Akıllı İnsülin: Diyabet Tedavisinde Devrim Niteliğinde Bir Gelişme
Bilim insanları, değişen kan şekeri seviyelerine gerçek zamanlı olarak yanıt verebilen ve dünya genelinde diyabet hastası milyonlarca birey için tedavi yöntemlerini köklü bir şekilde değiştirme potansiyeline sahip bir “akıllı” insülin geliştirmiştir. Uzmanlar, tip 1 diyabetin tedavisinde devrim yaratabilecek bu çözümün, vücudun ihtiyaç duyduğunda harekete geçen insülin üretimi sağladığını ifade etmektedir.
ABD, Avustralya ve Çin’deki araştırmacılar, vücudun değişen kan şekeri seviyelerine verdiği doğal tepkiyi taklit eden ve anında yanıt verebilen yeni insülin türlerini başarıyla tasarlamışlardır. Geleneksel insülinler, vücuda girdiklerinde kan şekeri seviyelerini dengelemekle birlikte, görevlerini tamamladıktan sonra genellikle gelecekteki dalgalanmalara etki edemezler. Bu durum, hastaların sıklıkla birkaç saat içinde tekrar insülin enjekte etme zorunluluğu hissetmelerine yol açmaktadır.
Yeni nesil glikoza duyarlı insülinler (GRI’ler), hiperglisemiyi (yüksek kan şekeri) önlemek amacıyla yalnızca kanda belirli bir miktarda şeker bulunduğunda aktif hale gelmektedir. Kan şekeri seviyeleri, belirli bir eşik değerinin altına düştüğünde ise yine inaktif hale gelerek hipoglisemiyi (düşük kan şekeri) engellemektedir. Uzmanlar, bu akıllı insülinlerin gelecekte diyabet hastalarının sadece haftada bir kez insülin almasına olanak tanıyabileceğini öne sürmektedir.
Tip 1 Diyabet Büyük Mücadelesi için geliştirilen yeni insülinler üzerine bilimsel danışma panelinin başkan yardımcısı Dr. Tim Heise, akıllı insülinin diyabetle mücadelede yeni bir dönemin başlangıcını simgeleyebileceğini belirtmiştir. Dr. Heise, “Mevcut modern insülinlerle bile, tip 1 diyabetle yaşayan bireyler, kabul edilebilir glisemik kontrol sağlamanın yanı sıra hipoglisemiden kaçınmak için her gün büyük bir çaba harcamaktadır. Akıllı insülinler, herhangi bir ilaç tedavisinin başarabileceği kadar tip 1 diyabeti tedavi edebilme kapasitesine sahip olarak insülinin ‘kutsal kase’ olarak anılmasına yol açmaktadır.”
Farklı türlerde akıllı insülinler geliştiren altı ayrı araştırma projesine yaklaşık 3 milyon sterlinlik bir fon sağlanmıştır. Bu projeler arasında, ABD’deki Stanford Üniversitesi, Avustralya’daki Monash Üniversitesi ve Çin’deki Zhejiang Üniversitesi’nden ekipler yer almaktadır. Amaç, bu gelişmeleri hızlandırmak ve klinik denemeleri en kısa sürede başlatmaktır.
Her bir proje, akıllı insülini daha hızlı ve hassas bir şekilde çalışacak şekilde optimize etmeyi, tip 1 diyabet yönetiminin getirdiği büyük yükü azaltmayı ve uzun vadeli komplikasyon riskini minimize etmeyi hedeflemektedir. Dr. Heise, bu projelerin önemine dikkat çekerek, “Finanse edilen altı yeni araştırma projesi, insülin tedavisindeki önemli eksiklikleri hedef alıyor. Başarılı olmaları durumunda, bu projeler insülin tedavisinde yeni bir çağın kapılarını aralayabilir.” şeklinde açıklamada bulunmuştur.