Stresin genetik olarak nasıl aktarıldığını anlamak için epigenetik kavramına göz atmak gerekiyor. Epigenetik, DNA dizisini değiştirmeden genlerin nasıl ifade edildiğini düzenleyen mekanizmaları inceler. Bu mekanizmalar, çevresel faktörlerden etkilenerek nesilden nesile aktarılabilir.
Yapılan çalışmalar, erken yaşta travma veya stres yaşayan bireylerin sperm hücrelerinde epigenetik değişiklikler meydana geldiğini ortaya koyuyor. Bu değişiklikler, gelecek nesillerin stres tepkilerini, psikolojik sağlıklarını ve hatta bazı hastalıklara yatkınlıklarını etkileyebilir.
Bilimsel Çalışmalar Ne Diyor?
Harvard Üniversitesi ve McGill Üniversitesi tarafından yapılan araştırmalarda, çocukluk döneminde stres yaşamış bireylerin sperm hücrelerinde belirli epigenetik imzalar tespit edildi. Bu çalışmalardan bazı önemli bulgular şunlardır:
Hayvan Modellerinde Kanıtlar:
Fareler üzerinde yapılan deneylerde, stresli ortamda büyüyen erkek farelerin yavrularının da benzer stres tepkileri gösterdiği bulundu.
Bu durumun, spermdeki mikroRNA’ların (miRNA) değişimi ile ilişkili olduğu belirlendi.
İnsan Çalışmalarında Kanıtlar:
2018 yılında yapılan bir çalışma, çocukluk travması yaşamış erkeklerin spermlerinde belirgin epigenetik değişiklikler tespit etti.
Depresyon, anksiyete ve stres bozuklukları ile ilişkilendirilen bazı genlerin bu değişimlerden etkilendiği gözlemlendi.
Bu Etkiler Çocuklara Nasıl Geçiyor?
Stresin genetik aktarımı şu yollarla gerçekleşebilir:
MikroRNA Değişiklikleri: Sperm hücreleri, stres hormonlarının etkisiyle belirli genleri aktive eden veya baskılayan mikroRNA değişiklikleri geçirir.
DNA Metilasyonu: Stres, DNA’nın belirli bölgelerinde metilasyon seviyelerini değiştirerek genlerin çalışma şeklini etkileyebilir.
Hormonel Etkiler: Erken yaşta stres yaşayan bireylerin hormonal dengeleri değişebilir ve bu durum üreme sağlığını etkileyebilir.
kaydırmaya devam ederek gündemden son dakika ve magazin haberlerine havadiskolik.com üzerinden anında erişebilirsiniz ve bizi twitter hesabımızdan takip etmeyi unutmayın ! https://x.com/havadiskolik