğuna vurgu yapan Albayati, bu durumu yaşayan öğrencilerin kendini aşağılama ve birinci başarısızlık belirtisinde daha ağır duygusal yansılar verme eğiliminde olduğunu kaydetti.
Albayati, “Bu durumdaki öğrencilerde beden fizikî olarak mide bulantısı, taşikardi, titreme, ağız kuruluğu, iç kasveti, terleme, uyku sisteminde bozukluklar, karın ağrıları üzere reaksiyonlar verebilir. Ayrıyeten çocukta huzursuzluk, kaygı, tedirginlik, meşakkat, başarısızlık korkusu, çalışmaya isteksizlik de görülebilir. Bu telaşların meydana gelmesinin nedeni mükemmeliyetçi, rekabetçi kişilik yapıları, toplumsal etrafın beklentileri, başarısız olma ve değerlendirilme korkusu, vakti aktif kullanamama, yanlış ders çalışma alışkanlıklarıdır.” değerlendirmesini yaptı.
“Öğrenciler vakti yeterli kullanmalı”
Albayati, öğrencilerin imtihan öncesinde çalışma alışkanlıklarını ve imtihana ait tavırlarını gözden geçirmesi gerektiğini vurgulayarak, “Öğrenciler vakti güzel kullanmalı, beslenme ve uykusuna dikkat etmeli. Gerçekçi olmayan ve korkuya yol açan düşünme alışkanlıklarını farklı bir gözle yine kıymetlendirmekte yarar var.
Ayrıca imtihana yönelik çalışmaları son güne bırakmamak çok değerli. İmtihan sırasında denetimin kendimizde olduğunu hatırlamak, yanıtlayabileceğimiz sorulardan başlamak, olumsuz otomatik kanılara karşı alternatif açıklamalar getirmek bizi rahatlatır.” sözlerini kullandı.
Kaygıyı azaltmaya yönelik olarak gevşeme, dikkat artırma teknikleri, denetimli nefes alıştırmalarının da uygulanabileceğini belirten Albayati, korkuyu bastırmak yerine onu kabul etmeye ve tanımaya çalışmanın, dikkati öbür noktalara odaklamanın bu süreçte yararlı olabileceğini anlattı.
Araştırmalara nazaran ebeveynlerin demokratik tavırlara sahip olduğunda öğrencilerin kendini başarılı olarak tanımladığına dikkati çeken Albayati, şu görüşleri paylaştı:
“Ebeveynler otoriter davrandığında ise öğrenci kendini başarısız olarak görmeye daha meyilli. Bu süreçte ailelere imtihana ait konuşmalarında ihtimamlı davranmalarını, gerçekçi olmalarını, çocuklarını akranlarıyla ya da kardeşleriyle karşılaştırmaktan kaçınmalarını öneriyoruz. İmtihanı yüceltmemeli, mevt kalım problemi haline getirmemeliler.
Sınav sonrasında çocuğu ödüllendirme, keyif veren etkinlikler düzenleme, geleceğe yönelik planlar yapma üzere aktiviteler yapabilirler. Aile bireyleri uygun rol modeli olmalı, aile ortamı sağlamalı ve sorun çözme davranışları geliştirilmelidir. Televizyonu, oyunu, sinemayı ya da gezmeyi kısıtlayıp çocuğa daima ders çalışmasını öğütlemek hakikat bir davranış biçimi değildir. Çocuklar şartsız sevilmelidir.”