Fethiye Kültür Evi ve Türkiye’nin ilk kitap müzesi

Fethiye Kültür Evi projesi, Fethiyeli Dr. Ceyhun ve Doç Dr. Emel İrgil ailesinin daha önce kurucu olarak çalıştığı Bursa Kent Müzesi ve Bursa Sağlık Müzesi deneyimini memleketleri olan Fethiye’de de bir müze ve kütüphane kurma fikri ile 30 yıl boyunca toplandığı Türk Edebiyatı ve basılı eser koleksiyonu Fethiye Belediyesi’ne bağışlamak için 2010 yılındaki girişimleri ile başladı.

Fethiye Kültür Evi

2021 yılında Fethiye Belediye Meclis üyelerinin oy birliği ile kabul edilen proje için 2022 yılında başlayan çalışmalar 2025 yılında tamamlandı.

Fethiye Belediyesi, Kaymakamlık, Müze Müdürlüğü, FETAV, ADD, ÇYDD, FEFSAD, FTSO, hemşeri dernekleri gibi birçok sivil toplum örgütü, Fethiye Medya Kuruluşları, sanat ve kültür çevreleriyle FKE kuruluşu için görüşmeler yapıldı. Her kesimden, tüm STK’lar projeye destek verdiler.

FKE projesi için önce 2024 yılında Yunus Nadi Parkı ve anıtı gerçekleştirildi.

2024 yılından itibaren FKE ve Kitap Müzesi’nin kuruluş çalışmaları hızlandı. Restorasyon çalışmaları sürerken, özel olarak projelendirilen müze vitrinleri ve kütüphaneler Bursa’da imal edilerek, Fethiye’ye getirildi.

Süheyla Kaplan ve ailesi tarafından yaptırılan kütüphanelerin montajı sonrası, Dr. İrgil ailesinin Türk Edebiyatı kitap, gazete, belge koleksiyonu, Cumhuriyet Gazetesi’nde yıllarca yazı işleri müdürlüğü yapan yazar, dil bilimci Fethiyeli Sami Karaören koleksiyonu, Osman Şevki Olgun ailesinin ve yerel Beşkaza Gazetesi’nin sahibi Nur İlik’in koleksiyon bağışları ile gerçekleşen bu proje için Fethiye Belediyesi öncülük yaptı.

Fethiyeliler ve ülkenin her yanından gönderilen kitapların, yine Fethiyeli gönüllüler tarafından ayrımı, tamir gerekenlerin onarımı yapıldı.

2 yıl süren tasnif ve uygulama projesinde birçok Fethiyeli maddi ve manevi destek oldu, çalışmalarda gönüllü olarak görev aldı.

Son olarak Nadir Nadi ve Yunus Nadi tarafından Fethiyelilere armağan edilen Cumhuriyet Gazetesi’nin 1924’den itibaren emsalsiz koleksiyonu Fethiye’ye getirildi.

Olgun Ailesi tarafından bağışlanan Osman Şevki Olgun’a ait koleksiyon ve İlik Ailesi tarafından bağışlanan Beşkaza Gazetesi koleksiyonları onarılarak tasnif edildi.

Kitap Müzesi’ne kitaplarını bağışlayan yazarımız ve ünlü romancı Mine Kırıkkanat kitaplarını imzalarken.

KENT BELLEĞİ, KÜTÜPHANE, KİTAP MÜZESİ

Fethiye belediye tarihinde ilk kez bir Kent Belleği, kütüphane ve müze kompleksine öncülük yapan Fethiye Belediye başkanı Alim Karaca proje için;

“Fethiye Kültür Evi diye adlandırdığımız yer aslında Fethiyelilerin ve Fethiye’ye gelen misafirlerimizin yararlanacağı çok fonksiyonlu bir merkez olacak. Bu komplekste Kent Belleği, kütüphane, kitap müzesi kuruyoruz.

Fethiye Belediye Başkanı Alim Karaca ve belediye yöneticileri ile çalışmaları denetlerken.

