AİHM İmamoğlu başvurusuna öncelik tanıdı: Peki bundan sonraki süreç nasıl işleyecek?

PEKİ, BUNDAN SONRAKİ SÜREÇ NASIL İŞLEYECEK?

AİHM’in tutukluluğun suç şüphesi olmadığı gerekçesiyle hukuka aykırı olduğuna karar vermesi halinde İmamoğlu’nun tahliye edilmesi zorunlu hale gelecek. Cumhuriyet’in konuştuğu hukukçular, Türkiye’den gelen başvuruları inceleyen İkinci Daire’nin davanın önemli olması dolayısıyla dosyadan el çekerek, dosyayı Büyük Daire’ye götüreceğini öngörüyor.

ÖNCELİK VERİLMESİ NE ANLAMA GELİYOR?

Mahkeme özellikle Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin uygulanması açısından önemli olan başvurulara öncelik tanıyor.

Mahkeme, en son 2017 yılında aralarında gazeteciler Murat Sabuncu, Ahmet Altan, Mehmet Altan, Şahin Alpay, Murat Aksoy’ın da yer aldığı sekiz başvuru hakkında öncelik kararı vermişti. Hukukçular, öncelik kararının sekiz yılın ardından verilen ilk öncelik kararı olması bakımından önemli olduğunu ifade ediyor.

BUNDAN SONRA AİHM’DE İMAMOĞLU BAŞVURUSUNU HANGİ AŞAMALAR BEKLİYOR?

Bundan sonraki süreçte, İmamoğlu’nun tutukluğunun hak ihlali yarattığına ilişkin başvurusundaki iddialar Türkiye’ye iletilecek. Mahkeme, Türkiye’ye yanıtlaması için bir takım süreler gönderdikten sonra Türkiye’nin bu soruları yanıtlamak için 12 haftalık süresi başlayacak. Başvuruya ilişkin soruların Türkiye’ye iletilmesinin ardından davaya taraf olmak isteyen üçüncü kişiler de taraf olmak için Mahkemeye başvurabilecek.

Türkiye’nin cevapları İmamoğlu’nun avukatlarına bildirildikten sonra sekiz hafta içerisinde İmamoğlu karşı cevaplarını AİHM’e bildirecek ve ardından karar beklenecek. Mahkemenin bu süreleri kısaltma yetkisi de bulunuyor.

BAŞVURUNUN KARARA BAĞLANMASINA İLİŞKİN SÜREÇTE İKİ İHTİMAL VAR

AİHM’in Türkiye’deki davalara bakan İkinci Dairesi tarafından incelenecek başvurunun karara bağlanmasına ilişkin olarak iki ihtimal bulunuyor. Birinci ihtimalde, İkinci Daire başvuruyu karara bağlayabilir. Bu durumda karara karşı üç ay içerisinde tarafların itiraz etme hakkı var.

İtirazın Büyük Daire tarafından görülüp görülmemesine, beş kişiden oluşan bir panel tarafından karar veriliyor. İtirazın kabul edilmesi halinde İmamoğlu hakkında verilecek karar kesinleşmeden Büyük Daire’ye gidecek. Bu durumda Büyük Daire’nin kararı kesin olacak. Dairenin İmamoğlu’nun tutukluluğunun hak ihlali yarattığına karar vermesi halinde, kararın kesinleşmesiyle birlikte İmamoğlu’nun tahliye edilmesi gerekecek.

İkinci ihtimalde; İkinci Daire, başvurunun önemli olması nedeniyle Büyük Daire lehine dosyadan el çekebilir. Bu durumda başvuru kesin olarak Büyük Daire tarafından karara bağlanacak.

DOSYANIN BÜYÜK DAİRE’YE GÖNDERİLMESİ HALİNDE DURUŞMA AÇILABİLİR

Dosyanın Büyük Daire tarafından incelenmesi halinde, prosedür gereğince Büyük Daire’yi oluşturan 17 yargıcın katılımıyla bir duruşma düzenlenecek. Duruşmada, hükümet ve İmamoğlu’nun temsilcilerinin yanında uluslararası kurum ve kuruluşlardan üçüncü taraf olarak katılanlar da yer alabilecek.

AİHM, İMAMOĞLU HAKKINDA YETERLİ SUÇ ŞÜPHESİ OLUP OLMADIĞINA KARAR VERECEK

Mahkeme, bu aşamada, İmamoğlu hakkındaki iddiaları değerlendirmeyip, yalnızca İmamoğlu’nun yargılama sürecinde tutuklu kalmasının Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’ne uygun olup olmadığına karar verecek.

Sözleşmenin beşinci maddesinde düzenlenen ‘kişi özgürlüğü ve güvenliği hakkı’ kapsamında tutuklama için somut suç şüphesi bulunması gerekiyor. Bu bağlamda AİHM tarafından, İmamoğlu’nun tutuklanması için bu aşamada yeterli gerekçe olup olmadığına karar verecek.