Tarım ve orman alanlarında toplumu yakından ilgilendiren hassas hususlarda günümüzün kurallarına uygun düzenlemelere giriliyor.
Orman Kanunu ve Birtakım Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi, yasaklara uyanlara verilen para cezalarının artırılmasından, hafriyat dökülmesine kadar bir çok sorunun tahliline ait caydırıcı kararlar içeriyor.
AK Parti milletvekillerinin imzasını taşıyan bu düzenlemeleri içeren kanun teklifiyle lif, tohum ve sap üretimi ile ilaç etken hususu elde etmeye yönelik çiçek ve yaprak üretimi emelli kenevir yetiştiriciliği, Tarım ve Orman Bakanlığı’nın müsaadesine tabi olacak.
Devlet ormanlarına nakil vasıtaları ile yıkıntı yahut inşaat atığı atmak ya da hafriyat yahut çöp dökmek suretiyle ormanlara, doğal hayata ve etrafa verilen zarar “orman suçu” kapsamına girecek.
Kenevir yetiştiriciliği TMO’nun yetkisinde
İlaç etken hususu üretimi maksatlı kenevir yetiştiriciliği yahut işlenmesi, Toprak Mahsulleri Ofisi (TMO) Genel Müdürlüğünce yapılacak ya da yaptırılacak.
gerektiğinde ülke arz ve talep durumuna nazaran cumhurbaşkanınca belirlenen kota doğrultusunda TMO denetiminde gerçek yahut hükmî şahıslara yaptırılabilecek.
Esrar elde edilmesini engelleyecek
İlaç etken hususu üretimi hedefli kenevir yetiştiriciliğinde, münhasıran esrar elde edilmesini engelleyecek her türlü önlemin alınması, kenevirin hasadı, işlenmesi, ihzarı, ihracı yahut satışına ait metot ve asıllar, İçişleri Bakanlığının görüşü alınmak suretiyle Tarım ve Orman Bakanlığınca belirlenecek.
Tarım ve Orman Bakanlığına yeni yetkiler
Tarım dalıyla ilgili siyasetlerin tespit edilmesi, planlanması ve uyumuyla ilgili kurum ve kuruluşlarla işbirliği yapılarak uygulanmasında Tarım ve Orman Bakanlığı yetkili olacak.
Tarımsal üretimin planlanması, besin teminatı ve güvenliğinin temin edilmesi, verimliliğin artırılması, etrafın korunması ve sürdürülebilirliğin tesis edilmesi için Tarım ve Orman Bakanlığınca belirlenen eser yahut eser kümelerinin üretimine başlanmadan evvel bakanlıktan müsaade alınacak. Bakanlık, arz ve talep ölçüsü ile yeterlilik derecesini dikkate alarak hangi eser yahut eser kümelerinin üretileceği ile tarım havzası yahut işletme bazında minimum ve azami üretim ölçülerini belirleyecek.
Bu kapsamda birinci defa muhalif faaliyette bulunduğu tespit edilenler, kararlarına uygun formda faaliyet göstermeleri için yazılı uyarılacak.
Bakanlık tarafından yazılı uyarılan fakat ihtar tarihinden itibaren 12 ay içinde uygun faaliyette bulunmayanlar, ihtar tarihinden itibaren 5 yıl müddetle hiçbir destekleme programından yararlandırılmayacak.
Sözleşmeli üretim modeli geliştirilecek
Tarım ve Orman Bakanlığınca, tarım bölümünde kontratlı üretimin geliştirilmesi ve yaygınlaştırılması için gerekli düzenlemeler yapılacak. Kontratlı üretimi özendirmek için üreticilere, takviyelerin verilmesinde öncelik tanınacak.
Sözleşmeli üretimde irade serbestisi temel olacak lakin salgın hastalıklar, tarım eserleri ticaretinde yaşanan gelişmeler karşısında arz güvenliğinin sağlanması, ziraî üretimin iç yahut dış talebe uygun ayarlanması yahut bitki ve hayvan sıhhatinin korunması hedefiyle muhtaçlık halinde bakanlıkça belirlenen eser yahut eser kümeleri, kontratlı olarak üretilecek.
