ABD arşivleri ortaya çıktı: Putin-Bush arasında Ukrayna tartışması

ABD Ulusal Güvenlik Arşivleri, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile dönemin ABD Başkanı George W. Bush arasında 2000’li yıllar boyunca yapılan görüşmelere ait kelimesi kelimesine tutanakları kamuoyuyla paylaştı.

Belgeler, iki lider arasındaki diyaloğun zamanla nasıl sertleştiğini de gözler önüne serdi.

Putin, iki liderin Haziran 2001’de Slovenya’da gerçekleştirdiği ilk görüşmede, NATO’nun genişlemesine mesafeli yaklaşsa da daha yumuşak bir ton kullandı. Tutanaklara göre Putin, o dönemde Moskova ile Washington’un müttefik olabileceğini hayal edebildiğini ifade etti.

Ancak Putin’in yaklaşımı, Nisan 2008’de Soçi’de yapılan son görüşmede belirgin biçimde sertleşti.

Bu görüşme, Putin’in Münih Güvenlik Konferansı’nda tek kutuplu dünya düzenini ve NATO’nun doğuya genişlemesini sert sözlerle eleştirmesinden bir yıl sonra gerçekleşti.

Putin, Bush’a açıkça, “Ukrayna gibi bir ülkenin NATO’ya katılması, sizinle bizim aramızda uzun vadeli bir çatışma alanı yaratır” dedi.

“RUSYA İÇİN TEHDİT OLUŞTURUR”

Putin’e göre Ukrayna’nın NATO üyeliği, Rusya sınırlarına yakın bölgelerde Batı’ya ait askeri üsler ve yeni silah sistemlerinin konuşlandırılması anlamına gelecekti. Bu durumun Moskova açısından “belirsizlikler ve tehditler” doğuracağını vurguladı.

Ayrıca Putin, NATO’nun Ukrayna halkının önemli bir bölümü tarafından düşmanca bir yapı olarak algılandığını, bu nedenle Moskova’nın Ukrayna’daki NATO karşıtı unsurlara dayanarak ittifakın genişlemesini sürekli olarak zorlaştıracağını söyledi.

Tutanaklara yansıyan en dikkat çekici ifadelerden biri de Putin’in Ukrayna’nın yapısına ilişkin değerlendirmesi oldu.

Rus lider, Ukrayna’nın “doğal biçimde oluşmuş bir ulus olmadığını”, Polonya, Romanya, Macaristan ve Rusya’dan alınan toprakların bir araya getirilmesiyle oluşturulduğunu savundu.

Kırım’ı da bu çerçevede anan Putin, ülkenin “çok farklı düşünce yapılarına sahip topluluklardan oluştuğunu” ifade etti.

“NATO ÜYELİĞİ ÜLKEYİ BÖLER”

Putin, Ukrayna’yı NATO yoluyla Batı dünyasına “çimentolamanın” doğru bir strateji olmadığını belirterek, “NATO üyeliği konusundaki görüş ayrılıkları nedeniyle ülke parçalanabilir” uyarısında bulundu.

Rusya Devlet Başkanı, Ukrayna’nın NATO üyeliği yerine, ekonomik olarak güçlendirilmesi ve kendi ayakları üzerinde durabilecek bir ülke haline getirilmesi gerektiğini savundu.

Belgelere göre, Bush da Putin'in endişelerine doğrudan yanıt vermekten kaçındı ve sadece “Sizin hakkında hayran olduğum şeylerden biri, NATO'ya bunu söylemekten çekinmemiş olmanız. Bu çok takdire şayan” dedi.