Global Piyasalarda Büyük Düşüş ve Gerekçeleri

Global Piyasalarda Büyük Düşüş

Yeni haftaya büyük bir düşüş trendiyle başlayan global piyasalar, yatırımcıların dikkatini İran-İsrail gerginliğine ve Uzakdoğu'dan gelen olumsuz haberlere yönlendirdi. Artan savaş gerginlikleri ile birlikte Japonya Merkez Bankası'nın faiz artırımı ve Yen'in değer kazanması, piyasalarda pandemiden bu yana görülen en büyük günlük düşüşlere yol açtı. Salgın döneminde 80'in üzerine çıkan piyasanın korku göstergesi, dün 50'nin üzerine çıkarak son dört yılın en yüksek seviyesine ulaştı.

Piyasalardaki bu karamsar ortamın sebepleri arasında Japonya'da Yen'in değerlenmesiyle birlikte 20 milyar dolarlık carry-trade işlemlerinin sonlanması, ABD piyasalarının görünümüne dair endişeler ve İran, İsrail ile Lübnan arasındaki gerilim yer alıyor. Japon Borsası Nikkei, yüzde 13.4; Güney Kore Borsası KOSPI, yüzde 8.77; Borsa İstanbul, yüzde 7.07; Nasdaq vadeli işlemleri yüzde 2.9 ve S&P 500 yüzde 1.6 düşüşle açıldı.

Piyasalarda Amerikan Merkez Bankası'nın (Fed) olağanüstü bir toplantı yapacağına dair haberler yayıldı. Bu haberler, Fed’in faiz indirimine gideceği beklentilerini artırmış olsa da, birçok analist böyle bir toplantının gerçekleşmeyeceğini ifade etti. Global piyasalardaki bu gerginlik, Borsa İstanbul'u da olumsuz etkiledi. Güne yüzde 5 düşüşle başlayan Borsa İstanbul’da devre kesici uygulandı. Devre kesici uygulaması sona erdikten sonra düşüş yüzde 7 seviyesine ulaştı ve devre kesici tekrar devreye alındı. Güne 10,750 puandan başlayan endeks, 9,780 puana kadar geriledi. İkinci devre kesiciden sonra düşüşler yüzde 4 seviyelerinde seyretse de gün sonuna doğru yeniden yüzde 6’ların üzerine çıktı. Dolar/TL ise 33.50 seviyesine kadar yükselerek yeni bir rekor kırdı.

Uzmanlar, borsadaki bireysel yatırımcılara sakin olmaları ve panik satışlarından uzak durmaları konusunda uyarılarda bulundu. Borsa Uzmanları Derneği Başkanı Ali Aydemir, yerli yatırımcıların ters köşe olduğunu belirterek yaşanan gelişmeleri şöyle yorumladı:

• "Hepimiz İran-İsrail-Lübnan üçgeninden gelecek olumsuz haberlere odaklanmıştık. Cuma günü piyasalarda zaten kırılgan bir kapanış yaşanmıştı. Ancak, dün gelen Japonya haberleri piyasalarda büyük bir sarsıntıya yol açtı."
• "Yaşanan durum, Fed’i faiz indirimine zorlayabilir. Bölgesel Fed temsilcilerinden de benzer açıklamalar geliyor. Bu hafta içinde teminat satışlarıyla BİST 100’de düşüş devam edebilir. Ancak piyasanın seyrini Fed belirleyecek."
• "Bireysel yatırımcılarımız, özellikle sosyal medyada dolaşan kıyamet senaryolarına karşı dikkatli olmalı ve panik yapmamalı. Eğer kredili işlem yapmıyorsanız, sakin kalmakta fayda var. Hatta nakitinizin yüzde 10-15’i ile bu düşüşü alım fırsatı olarak değerlendirebilirsiniz."

Ekonomist Mahfi Eğilmez, sosyal medya üzerinden piyasalardaki hareketliliğin nedenlerini sıralarken bir takipçisinin "Dünyada meltem esse bizde neden kasırga oluyor?" sorusuna şu şekilde yanıt verdi: "Çünkü bizde dolarizasyon var ve üretimimiz de ithal girdilere bağlı."

Amerikan borsalarının açılmasıyla birlikte Apple ve Nvidia gibi büyük hisseler, yüzde 8'leri geçen düşüşler yaşadı. Piyasalarda Fed’in olağanüstü toplanacağı ve bu toplantıda faiz indireceği yönündeki haberler dolaşmaya başladı. Ancak ekonomist İris Cibre, bu haberleri yalanlayarak, "Piyasalar şu an Fed’i sıkıştırıyor. Ancak, böyle bir toplantının yanlış bir mesaj olacağı da ifade ediliyor ki ben de katılıyorum. Fed’in, yapışkan enflasyon için varlık kayıplarından memnun olmayacağını düşünmüyorum." şeklinde konuştu.