Sigorta yaptırılması zorunlu
Tarımsal üretim kontratına tabi eserlere yahut üretim varlıklarına sigorta yaptırılması mecburî olacak.
Tarımsal üretim kontratlarında belirtilen zorlayıcı sebepler haricinde mukavele kapsamında üretilen eserin alımından yahut satımından vazgeçen üretici ya da alıcılar için ceza şartı belirlenecek. Ceza şartı, alımından ya da satımından kaçınılan eser ölçüsünün mukaveledeki bedelinin yüzde 20’sinden az ve yüzde 50’sinden fazla olamayacak. Et ve Süt Kurumunun taraf olduğu kontratlarda üretici için ceza şartı alt huduttan daha az belirlenebilecek yahut ceza şartına yer verilmeyebilecek.
Tarımsal üretim mukavelesinden doğan davalarda arabulucuya başvurulmuş olması, dava koşulu olacak. Bu karar, 1 Eylül 2023’ten sonra açılacak davalarda uygulanacak.
Entegre yönetim ve denetim sistemi oluşturuluncaya kadar üreticilere yapılacak destekleme ödemelerinde Tarım ve Orman Bakanlığınca belirlenen kayıt sistemleri temel alınacak.
At yarışlarına ait disiplin cezaları
Takvim yılında yapılacak mahalli olmayan yarışlarda koşacak atların nitelik ve kurallarını belirlemeye Tarım ve Orman Bakanlığı yetkili olacak.
Mülkiyetindeki yahut iştirakindeki atları yarışlarda koşturan at sahipleri ile bunların vekilleri, antrenör, antrenör yardımcısı, at sahibi antrenör ve atın jokey, jokey yamağı, centilmen binici, seyisbaşı, seyis ile sair hizmetliler üzere ilgilileri; koşularda ve yarışlarda görevlendirilenlerden yarış yol ve nizamlarına, yarış dürüstlüğüne muhalif hareket eden, yarışların, yarış yerlerinin ve yarışlarla ilgili yer ve tesislerin sistem ve disiplinini bozanlar hakkında disiplin cezaları uygulanacak.
Yarış atlarına, doping kapsamında yasaklı hususlar listesinde yer alan ve performans artırmak maksadı ile kullanılan hususların uygulanması durumunda verilecek cezalar artırılarak fiilin niteliğine nazaran tartı derecesi ağırlaştırılacak.
At Yarışları Hakkında Kanun’un yürürlüğe girdiği tarihten evvel işlenen fiiller nedeniyle verilen disiplin cezası ve hak mahrumiyeti cezaları bir kereye mahsus olmak üzere bütün sonuçlarıyla ortadan kaldırılacak. Lakin bu durum, ilgililere daha evvel verilen ve uygulanan cezalardan ötürü atın ikramiye, kupa ve sair mükafatları ile rastgele bir nakdî talep için hak doğurmayacak.
Devlet ormanlarında madencilik faaliyetine yönelik düzenlemeler
Devlet ormanlarına nakil vasıtaları ile yıkıntı yahut inşaat atığı atmak ya da hafriyat yahut çöp dökmek suretiyle ormanlara, doğal hayata ve etrafa verilen ziyan “orman suçu” sayılacak.
Devlet ormanları içinde maden aranması ve işletilmesi ile madencilik faaliyeti için zarurî; tesis, yol, güç, su, haberleşme ve altyapı tesislerine, fon bedelleri dışında bedeli alınarak Tarım ve Orman Bakanlığınca müsaade verilebilecek.
Ancak temditler dahil ruhsat mühletince müktesep haklar korunmak kaydıyla devlet ormanları sonları içindeki tohum meşcereleri, gen muhafaza alanları, koruma ormanları, verimli orman alanları, orman parkları, endemik ve korunması gereken az eko sistemlerin bulunduğu alanlarda maden aranması ve işletilmesi, Tarım ve Orman Bakanlığının muvafakatine bağlı olacak.
Genel bütçe kapsamındaki kamu yönetimlerinin; baraj, gölet, liman ve yol üzere yapılarda dolgu hedefli kullanacağı her türlü yapı hammaddesi üretimi için yapacağı madencilik faaliyetleri ile zarurî tesislerinden bedel alınmayacak.
