Suudi Arabistan olunca daha çok dikkat çekiyor mevzu olağan. Kısa bir vakit öncesine kadar bayanlara bir erkek yakını olmadan tek başına araba kullandırmayan ülkenin bir bayan astronotu hem de “tek başına” uzaya yollaması alışılmış ki enteresan bulunur …
Suudi Arabistan olunca daha çok dikkat çekiyor bahis natürel. Kısa bir vakit öncesine kadar bayanlara bir erkek yakını olmadan tek başına araba kullandırmayan ülkenin bir bayan astronotu hem de “tek başına” uzaya yollaması natürel ki farklı bulunur. Bayan hakları konusunda alması gereken oldukça yol olmasına karşın Suudi Arabistan bayan haklarını güzelleştirme konusunda son derece değerli, oldukça radikal adımlar atıyor.
Kutsal yerleri bayanlar koruyor
Radikal derken örnekler vereyim bari; Suudi idaresi ülke tarihinde bir birincisi gerçekleştirerek birinci kere Hac/Umre ziyaretleri için bayan güvenlik vazifelileri atamıştı. Bu uzaya bayan yollamaktan daha güç bir karardı Suudi idaresi için. Bayanların futbol maçı izlemeleri ya da 30 yıl kapalı kaldıktan sonra tekrar açılan sinema salonlarına gidebilmeleri de değerli adımlar haliyle. Bunun yanı sıra, bayanların işgücündeki oranının 2016’dan bu yana yüzde 17’den yüzde 37’ye yükseldiğini de belirteyim. Veliaht Prens Muhammed bin Selman’ın ülkenin yapısını değilse de kimi hususlara muhafazakâr bakışını değiştirmeyi amaçlayan ıslahatlarının sonuçları bunlar.
Daha evvel de birini yollamıştı
Uzay Suudi Arabistan’ın çok lakin çok ilgilendiği bir alan. Bu nedenle uzaya birinci kere birini yolladığı sanılmamalı. 1985 yılında Prens Sultan bin Salman bin Abdülaziz’i bir hava kuvvetleri pilotuyla birlikte ABD tarafından organize edilen bir vazifeye göndermişti ülke. O vakit uzaya insan gönderen birinci Müslüman Arap ülkesi olmuştu. Akabinde 2018’de de bir uzay programı başlatıldı. Prens Salman’ın ekonomik genişlemeye yönelik Vizyon 2030 projesinin bir modülü olarak geçen yıl da uzaya astronot göndermişti Krallık.
Yolladıkları bir bilim kadını
Şimdi bir bayan astronotu uzaya yollayarak ülkesinin bayanlara yönelik tavrındaki değişikliğin ulaştığı seviyesi göstermiş oluyor. Suudi Arabistan’ın uzaya yolladığı Rayyanah Barnawi bunu gerçekleştiren birinci Arap bayan oldu. Bir diğer Suudi vatandaşı olan savaş pilotu Ali Al Qarni ile birlikte uzaya giden 33 yaşındaki Barnawi aslında bir göğüs kanseri araştırmacısı. Kanser kök hücre araştırmalarında tecrübeli olduğu söyleniyor. Şöyle bir bakınca mesleğine hayran olmamak elde değil. Yeni Zelanda’daki Otago Üniversitesi’nden üreme bilimi, genetik mühendisliği ile doku geliştirme alanlarında lisans derecesine sahip. Ayrıyeten ülkesindeki King Faisal Üniversitesi’nden biyomedikal bilimler alanında yüksek lisans derecesine sahip.
Barnawi’nin uçuştan evvel yaptığı açıklamada, “Bu herkes için bir hayalin gerçekleşmesi demek. Yalnızca bunun mümkün olduğunu anlayabilmek demek. Şayet ben de Ali de bunu yapabiliyorsak, onlar da yapabilir” demesi elbette manalı. Barnawi ile Ali kenetlendikten sonra yörüngedeki laboratuvarda sekiz gün geçirecekler. Vazifeleri sırasında, kanseri iddia etme, önlemeye yönelik araştırmalar yapma, gelecekte Ay ile Mars’taki insan yerleşimlerinde yapay yağmurun nasıl üretileceğine ait bir çalışma da dahil olmak üzere 20 deney gerçekleştirme yapacakları işler ortasında.
Suudi Arabistan’ın uzay çalışmalarında bu kadar faal olmasının bir tek nedeni var: Suudi uzay misyonunun maksadı, insanlığın yeterliliği için uzay sanayisindeki gelişmelerden yararlanmaya odaklanarak, Suudi bilim adamlarının beşerli uzay uçuşu alanındaki uzmanlıklarını güçlendirmek. Krallık ayrıyeten sıhhat, sürdürülebilirlik, uzay teknolojisi de dahil olmak üzere çeşitli bilimsel araştırma alanlarına katkıda bulunmayı amaçladığını söylüyor.
Ülkenin asıl niyeti
Bu yapılanların neye yol açacağını daha doğrusu hedefin ne olduğunu ben söyleyeyim; Suudi Arabistan klâsik inanç sisteminin bariyerlerini aşmaya çalışıyor. Bu bahiste epey süratli uzaklık aldığı söylenebilir. Ülkede geçtiğimiz yıllarda insan tabiatını sorgulayan bir ideoloji konferansı da toplanmıştı. Olanları Veliaht Prens Muhammed bin Salman’ın Vizyon 2030 projesi için bir “makyajlama“ olarak görmek yanlış olur. Şu anda ülkenin gerçek yöneticisi olan Veliaht Prens resmi olarak kral olduğunda ülke tarihinin en genç hükümdarı olacak. Dışa en çok açık olan hükümdarı da birebir vakitte.
Konsoloslukta gazeteci öldürtecek vahşiliğine karşın ülkenin gençleri ile bilhassa bayanlarının büyük dayanağına sahip olan Prens Muhammed ülkesini bölgenin en ileri ülkesi yaparsa şaşırmayalım. Bunu yapmaya azimli görünüyor.
Bu ortada Arap ülkelerinin uzay merakı üzerinde ayrıyeten durmalı. Zira 2019 yılında Birleşik Arap Emirlikleri de (BAE), vatandaşlarından birini uzaya göndermişti.
“Türkiye Yüzyılı“ derken bir de bakmışız ki “Arap Yüzyılı“ndayız. Bir sosyalist olarak memleketler arası rekabeti elbette sevmem ancak bizimkiler şayet iddialıysalar TOGG’dan daha kıymetli işler yapmak zorundalar. Uzaya sıkı asılmalılar yani .
Uzaya insan yollamak görüldüğü üzere kolay işte.
Soğanı ucuzlatmaktan daha kolay.. Hükümetimiz yapabilir bunu.