Kordonda bu merkez ve çevresinde yeni yaptığımız düzenleme ile oluşturduğumuz Yunus Nadi Parkı ile Fethiyeliler ve gelen turistler için yepyeni kültür ve sanat etkinlik alanı olacak. Yani mekanları olabildiğince verimli ve halkın yararına açmak temel hedefim.

Aslında kolay anlaşılması için şöyle diyebilirim; adeta halkımız, özellikle gençler ve sanatseverler için yeni model bir Halk Evi olacak. Ülkemizde edebiyat müzeleri var ama kitap müzesi olarak ilk olacak.

Fethiyeli hemşerilerimiz olan Yunus Nadi ve Nadir Nadi’nin kurucusu olduğu Cumhuriyet tarihimizin en köklü yayın organlarından biri olan Cumhuriyet Gazetesi’nin yaklaşık bir asırlık koleksiyonun, Fethiye’ye geri kazandırılması aynı zamanda bu gazetenin köklerine, kendi memleketine dönüşü olduğu kadar genç nesiller için ülke tarihimizin asırlık ve emsalsiz kültür mirası olarak görüyoruz” dedi.

Kitap Müzesi’nin kurucusu Dr. Ceyhun İrgil, koleksiyonunu tasnif ederken.

60 YILLIK HAYAL ve EMEK…

Başkan Alim Karaca, kurulan kompleksin aslında 60 yıllık bir hayalin gerçeğe dönüşmesi olduğunu belirterek sözlerine şöyle devam etti;

“Fethiye’de bir müze ve kütüphane kurma hayali ve projesi 1965 yılında başlamıştı.

1965 yılında bu hayali kuran kültür ve sanat insanlarımızın hayalini 60 yıl sonra da olsa gerçekleştirmenin mutluluğu ile Fethiye’nin ortak kültür mirası olan FETHİYE KÜLTÜR EVİ’nin Fethiyelilerin çabası ile sonsuza kadar yaşaması dileğiyle, bugüne kadar Fethiye kültür ve sanat yaşamı için hayal kuran, çaba harcayan ve bu projeye katkı koyan herkese teşekkür ederiz”

ASIRLIK CUMHURİYET ARŞİVİ SERGİLENİYOR

Cumhuriyet Gazetesi, 7 Mayıs 1924 tarihinde, gazeteci ve milletvekili Yunus Nadi Abalıoğlu tarafından kurulmuştur. Yunus Nadi, Muğla'nın Fethiye ilçesinde doğmuş, Kurtuluş Savaşı yıllarında Anadolu basınının öncülerinden olmuş, Cumhuriyet'in ilanından sonra da Atatürk’ün isteğiyle bu gazeteyi kurarak Türkiye’nin modern basın hayatına yön vermiştir.

Başkan Karaca, Cumhuriyet Koleksiyonun Fethiye’ye getirilmesini sağladı.

Yunus Nadi’nin ardından gazetenin yönetimini devralan oğlu, gazetenin başyazarı ve uzun yıllar genel yayın yönetmenliğini yapmış olan Nadir Nadi de Fethiyelidir.

Cumhuriyet Gazetesi’nin kurucuları tarafından Fethiye halkına bir kültür armağanı olarak gönderilen gazete koleksiyonu, 2018 yılında tadilat gerekçesiyle Muğla’ya taşınmıştı. 100. yılı etkinlikleri için yapılan görüşmelerin sonunda bu koleksiyonun tekrar Fethiye’ye dönüşü organize edildi.

Fethiye Belediyesi, bu emsalsiz koleksiyonun kalıcı olarak sergilenebilmesi ve korunması için Fethiye Kültür Evi Kitap Müzesi bünyesinde özel bir sergi alanı hazırladı. 2 Eylül 2025 günü koleksiyon Fethiyeli yazar Dr. Ceyhun İrgil, Fethiye Belediyesi Kültür Müdürü Halime Ok ve uzman ekipler tarafından Fethiye’ye getirildi.