LGS bir taraftan Ünv. İmtihanı başka taraftan çocuklarımızı , gençlerimizi kuşatmış durumda hasebiyle imtihan tarihi yaklaştıkça tasası da artmakta.Sınav Tasası, imtihan öncesi ve/veya imtihan sırasında yaşanan, öğrenilen bilginin tesirli bir formda kullanılmasına mani olan ve muvaffakiyetin düşmesine sebep olan ağır korkudur. Bu hisle baş etmek elbetteki çok sıkıntı lakin imkansız değildir…
Sınav tasasında belirtiler bedensel, duygusal ve bilişsel belirtiler olarak sınıflandırılabilir. Bedensel semptomlar çarpıntı, teneffüsün sıklaşması, mide bulantısı, bağırsak hareketlerinde bozulma, (ishal-kabızlık) el ve ayaklarda terleme, ateş basması ya da soğuma, yüz, boyun, omuz, karın ve bel kaslarında gerginlik, uyku nizamında bozulmadır. Duygusal semptomlar; huzursuzluk, sonluluk, tasa, kaygı, ıstırap, ümitsizlik hisleridir. Bilişsel semptomlar ise konsantrasyon kaybı, unutkanlık, dikkatsizlik, kanıların bloke olması formundadır. Bireye imtihan derdi teşhisinin konulması için bu sayılan semptomların tamamının görülmesi gerekmez.
Kaygının artmaya başlaması çoklukla imtihandan evvelki gün olmakla birlikte vakit zaman imtihandan günler evvel de olabilir. İmtihan telaşının şiddetini gösteren “kaygı eğrisine” nazaran korku en üst noktaya çıktıktan bir müddet sonra azalmaya başlar. Bilişsel-davranışçı terapide müdahale imtihan öncesi ve imtihan anı ile ilgili müdahaleler olarak ayrılabilir. İmtihan öncesi müdahalelerin en değerli modüllerinden birisi korkunun artmasında kıymetli etkenlerden olan anne-baba ve öğretmenlerin verdiği bildirilere bakılarak tasa uyandıran etkenler üzerinde aile ile iş birliği içinde takım çalışması yapmaktır. İmtihan korkusu yaşayan öğrencilerle birebir ya da küme terapileri yapılmaktadır. Olumsuz otomatik niyetlerin tespiti ve bu kanılarla çalışılması da imtihan telaşında bilişsel – davranışçı terapinin ögelerindendir.
Sınav Kaygısnını Belirtileri:
1- Felaket yorumları içeren kanılar, unutkanlık, dikkati toplayamama, mevzular hatırlamakta zahmet üzere zihinsel belirtiler.
2- Gerginlik, sonluluk, karamsarlık endişe hali, panik, denetimi yitirme hissi, güvensizlik, çaresizlik ve heyecan üzere duygusal belirtiler.
3- Kaçma (ders çalışmayı bırakma, imtihanı yarıda bırakma) kaçınma (ders çalışmayı erteleme, imtihana girmeme) üzere davranışsal belirtiler.
Kaygıya bağlı olarak ortaya çıkan bu belirtilerin sonucunda imtihanda sınav sorularını okuma ve manaya zahmeti, kavram ve sözcüklerin anımsanmasında zorluklar, bahse kâfi hazırlık yapılmış olmasına karşın imtihanda başarısız olma görülür.
Sınav Tasasının Nedenleri
1-Zamanı Faal Kullanamama;
Sınava çalışmaya geç başlama hususların yetiştirilememesi yahut erken başlanmasına rağmen vakti aktif kullanılması nedeniyle bahislerin yetiştirilememesi, bahis tekrarın yapılamaması tasayı artırır.
2-Yanlış Ders Çalışma Alışkanlıkları;
Plansız ve programsız ders çalışmak başarısızlığın en kıymetli kaynağıdır. Kişinin motivasyonunun düşmesine neden olur.
3-Mükemmeliyetçilik Niyeti;
Yaptıklarının, en düzgünü ve hiç kusursuz olması gerektiğine inanan kişinin telaş seviyesi yükselir.
4-Başarısızlık Korkusu;
Başarısız olma korkusunu ağır yaşayan bireylerin, kendilerine olan itimatları azalır ve korku seviyesi yükselir.
5- İmtihana Çok Fazla Mana Yüklenmesi;
Kişinin potansiyellerine uygun olmayan gaye belirlemesi ya da imtihanı kendini kanıtlayacağı bir platforma dönüştürmesi de telaş seviyesini yükseltir.
6- Aile Baskısı;
Ailelerin çocuklarından çok fazla beklentisinin olması ve çocuğun bunlar gerçekleştiremeyeceği fikri de telaş seviyesini yükseltir.
Sınav Tasası İle Baş Etme Yolları
1) İmtihana Planlı Programlı Çalışma;
Planlı ve programlı ders çalışma imtihana gereğince ve vaktinde çalışmanızı sağlar.
2) İmtihan Vaktine Kadar Ders Çalışma;
Son ana kadar ders çalışmak öğrenilenlerin karışmasına neden olacağından imtihandan bir iki gün evvel ders çalışmayı bırakmak gerekir.
3) Uyku, Dinlenme ve Beslenme
- Sınav gecesi gereğince uyumaya çalışın.
- Sınavdan evvel güzelce dinlenin ve imtihanı düşünmemeye çalışın.
- Sınavdan evvel fazla ve dokunacak yiyeceklerden uzak durun.
4) Niyet ve İnançlar;
- Eğer başarılı olamazsam aileme ne söylerim
- Bu imtihanda başarılı olamayacağım
- Ellerim titriyor. Ne yapacağım
- Ben yetersizim. Aptalın tekiyim… üzere olumsuz ve yıkıcı fikirlerden mümkün olduğunca uzak durun.
- Olumlu ve gerçekçi kanılar oluşturmaya çalışın;
- Sonuç her ne olursa olsun ailem beni seviyor.
- Bu imtihanda başarılı olacağım.
- Elimden geleni yapacağım.
- Bu imtihan için yeterleyim. Ben akıllı biriyim.
5)Doğru Nefes Alma ve Gevşeme
Sınava girmeden ya da imtihan sırasında telaş seviyenizin artarsa, birkaç defa derin nefes
alın. Ayrıyeten birkaç dakika gözlerinizi kapatarak sizi memnun eden bir anıyı ya da bir yeri
hayal edin. Bu rahatlamanıza ve fikir odağınızın değişmesine yardımcı olacaktır.
Son Olarak;
Sınava en düzgün yapabildiğiniz kısımdan başlayın.
Yapamadığınız sorulara çok vakit ayırmayın. Onları sona bırakın.
Soruları, dikkatlice okuyun. Bilhassa en sondaki soru cümleciğine dikkat edin.
Üst üste birkaç soruyu yapamıyorsanız ya da dikkatinizin dağıldığınıdüşünüyorsanız, biraz mola verin.