Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Tekirdağ Vilayet Bayan Kolları Lideri Nurten Yontar, bayanlara seçme ve seçilme hakkı tanınmasının 92. yıl dönümü sebebiyle basın açıklamasında bulundu.
Bayanlara birçok hakkın Cumhuriyetle geldiğini belirten Lider Yontar;”Türkiye’de bayanların seçme ve seçilme hakkını kazanmasının birinci adımı 3 Nisan 1930 tarihinde atılmıştır. 92 yıl evvel bugün, Belediye Kanunu’nu Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde kabul edilmiş ve bayanlar lokal idarelerde seçme ve seçilme hakkını elde etmiştir. Bir sefer daha ulu başkanımız Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ü ve eşitlik uğraşına omuz verenleri hürmetle ve minnetle anıyoruz.Cumhuriyet, aslında bir bayan ihtilalidir. Bayan ve Cumhuriyet birbirini tamamlayan bir bütündür. Ülkemizin kurucusu ve kurtarıcısı Atatürk, Türkiye Cumhuriyeti’ni bayan erkek bir ortada kurduğumuzu vurgulamış ve şöyle demiştir : “Dünyada hiçbir milletin bayanı ben Anadolu bayanından daha fazla çalıştım, milletimi kurtuluşa ve zafere götürmekte Anadolu bayanı kadar çaba gösterdim diyemez.” sözlerini kullandı.
“ERKEKLERİN YAPTIĞI TÜM İŞLERİ BAYANLAR DA YAPAR”
CHP’nin bayana hiçbir periyotta verilmeyen pahası verdiğini belirten Lider Yontar;” Partimizin birinci bayan üyesi ve Atatürk’ün manevi kızı olan Afet İnan, örnek bir siyasi profil olmuştur. Çok güzel bir eğitim almış ve yaptığı konuşmalarda, bayanın seçme ve seçilme hakkını savunmuştur. Ulusal hakimiyetin, cinsiyet farkı gözetmeksizin tüm millete ilişkin olduğunu vurgulamıştır. Ulusal egemenlik bir bütündür ve yalnızca toplumun bir kesitini oluşturan erkekler için değil herkes için vardır. Tarihin akışının değişmesinde kıymetli bir misyon üstlenen Afet İnan, bayanların erkeklerin yaptığı bütün işleri yaptığını, savaşlarda, meydan muharebelerinde erkeklerle birlikte uğraş ettiğini anlatmıştır. Bayanın seçme ve seçilme hakkını kazanmasının, demokrasinin gerekliliği olduğunu güçlü bir biçimde söz etmiştir. Türkiye’nin birinci bayan belediye lideri; 3 Nisan 1930’da, Artvin’in Yusufeli ilçesine bağlı Kılıçkaya beldesinden seçilen Sadiye Hanım idi. 26 Ekim 1933 tarihinde ise bayanlar, köy ihtiyar heyetlerinde ve muhtarlıklarda seçme ve seçilme hakkını kazandı. Aydın’ın Çine ilçesine bağlı Demirdere köyünde, yaklaşık 500 oy alarak seçimi kazanan Gül Esin, Türkiye Cumhuriyeti’nin birinci bayan muhtarı oldu. 5 Aralık 1934 tarihinde, bayanlar parlamentoda seçme ve seçilme hakkını birçok gelişmiş ülkeden evvel elde etti. Türkiye’nin birinci bayan vilayet belediye lideri olan Müfide İlhan ise, hak kazanımından 20 yıl sonra; 1950 yılında Mersin’den seçildi.”dedi.