Madencilik faaliyetlerinin ve faaliyetlerle ilgili her türlü yer, yol, bina ile tesislerin hükmi şahsiyeti haiz amme kurumlarına ilişkin ormanlarda yahut özel ormanlarda yapılmak istenmesi halinde Tarım ve Orman Bakanlığınca müsaade verilebilecek. Bu takdirde kullanım bedeli, kullanım mühleti, yapılan bina ve tesislerin periyodu üzere bahisler genel kararlara uygun olarak taraflarca tespit edilecek.
Devlet ormanlarının yanmasından sonra yapılan işgal, tapuya kaydedilmeyecek
Devlet ormanlarının rastgele bir suretle yanmasından yahut açıklıklarından faydalanılarak işgal, açma yahut hangi formda olursa olsun kesme, sökme, budama yahut boğma yollarıyla elde edilecek yerler ile buralarda yapılacak her türlü yapı ve tesisler, şahıslar ismine tapuya tescil olunamayacak. Buralara direkt doğruya orman yönetimince el konulacak.
Devlet ormanlarında el konulan bütün yapı ve tesisler, inşa kademesinde olanlar da dahil olmak üzere, hiçbir karar alınmasına gerek kalmaksızın, Orman Genel Müdürlüğünce derhal yıkılacak yahut muhtaçlık görüldüğü takdirde ormancılık hizmetlerinde kullanılabilecek. Yanan orman alanlarındaki her türlü emval Orman Genel Müdürlüğünce pahalandırılacak.
Orman yangınına sebep olanlara verilen ceza artacak
Dikkat ve itina yükümlülüğüne muhalif orman yangınına sebep olanlara verilen 2 yıldan 7 yıla kadar mahpus cezası, 3 yıldan 10 yıla kadar mahpus cezasına çıkarılıyor.
TBMM Başkanlığına sunulan Orman Kanunu ve Birtakım Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifiyle köylerde yer sarsıntısı, yangın, heyelan, sel ve çığ yüzünden felakete uğrayanların zati muhtaçlık alabilmesi için aranan “muhtaçlık” kaidesi kaldırılıyor.
Bu düzenlemenin yürürlük tarihi, yayım tarihinden 6 ay sonra olacak.
Orman köylerini kalkındırma kooperatiflerinin çalışma şekli
Üretimin orman yönetimi tarafından yapılması halinde, sonları içinde devlet ormanı bulunan köylerde o yer nüfusuna kayıtlı olarak ikamet eden gerçek bireylerin yahut sonları içinde devlet ormanı bulunan köy ve kasabalarda kurulan ve her birinde ikamet eden hane adedinin çoğunluğunun ortak olduğu orman köylerini kalkındırma kooperatiflerinin; amenajman planlarına nazaran baltalık ormanlar, koruya tahvil alanları ve ağaçlandırılacak yapraklı bozuk orman vasfındaki yerlerden, vahidi fiyat metodu ile kesip, satış istif yerine taşıdıkları yakacak odunların yüzde 100’üne kadarı idarece tayin edilecek müddet içerisinde, istedikleri takdirde kendilerine maliyet bedeli üzerinden verilecek.
Devlet ormanlarında üretim işlerinin vahidi fiyat yöntemi ile orman yönetimince yaptırılması durumunda; üretim işinde çalışan gerçek bireylerin kesip, satış istif yerine taşıdıkları endüstriyel ve yakacak emvale ilişkin istihkak meblağı yüzde 10, orman köylerini kalkındırma kooperatiflerine ise yüzde 20 ziyadesiyle ödenecek.
Ayrıca köylerden kentlere göç etme nedenlerinden biri olan toplumsal teminat eksikliğinin önüne geçilmesi için Toplumsal Sigortalar ve Genel Sıhhat Sigortası Kanunu’nda da değişiklik yapılıyor.
