İktidar politikaları su yönetimine yansıdı: TBB’den atık su yönetimi raporu

Türkiye Belediyeler Birliği (TBB), kıyı kentlerinde yaşanan atık su sorunlarının kapsamlı bir şekilde ele alındığı “Atık Su Sorun Alanları ve Gelişim Önerileri Raporu”nu 81 il belediyesi ile 30 büyükşehir su ve kanalizasyon idaresine gönderdi. Ege, Marmara ve Akdeniz bölgesi üzerinde durulan raporda eksiklikler ve çözüm önerileri sunulurken, finans sorunları ile Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’yla olan iletişim sorununa dikkat çekildi. Su verimliliği, toplumsal farkındalık eksikliği, altyapı eksiklikleri, tarım politikaları, atık su arıtma tesisleriyle ilgili çeşitli süreçlerde yaşanan zorluklar, sanayi kirlilikleri, turizmin etkisi gibi sorunlar sıralandı.

‘FİNANSAL DESTEK SAĞLANMALI’

Sorunların içerisinde üç bölge özelinde de ortak olan bir madde dikkat çekti. “Finansman ve yatırım sorunları” başlığı altında verilen bilgilerde, “Atık su arıtma ve geri kazanım sistemlerinin kurulumu, işletimi ve bakımının yüksek maliyet gerektirmesi özellikle küçük ölçekli belediyeler, sanayi işletmeleri ve tarımsal üreticilerin bu alana yatırım yapmasını zorlaştırmaktadır. Bu durum, atık su yönetiminde etkinlik ve sürdürülebilirlik hedeflerinin önünde önemli bir engel teşkil etmektedir” ifadelerine yer verildi. Çözüm önerisi olarak düşük faizli krediler, hibe programları ve devlet desteklerinin sağlanması, küçük ve orta ölçekli işletmelere özel teşvik paketleri, kamu özel sektör işbirliğinin yaygınlaşması, AB, Dünya Bankası gibi uluslararası kaynaklardan finansal destek sağlanması gerektiği dile getirildi.

SGK BORCU OLAN BELEDİYELER DIŞ KAYNAK KULLANAMIYOR

Buna karşın Hazine ve Maliye Bakanlığı, Mayıs 2025’te tepki çeken bir karara imza atmıştı. 31 Mart Yerel Seçimleri’nde CHP’li belediyelerin sayısının artmasının ardından belediyelere SGK borçları üzerinden yüklenen iktidar, Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından hazırlanan bir yönetmelikle borcu olan kurumların Hazine onayı almadan dış kaynak kullanmasını engelledi. Böylece yönetmelik kapsamında yer alan kamu kurum ve kuruluşları, eğer Hazine’ye vadesi geçmiş borçları, vergi borçları ya da süresi geçmiş SGK prim borçları varsa, dış finansman sağlayamıyor. “Hibe hariç dış imkan” ifadesiyle tanımlanan uluslararası kalkınma bankaları ya da benzeri kuruluşlardan alınan kredilerin kullanımına yönelik kurallar da yönetmelikle sıkılaştırıldı. Önceden Hazine izniyle borçlanabilen belediyelerin bu izni alabilmesi yönetmelikle daha zor hale geldi.