Çin Cumhurbaşkanı Xi Jinping, evvelki gün görüntü konferans yoluyla Avrupa Kurulu Lideri Charles Michel ve Avrupa Kurulu Lideri Ursula von der Leyen ile görüştü. Xi, Çin ve Avrupa’nın dünya barışını koruyan iki büyük güç olarak, ikili bağlantılardaki istikrarı korumak suretiyle milletlerarası arenada var olan belirsizliklere cevap vermeleri teklifinde bulundu.
Çin ve Avrupa önderleri iki yıl ortadan sonra görüntü konferans yoluyla bir ortaya geldi. Görüşmede birçok alanda uzlaşılar sağlanırken, dünya barışını muhafaza ve kalkınmayı ilerletme istikametinde bildiriler verildi. Bu iletiler, COVID-19 salgınının ve bölgesel çatışmaların getirdiği belirsizliklere de güçlü bir karşılık manası taşıyor.
Barış, kalkınmanın ön koşuludur. Ukrayna krizi konusunda Çin de Avrupa da barışı arzuluyor. Cumhurbaşkanı Xi, tahlil için barış müzakerelerini teşvik etme, büyük çaplı bir insani krizin ortaya çıkmasını tedbire, Avrupa ve Avrasya’da kalıcı barışın sağlanması ve çatışmaların yayılmasının engellenmesi olmak üzere dört teklif ortaya koydu. Xi, dünya ülkelerinin krizin bedelini ödememeleri ve çok kritik olan bu periyotta ihtiyatlı davranmaları gerektiğini söz etti.
Dünyadaki iki büyük piyasa olarak Çin ve Avrupa’nın karşılıklı açılması ve işbirliği yürütmesi, dünya iktisadının toparlanmasına katkıda bulunuyor. Çin, 2020 yılında Avrupa Birliği’nin en büyük ticaret ortağı pozisyonuna yükseldi. 2021 yılında iki taraf ortasındaki ticaret hacmi evvelki yıla nazaran yüzde 27,5 artarak 828,1 milyar dolara ulaştı. Çin-AB Ticaret Odası’nın yayımladığı rapora nazaran, Çin’de faaliyet gösteren AB’li şirketlerin yüzde 68’i Çin piyasasının geleceğine optimist bakıyor.
Çin Cumhurbaşkanı Xi, görüntü konferansta Çin’in ıslahat ve dışa açılma siyasetini uygulamaya kararlı olduğuna işaret ederek, Avrupa’dan daha fazla şirketi ülkeye beklediklerini, tıpkı vakitte Avrupa’nın da Çinli şirketler için daha adil ve şeffaf bir yatırım ortamı yaratmasını temenni ettiklerini söyledi.
Xi’nin tekliflerine Avrupa başkanlarından olumlu karşılıklar geldi. Başkanlar, Çin’le her alandaki işbirliğini derinleştirerek dünya barışı, ekonomik büyüme ve ortak refah için uğraş harcayacaklarını belirttiler. Ukrayna konusunda barışçı diyaloğun ve diplomatik gayretlerin sürdürülmesi konusunda mutabakat sağlayan iki taraf, ayrıyeten yeni Soğuk Savaş’ın, dünyada bölünmelerin ve bloklar ortası zıtlaşmaların önlenmesi gerektiğini vurguladı.
Xi Jinping, görüntü konferansta birçok sefer ‘‘bağımsız’’ sözünü kullandı. Xi, Avrupa’nın Çin algısını bağımsız formda oluşturması ve Çin’e dönük bağımsız bir siyaset izlemesi gerektiğini kaydetti. Esasen, Avrupa da uzun müddettir bağımsızlık arayışı içinde.
ABD’nin Ukrayna krizi nedeniyle uyguladığı yaptırımlar Avrupa’yı etkilemekle kalmayıp, kıtanın stratejik bağımsızlık sürecini de engelliyor. Avrupa’nın kendi çıkarlarından hareket ederek hakikat ile yanlışı ayırt etmesi, Çin’le birlikte dünyaya daha fazla istikrar ögesi getirmesi kaide.
Öbür yandan, görüntü konferanstan sonra Çin ile Avrupa ortasında beş üst seviye diyalog düzenleneceği, bu diyaloglarda besin, güç ve makro-ekonomi siyasetleri üzere bahislerin ele alınacağı bildirildi.
Çin ve Avrupa’nın dünya barışına ve kalkınmasına daha fazla olumlu güç katacağına kuşku yok. Çin ve Avrupa başkanlarının son görüşmesinde verilen iletiler da bunun apaçık işareti sayılabilir.
Hibya Haber Ajansı