Lise eğitimi kısalıyor: 3 yılda diploma, son yılda ‘uzmanlaşma’

Bir süredir 12 yıllık zorunlu eğitimin kısaltılacağı girişimi gündemdeyken, bu çalışmalar sendikalar ve birçok eğitim uzmanının tepkisini çekiyor.

Eğitimin kısaltılmasıyla kalitesinin yükseltilmeyeceği görüşü vurgulanırken, gözler kabineye çevrildi. 4+4+4 sisteminin son 4’ü ile ilgili değişiklik masaya yatırılacak. Türk Eğitim Derneği'nin düşünce kuruluşu TEDMEM, tartışmalar sonrası “Ortaöğretimi Yeniden Düşünmek” başlıklı bir rapor yayımladı.

Türkiye’de liselerin gençlere yön verme, onları yükseköğretime ve istihdama hazırlama işlevinde yetersiz olduğunu belirten rapor, "Millî Eğitim Bakanlığı verilerine göre 20 gün ve üzeri devamsızlık oranı; ilkokullarda %11,6, ortaokullarda %14,8 iken, genel ortaöğretimde %27’ye, mesleki ve teknik ortaöğretimde ise %46,6’ya kadar çıkmakta. Öğrencilerin %56’sı okulun hayata hazırlamadığını düşünürken, %35’i okulu zaman kaybı olarak görmekte" ifadelerine yer verdi.

'ÜNİVERSİTE TEK SEÇENEK OLMAMALI'

İktidara yakın Türkiye gazetesinin Sistemin hatalı olduğu savunulan raporda öneri kısmında, "11. sınıfta diploma, 12. sınıfta ise uzmanlaşma öneriyoruz. Doğrudan istihdama yönelmek isteyen öğrencilere, 11. sınıfın sonunda “standart lise diploması” verilerek farklı geçiş yollarının önü açılır.

Bu adım, “üniversite tek çıkış yolu” algısını kırarak lise sonrası alternatifleri güçlendiriyor. Sınavsız geçiş imkânları olacak. Bu öğrenciler, okul başarı puanlarına göre meslek yüksekokullarına/ön lisans veya açık öğretim programlarına sınavsız geçiş yapabiliyor. Böylece hem sınav baskısı azalıyor hem de yükseköğretime girişteki yığılma hafifliyor" denildi.

'BİR GÜN OKUL, DÖRT GÜN İŞÇİLİK'

Önerilen modelde 12. sınıfın, öğrencilerin ilerlemek istedikleri yükseköğretim alanlarıyla uyumlu ileri düzey akademik derslerle yeniden tasarlandığı söylenen raporda "Üniversiteye hazırlık süreci böylece okulun içinde, yönlendirici bir biçimde yürütülüyor. Bu düzenleme, okulu yeniden kıymetli hâle getirirken ailelerin özel kurs ve dershane yükünü azaltıyor" denildi.

Mesleki eğitimin de yeniden kurgulanması gerektiğini ifade edilen raporda "İfade ettiğimiz modelde meslek yüksekokulu programları, mesleki ortaöğretimle bütünleşik bir yapıya kavuşturuluyor. Programlar, haftada bir gün akademik eğitim, dört gün iş yeri temelli uygulama ilkesine dayanıyor" ifadeleri kullanıldı.