“GÖSTERMELİK DAVRANIŞ SERGİLİYORLAR”
AKP’nin bayanlara siyasette yer vermediğini belirten Lider Yontar:”Türkiye’de bayanların mahallî idarelerde seçme ve seçilme hakkını kazanmasının 92’nci yıldönümünde, temsilde ne noktada olduğumuza gelin daima birlikte bakalım 1930-2019 yılları ortasında yapılan 19 mahallî seçimde, toplamda yalnızca 156 bayan belediye lideri seçildi. Erkeklerde ise bu sayı 32 bin. Cumhuriyet tarihi boyunca bayan belediye lideri oranı olarak en fazla yüzde 3’e ulaşabildi.Kadın belediye meclis üyesi oranı en fazla yüzde 11, bayan vilayet genel meclis üyesi oranı en fazla yüzde 3 ve bayan muhtar oranı en fazla yüzde 2 olabildi. 2019 yılında gerçekleşen son mahallî seçimlerde bir değişiklik oldu mu diye baktığımızda ise karşımıza çıkan tablo şu biçimdedir:20.745 belediye meclis üyesinin yalnızca 2.283’ü bayandır. 1.389 belediye liderinin yalnızca 21’i bayandır.30 büyükşehir belediye liderinin yalnızca 2’si bayandır. 50.157 muhtardan yalnızca 1.119’u bayandır.1.272 Vilayet genel meclis üyesinin yalnızca 48’i bayandır.Bu bilgiler ortadan geçen 92 yıla karşın, bayanların eşit temsilden ne kadar uzak olduğunu göstermektedir.Bu tablonun nedeni; bayanların yetersizliği yahut siyasette yer almak istememesi değildir. Bayanların eşit temsil hakkına erişmesi için, öncelikle ülkeyi yönetenlerin zihniyeti değişmelidir. “Evet şöyle sembolik de olsa bayan milletvekillerimizden hiç olmazsa iki adedini alalım” diyen anlayıştan, eşitlik beklenemez. Tüm kararların bir kişinin iki dudağı ortasına sıkıştığı şahsım hükümeti, demokratik bir siyaset üretemez. Bayanların can simidi olan İstanbul Sözleşmesi’ni feshedenlerin “Güçlü Bayan, Güçlü Türkiye” sloganına inanmamız istenemez. Bayan erkek eşitliğine inanmayanlardan, bayanı özgürleştiren ve hayatın her alanında güçlendiren siyasetler beklenemez.”ifadelerini kullandı.
“BU TOPRAKLARA EŞİTLİĞİ BİZ GETİRECEĞİZ”
AKP’nin bayanlara kıymet vermediğini belirten Lider Yontar;”Bizler, Cumhuriyet Halk Partisi Bayan Kolları olarak; hepimizi özgürleştiren laiklik unsuruna sıkı sıkıya sarılıyoruz. Eşitlik çabasını kadın-erkek bir ortada veriyoruz. Bu eşitsiz sistemi değiştirmek için Genel Liderimiz Sayın Kemal Kılıçdaroğlu’nun birinci imzacısı olduğu ve bayanların siyasette eşit temsil edileceği kanun teklifimizi Meclis’e sunduk. Bu teklifle hem genel hem de mahallî seçimlerde fermuar sistemiyle yüzde 50-50 temsili yasal teminat altına almak istedik. Bilindiği üzere; teklifimiz AKP ve MHP oylarıyla reddedildi. Ancak sanmasınlar ki pes ettik. Eşitlik çabamızdan asla ödün vermeyeceğiz.AKP iktidarlarında, bayanların hissesine yoksulluk, mahrumluk, şiddet ve mevt düşüyor. Bu tespitimizi bilgiler de doğruluyor. Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü’nün 2019 yılı datalarına nazaran; Türkiye bayana yönelik şiddette 1. sırada yer alıyor. Ülkemizde, her 10 bayandan 4’ü hayatında en az bir kere erkek şiddetine maruz kalıyor. Bu nizamı değiştirmenin tek yolu eşitlikçi siyasetlerden geçiyor. Bizler, bayanların eşit temsil edildiği demokratik, laik bir Türkiye’yi yine inşa etmeye kararlıyız. Halkın gasp edilmiş egemenlik hakkını tekrar halka iade edeceğiz.Bunun için de yol haritamız hazır. Altı önderin imzaladığı “Güçlendirilmiş Parlamenter Sistem” mutabakatında da belirttiğimiz üzere bütüncül siyasetler üreterek, çoğulcu ve iştirakçi demokrasiyi tesis edeceğiz. Temel hak ve özgürlüklerin teminat altına alındığı, kanıların özgürce söz edildiği, din ve vicdan özgürlüğünün, basın özgürlüğünün, bayan haklarının, çocuk haklarının, etraf haklarının tam manasıyla garanti altına alındığı özgürlükçü bir sistem inşa edeceğiz. İlkokul birinci sınıftan itibaren eğitim müfredatına insan hakları ve kadın-erkek eşitliği dersleri koyacağız. Kız çocuklarının eğitim hakkını teminat altına alacak ve bu hakka erişimin önündeki tüm mahzurları tek tek kaldıracağız. Eşitliği de özgürlüğü de birinci seçimlerden sonra bu topraklarda hâkim kılacağız.Yaşasın Cumhuriyet! Yaşasın eşitlik mücadelemiz!”şeklinde konuştu.
Hibya Haber Ajansı