Dünyada üretilen gıdanın üçte biri çöpe gidiyorsa bunda hepimizin sorumluluk payı var demektir. Peki ne yapmalı?
Gıdaların saklanması ve atık olarak çöpe gitmemesi günümüzün en değerli problemlerinden biri. Türkiye’de yılda 18.8 ton yiyecek çöpe gidiyor. Açlık meselesiyle çaba ederken, besin israfı da bir başka sorun olarak karşımıza çıkıyor. Üretim ve tüketim sürecinin güzel planlanması, tedarik zincirindeki meselelerin aşılması açlığın önlenmesi için birinci akla gelenler.
Gıdaları çöpe atmak yerine, yeterli durumdayken paylaşabilmeyi kolaylaştıran uygulamalarsa besin israfıyla çaba etme tekniklerinden biri. Farklı metotları de araştırdık:
- Bazı meyve ve sebzeler etilen denen bir gaz üretir. Bu kokusuz ve zararsız bir gazdır lakin öbür besinlerin yumuşamasına, erken bozulmasına yol açar. Etilen üreten besinlerle etilenden etkilenen besinleri farklı saklamak gerekir. Etilen üreten besinler şunlardır: Kayısı, avokado, muz, kavun, kivi, nektarin, şeftali, armut, erik ve domates. Etilenden etkilenen besinlerse şunlar: Elma, brokoli, havuç, hıyar, patlıcan, yeşil yapraklı sebzeler ve karpuz.
- Buzdolabında saklamayın: Patates, soğan ve domatesi buzdolabı yerine serin bir yerde fakat birbirlerinden başka tutun. Olgunlaşmamış meyve ve zerzevatları buzdolabına koymayın, olgunlaşana kadar tezgâhın üzerine, olgunlaştığında buzdolabına koyun.
- Çilek, frambuaz üzere meyveleri yıkayarak saklamayın.
- Turunçgiller serin, kuru bir yerde bir hafta saklanabilir. Lakin daha uzun müddet dayanmalarını istiyorsanız bir file yahut hava alan çanta içerisinde buzdolabında saklayın.
- Nem çürümeye sebep olduğundan tüm sebzelerin kuru olmasına dikkat edin.
- Yeşillikleri, altına kağıt mendil koyduğunuz cam kapta saklayın.
- Buzdolabınızdaki bir besin bozulmaya başladığında çabucak çıkartıp komposta atın yoksa öteki besinin çürümesini hızlandırır.
- Buzdolabınızın içini sık sık temizleyin.
- Buzluğa koyduğunuz etlerin dış kısmının kararıp sertleşmesini önlemek için sıkıca paketleyin.
- Yemeklerinizi evvelce plânlamaya çalışın.
- Paylaşabileceğiniz arkadaşlarınızla paylaşın.
- Konserve olarak saklayabileceklerinizi konserve haline getirin.
- Elinizde kalan -pilav gibi- besinleri çorba olarak değerlendirin.
- Hayvanlara verebileceğiniz besinleri onlara uygun hale getirerek, çevreyi kirletmeyecek noktalarda onlarla paylaşın.
- Hiç bir şey yapamıyorsanız, toprağa gömün. İmkanınız varsa, kompost olarak biriktirin, toprağı zenginleştirmekte kullanın.
- Konserve, salça, kışlık gereç tedarik ederken mahallî üreticilere ulaşmaya çalışın. Hem ekonomik bir alışveriş yapmış, hem de ellerinde mal kalmasını engellemiş olursunuz.
- Kaynak:bugday.org