İktidar, boşta bırakılan topraklara kiralama zorunluğu getirmişti: Ege’de çiftçiler arazilerine sahip çıkıyor

İktidarın tarım politikaları kapsamında arazi kiraya verilmesi uygulaması Ege’de beklenen sonucu vermedi. İzmir, Aydın, Muğla, Denizli ve Manisa’da yürütülen “İşlenmeyen Tarım Arazilerinin Tarımsal Amaçlı Kiraya Verilmesi” uygulamasında çiftçiler, ekonomik zorluklara rağmen topraklarını boş bırakmayarak üretime devam etti. Aydın’da iki ilçede Muğla’da iki ilçede, Denizli’de iki, Manisa’da ise bir ilçede ekilmeyen araziler kiraya çıktı. Ortaya çıkan tablo, üreticinin kararlılığını ve tarıma olan bağlılığını gözler önüne seriyor. CHP Genel Başkan Yardımcısı Erhan Adem ve Ziraat Mühendisleri Odası İzmir Şube Başkanı Hakan Çakıcı gazetemize açıklamada bulunarak üreticinin yalnız bırakılmaması gerektiğini vurguladı.

Ege’de çiftçiler, kendi topraklarına sahip çıkarak üretimi sürdürüyor ve uygulamaya talep göstermiyor. İzmir, Aydın, Muğla, Denizli ve Manisa’da yürütülen işlenmeyen tarım arazilerini kiraya verme uygulamasında dikkat çekici bir tablo ortaya çıktı. İl Tarım ve Orman Müdürlüklerince 5403 sayılı Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanunu ve İşlenmeyen Tarım Arazilerinin Tarımsal Amaçlı Kiraya Verilmesine İlişkin Yönetmelik kapsamında hazırladığı listelerde, çoğu çiftçi kendi arazisine sahip çıkarak üretime devam ettiği ortaya çıktı. Buna göre İzmir’de dört ilçesi’nde Aydın’da iki ilçede Muğla’da iki ilçede, Denizli’de iki, Manisa’da ise bir ilçede ekilmeyen araziler kiraya çıktı.

EN FAZLA PARSEL BALIKESİR’DE

Arazi Tespit Komisyonlarının çalışmaları sonucunda İzmir Kemalpaşa, Menderes, Karaburun ve Aliağa ilçelerinde toplam 46 arazi kiraya çıkarıldı. Ancak diğer 26 ilçede işlenmeyen arazi tespiti yapılmadı. Benzer şekilde Aydın’da, üst üste iki yıl ekilmeyen arazilere bakıldığında, kiralama için neredeyse hiç talep gelmedi; sadece bir ilçede 2 parsel kiraya çıkarıldı. Muğla’nın 2 ilçesinde Fethiye’de 23, Dalaman’da 15 arazi kiraya çıkarken, Denizli’de Honaz’da 1, Serinhisar’da 4, Manisa’nın Gördes ilçesinde ise 3 arazi kiraya çıktı. Balıkesir’in ilçeleri Ayvalık’ta 4, Susurluk’ta 47, Sındırgı’da 59, Altıeylül’de 30, Karesi’de 10, Havran’da 8, Gömeç’te 2, Erdek’te 25, Dursunbey’de 12, Bigadiç’te 56, Kerpsut’ta ise 7 parsel kiraya çıktı.

ERHAN ADEM: ÜRETİCİ YALNIZ BIRAKILMAMALI

CHP Tarım ve Orman Politikalarından Sorumlu Genel Başkan Yardımcısı Erhan Adem, Ege Bölgemizde yürütülen “İşlenmeyen Tarım Arazilerinin Tarımsal Amaçlı Kiraya Verilmesi” uygulamasına dair son tabloyu değerlendirdi. Adem, ortaya çıkan verilerin üreticinin toprağına sahip çıktığını ve tarıma olan bağlılığını güçlü bir biçimde sürdürdüğünü gösterdiğini söyledi. Adem, İzmir, Aydın, Muğla, Denizli ve Manisa illerini kapsayan uygulamada çok sayıda ilçede işlenmeyen arazi tespiti yapılamadığını belirtti. Kiraya çıkarılan arazilerin ise sınırlı kaldığını ifade eden Adem, “İzmir’de sadece dört ilçede toplam 46 parsel; Aydın’da yalnızca bir ilçede 2 parsel; Muğla’da iki ilçede toplam 38 parsel; Denizli’de 5, Manisa’da ise yalnızca 3 parselin kiraya çıkarıldı. Bu rakamların Ege çiftçisinin toprağını boş bırakmadığını, üretime devam ettiğini açıkça ortaya koyuyor” dedi.

