Kanser dünyada ve ülkemizde görülme sıklığı gün geçtikçe artan, mevt nedenleri ortasında ikinci sırada yer alan, toplumsal, ruhsal ve ekonomik tarafları ile hastayı ve hasta yakınlarını etkileyen çok istikametli bir hastalıktır. Bu kıymetli sıhhat problemine toplumların dikkatinin çekilmesi ve insanların kanser şuurunun arttırılması ve farkındalık oluşturulması amacıyla Kanser Araştırma ve Savaş Kurumu’nun önerisi ile 1956 yılından itibaren her yıl 1-7 Nisan ortası Kanser Haftası olarak belirlenmiştir.
Kanserin 200’den fazla tipi tespit edilmiştir ve oluştuğu dokuya nazaran isimlendirilmektedir. En sık görülen ve vefata yol açan kanser çeşitleri akciğer, mide, karaciğer, kolon ve göğüs kanseridir.
Yeni Yüzyıl Üniversitesi Gaziosmanpaşa Hastanesi Tıbbi Onkoloji kısmından, Doç. Dr. Suna Çokmert ‘Kanser tedavisinde merak edilenler’ hakkında bilgiler verdi.
Dünyada her yıl yaklaşık 14 milyon kişi kansere yakalanmakta ve Sıhhat Bakanlığı bilgilerine nazaran de her yıl ülkemizde 163.500 bireye kanser tanısı konmaktadır. 2030 yılına gelindiğinde yıllık 22 milyon yeni hadise ortaya çıkması beklenmektedir. Dünya genelinde her 5 erkekten birinde ve her altı bayandan birinde hayatları boyunca kanser gelişmesi beklenirken; her 8 erkekten birinin, her 11 bayandan birinin ise kanser sebebiyle hayatını kaybedeceği ön görülmektedir.
Erken teşhis ve tedavi ile kanserli hastalarda değerli oranda düzgünleşme mümkün olabilmektedir. Bilgi eksikliği, kaygı, ihmal üzere nedenlerle teşhis geciktiğinde tedavi de güçleşmektedir. Bu nedenle erken teşhis oranlarında rastgele bir düşüş yaşanmaması için taramaların pandemi sürecinde de devam etmesi değer arz etmektedir. Pandemi gerekçesiyle taramaların ertelenmesi, ileri evre teşhis oranlarında artışa neden olabilmektedir.
Tarama asemptomatik hastalarda hastalığın erken evrede belirlenmesine yardımcı olmaktadır. Aşikâr kanser çeşitlerini saptamaya yönelik tarama tetkikleri, hastalığın erken evrede belirlenmesi açısından değer arz etmektedir; bu sayede kansere bağlı erken ölümlerin %3-35’i önlenebilmektedir. Bunların yanı sıra ileri evre kanserler için gerekli olan agresif tedaviler ve yan tesirler de azaltılabilir.
Kanser Erken Teşhis, Tarama ve Eğitim Merkezleri (KETEM), Toplum Sıhhati Merkezleri (TSM), Sağlıklı Hayat Merkezleri (SHM), Aile Sıhhati Merkezleri (ASM) ve Taşınabilir kanser tarama araçlarında:
40-69 yaş ortası kadınlara 2 yılda bir göğüs kanseri taraması
30-65 yaş ortası kadınlara 5 yılda bir rahim ağzı kanseri taraması
50-70 yaş arası kadın ve erkeklere 2 yılda bir kalın bağırsak kanseri taramaları ÜCRETSİZ olarak yapılmaktadır.
Kanser birçok faktörün bir ortada etkileşimiyle oluşur; genetik faktörler kadar çevresel kanserojenlere maruziyet ve hayat stili da kanser oluşumuna neden olmaktadır. Yaygın görülen birçok kanser cinsinin en az üçte biri daha sağlıklı bir beslenme biçiminin seçilmesi, tütün eserlerinden uzak durulması, fizikî aktivitenin artırılması, alkol kullanımının azaltılması ultraviyole radyasyondan korunma, mesleksel ve çevresel maruziyetlerin önüne geçilmesi ile önlenebilmektedir.
Kanser tanısı almış şahısların tedavi seçenekleri medikal onkoloji tabibi tarafından belirlenerek hastaya sunulmakta ve uygulanmaktadır. Tedavi seçiminde; son yıllarda genetik ve ilaç kesimlerindeki süratli gelişmelerle hastanın tümörünün genetiğine uygun ilaç uygulanması ön plana geçmiş olup, maksat tedavi ve immünoterapi ilaçlarının kullanıma girmesi ile sağ kalım oranları artış göstermiştir. Her kanser hastasının tıpkı ilacı aldığı devirlerden hastanın tümörünün genetiğine uygun ilaçları kullanarak tedavinin yapılması giderek yaygınlaşan bir formül olarak karşımıza çıkmaktadır.
Hibya Haber Ajansı