Kahramanmaraş’ın Pazarcık ve Elbistan ilçelerinde meydana gelen 7,7 ve 7,6 büyüklüğündeki iki zelzele, Türkiye’nin 11 vilayetinde ve Suriye’de yıkıma yol açtı.
Günlerdir süren arama kurtarma çalışmalarında artık sona gelinirken, sarsıntılar nedeniyle 40 binin üzerinde can kaybı yaşandı.
Büyük yıkımın olduğu Suriye’de de binlerce kişi öldü.
Dezenformasyonun kaynağına ulaşıldı
Tek yürek olan Türkiye, bir yandan sarsıntının yaralarını sarmaya çalıştı, bir yandan da palavra haberlere maruz bırakıldı.
Depremden sonra yapılan yardım davetlerinin değerli bir kısmının gerçek olmadığı ve bölgede kaos çıktığı üzere birçok haberin gerçeği yansıtmadığı ortaya çıkınca, çok sayıda hesap takibe alındı.
Daha evvel Türkiye’de yaşanan orman yangınları sırasında yapılan toplumsal medya operasyonunu ortaya çıkaran İngiliz uzman Marc Owen Jones, bu defa de sarsıntıyla ilgili dezenformasyonun kaynağına ulaştı.
30 bin tweet atıldı
Dijital otoriteryenlik, toplumsal medya ve dezenformasyon mevzularında uzman olan Jones’un, kendi toplumsal medya hesabında yayınladığı bilgilere nazaran, sarsıntı sırasında farklı ülkelerden açılmış profiller, yaklaşık 30 bin dezenformasyon tweet’i gönderdi.
Operasyona husus olan hesaplar, zelzeleden evvel birtakım Batılı ülkelerin konsolosluklarını süreksiz olarak kapatmasını yaşanan afetle ilişkilendirerek, bu ülkelerin büyükelçilerini sarsıntıdan evvel geri çektiği bilgisini yaydı.
Jones, dezenformasyonun en çok Kanada, ABD, İngiltere, Almanya, Belçika, İtalya, Hollanda ve Fransa’yı amaç aldığını ortaya çıkarırken, bu ülkelerin ortak özelliğinin NATO ülkesi ve Ukrayna’ya en çok yardım eden ülkeler olmasına dikkat çekti.
İsveç ve Finlandiya üzerinden yalanlar
İngiliz uzman bot hesapların, bu ülkelerin sarsıntısı daha evvelden bildiğini ve afetin HAARP (Yüksek Frekanslı Aktif Güneşsel Araştırma Program) teknolojisiyle gerçekleştirildiğine dair dezenformasyon yaptığını da ortaya çıkardı.
Söz konusu dezenformasyon operasyonuyla ülkelerin, Ankara’nın, terörle gayrette verdikleri kelamı tutmayan İsveç ve Finlandiya’nın NATO üyeliklerine karşı çıkması sebebiyle Türkiye’yi amaç almak için HAARP sistemini devreye soktuğu palavrası yayıldı.
Sahte profilleri yönlendiren hesaplar ortaya çıktı
Jones, oluşturulan düzmece profilleri yönlendiren ana hesapları da ortaya çıkardı.
Buna nazaran ortak özellikleri aşı, kapanma ve globalleşme tersi olmaları ve tam teorilerini savunmaları olan “@DavidWolfe”, “@AntonioTweets2”, “@iluminatibot” ve “@crankycrab1171” isimli hesaplar, yayılan dezenformasyonda öncü oldu.
Söz konusu komplo teorilerini retweet eden ve sirkülasyonda tutan uydurma hesapların en bariz ortak özelliklerinin Donald Trump destekçisi olmaları ve eski ABD lideri tarafından sıkça kullanılan MAGA (Make America Great Again) sloganına profillerinde yer vermeleri olduğu belirtildi.
Hesaplar geçen yıl oluşturuldu
İngiliz uzman, dezenformasyonu yayan hesapların büyük çoğunluğunun nisan ve ekim 2022 yıllarında oluşturulduğunu söyledi.
Buna nazaran, 2006 ve 2023 yılları ortasında oluşturulan ve MAGA sloganı kullanan, vatansever görünümlü bütün bot hesapların yaklaşık yüzde 10’u, bu iki ay ortasında oluşturuldu.
Jones, bu durumun manipülasyon savlarını sağlamlaştırdığını vurguladı.
“Help Turkey” ve “Global Call” etiketleri
Katar Hamad Bin Halife Üniversitesi’nde öğretim üyesi olarak da vazife yapan Jones, 2021 yılında Türkiye’yi kasıp kavuran orman yangınları sırasında da benzeri bir çalışma yapmıştı.
İngiliz uzman, “Help Turkey” ve “Global Call” etiketleriyle yapılan paylaşımların gerçek beşerler ve ünlüler tarafından kullanılmakla birlikte, düzmece ve bot hesaplar üzerinden yapay olarak yayıldığını ve bu tarafıyla bir manipülasyon kampanyasının eseri olduğunu tabir etmişti.