ÇİFTÇİYE YALNIZ BIRAKILMAMALIDIR

Erhan Adem, Cumhuriyet Halk Partisi olarak her zaman üretenin, çiftçinin ve köylünün yanında olduklarını belirterek, “karşı karşıya olduğumuz ekonomik kriz ortamında üreticinin bu kadar zorluğa rağmen arazisine sahip çıkması, sadece ekonomik değil, aynı zamanda bir toplumsal dirençtir. Bu direnç; kuruyan tarım politikalarına, artan girdi maliyetlerine ve desteklemelerdeki yetersizliğe karşı verilen sessiz ama güçlü bir cevaptır” dedi. Adem, üreticinin bu çabasını görmezden gelen ve onu yalnız bırakan bir anlayışla tarımda sürdürülebilirlik sağlanamayacağını vurguladı. Tarım arazilerinin korunmasının yanı sıra, üreticinin üretimden kopmamasının da önem taşıdığını söyledi.

Erhan Adem, bu nedenle: Girdi maliyetlerinin düşürülmesi, Mazot, gübre ve yem gibi temel girdilerde çiftçiye doğrudan destek sağlanması, Tarımsal desteklemelerin adil, zamanında ve üreticinin ihtiyacına göre yeniden yapılandırılması gerektiğini açıkladı.

EGE’DEKİ TABLO TÜM TÜRKİYE’YE ÖRNEK

Adem, Ege’deki tablonun doğru politikalarla tüm Türkiye’ye yayılabilecek bir umudun ve modelin göstergesi olduğunu söyleyerek, “Çiftçimiz toprakta kalmakta kararlıdır; devletin görevi ise onun yanında durmak ve bu üretim iradesini güçlendirmektir.” diye konuştu.

HAKAN ÇAKICI: BU SİSTEMİN BAŞARIYA ULAŞMA ŞANSI YOK

Çiftçiler Sendikası, bu düzenlemeye temel oluşturan “İşlenmeyen Tarım Arazilerinin Tarımsal Amaçlı Kiraya Verilmesine İlişkin Yönetmelik” hakkında, Tarım ve Orman Bakanlığı’na karşı iptal ve yürütmenin durdurulması talebiyle dava açtı. Danıştay 10. Dairesi, düzenlemenin “mülkiyet hakkının özüne uygun olmadığına” karar vererek konuyu Anayasa Mahkemesi’ne taşıdı.

Başlangıçta “atıl tarım alanlarının üretime kazandırılması” amacıyla makul görünen uygulamanın, neden bazı arazilerde ekim yapılmadığının araştırılmadan hayata geçirilmesi ise eleştirilerin odağında.

Ziraat Mühendisleri Odası İzmir Şube Başkanı Dr. Hakan Çakıcı, “Bir yerde ekim yapılmıyorsa mutlaka bir sebebi vardır. ‘Sen ekmiyorsan ben senin yerine kiraya veriyorum’ demek, mülkiyet hakkına da üretim gerçeğine de aykırıdır.”

Çakıcı’ya göre, ekim yapılmayan arazilerin neden boş kaldığı sorusunun yanıtı bulunmadan bu uygulamanın başarılı olma şansı yok. Çakıcı, “Vatandaş kendi mülkü üzerinde tasarruf sahibidir. İstemiyorsa ekmez. Kimi yerler mirasla bölünmüştür, itilaflıdır. Kimi yerler ekonomik olarak verimsizdir. Üretim maliyetlerinin bu kadar yüksek olduğu bir dönemde çiftçi zarar edeceğini bile bile ekim yapmıyor.” dedi.

Türkiye’de dönemsel olarak 3,5 milyon hektar alanın ekilemediğini belirten Çakıcı, bu alanların çoğunun ekonomik verimlilik açısından zayıf olduğunu vurgulayarak, “Zaten köyde toprağı olan, tarımdan kopmamaya çalışan çiftçi arazisini işliyor. Üretim yapanların çoğu kendi tarlasını değil, kiralık arazileri ekip biçiyor. Sistem kendi içinde üretimi sürdürüyor.”

Çakıcı’ya göre asıl yapılması gereken, ekilmeyen arazilerin neden atıl kaldığını belirleyip çiftçiyi üretimde tutacak politikalar geliştirmek.

Çakıcı, “Bir çiftçi zamanı ya da gücü yoksa tarlasını zaten kiraya verir. Komşusu bile kiralamazsa, devlet nasıl kiracı bulacak? Bu uygulama duyan pek çok çiftçi tarlasına yeniden sahip çıktı, boş bırakmadı.” diye konuştu.

Uygulamanın, küçük çiftçiyi tarımdan uzaklaştırma ve tarım alanlarının sermaye sahiplerinin eline geçmesi riskini barındırdığını söyleyen Çakıcı, “Bu sistemin başarıya ulaşma şansı yok. Sorun boş kalan toprakta değil, o toprağın neden boş kaldığını anlamamakta. Bakanlık da bu ikilemin farkında. Uygulama etkin yürümüyor ve şu ana kadar kiraya çıkan arazilerin talep görmediği ortada.” dedi.