Buna nazaran; sigortalı olan bireylere orman yönetimi tarafından vahidi fiyat tarzı ile yaptırılan, odun üretimi, silvikültür, ağaçlandırma, toprak koruma, fidan ve tohum üretimi üzere işlere ilişkin istihkak meblağları; ödemenin yapılacağı tarihlerde Toplumsal Güvenlik Kurumuna kendi sigortalılıklarından kaynaklanan prim borcu ve bunlara ait gecikme cezası ve gecikme artırımı borcunun bulunmaması koşuluyla yüzde 5 ziyadesiyle ödenecek.
Orman mühendisi yahut orman teknikeri çalıştırma şartı
Orman köylülerine ve bunların hane adedinin çoğunluğunun ortak olduğu orman köylerini kalkındırma kooperatiflerine istedikleri takdirde ürettikleri endüstriyel ve yakacak odunlar, işletme müdürlüğünün satış̧ ortalama fiyatlarından yüzde 20 düşülerek tespit edilecek bedel üzerinden verilecek.
Satışı yapılmış orman emvalinin nakli
Herhangi bir suretle satışı yapılmış orman emvali, bedeli ödenmeden yahut karşılığı banka teminat mektubu yahut devlet tahvili temin edilmeden, damgaya tabi olanlar damgalanmadan yahut işaretlemeye tabi iken işaretsiz olanlar, taşıma dokümanı olmaksızın nakledilemeyecek. Bunlar için düzenlenecek evraklarda emvalin adedi, cinsi, nevi, vasfı, ebadı, ölçüsü, bedeli, hareket tarihi ve saati ile aralık dikkate alınarak tanınan geçerlilik mühleti gösterilecek.
Taşıma evrakları mal sahibinin istediği yere ve taşıyıcının taşıma imkanlarına nazaran sureli olarak verilecek.
Malın birinci götürüldüğü yerlerden öteki yerlere taşınmasında, taşıyanın taşıma evrakını yeniletmesi lazım olacak.
Orman emvali; adedi, cinsi, nevi, vasfı, ebadı, bedeli, hareket tarihi ve saati ile geçerlilik mühleti prestijiyle ibraz olunan taşıma dokümanına uyduğu ve damgaya yahut damga yerine geçecek işaretlemeye tabi olanlar damgalı yahut işaretli bulunduğu takdirde, hepsi üzerinden hacmen yüzde 10 ve tartısının yüzde 15’ine kadar çıkacak fazlalık için taşıma dokümanında yazılı satış bedeli üzerinden fiyatı ve bu fiyatın yüzde 10 fazlası alınarak özgür bırakılacak.
Hadleri aşan ölçü, kaçak sayılacak
Yukardaki hadleri aşan ölçü, bütün fazlalığa şamil olmak üzere kaçak sayılarak idarece müsadere olunacak.
Orman içinde yapılacak nakliyat, orman yönetiminin göstereceği yollardan yapılacak. Taşıma dokümanı emval taşıyanların ebediyen üzerinde bulunacak ve ilgili memurlar tarafından istenildiğinde gösterilmesi mecburî olacak.
Hususi ormanlarda yapılacak plan, kesilecek ağaçların belirlenerek damga yahut işaretleme, istihsal ve murakabe işlerinde çalışan orman memurlarının yasal harcırah ve masrafları özel orman sahipleri tarafından ödenecek.
Yangın ekipleri
Orman yönetimi yangınları önlemek gayesiyle en çok 5 yılda tahakkuk ettirilecek bir plan ve program dahilinde yangın emniyet yolları, yangın kule ve kulübeleri yapmak ve bunları yönetim merkezlerine telli ve telsiz telefonla bağlamakla mükellef olduğu üzere yangın tehlikesinin fazla olduğu mıntıkalarda gerek gördüğü yerlerde ve kâfi ölçüde yangın söndürme alet ve gerecini havi motorlu vasıtalarla teçhiz ve destek edilmiş yangın grupları bulunduracak.
Ormanlara hafriyat dökenlere verilen cezalar artırılıyor
Teklifle ormanlara nakil vasıtaları ile yıkıntı yahut inşaat atığı atan ya da hafriyat yahut çöp dökmek suretiyle etrafa ziyan verenlere yönelik cezalar ağırlaştırılarak para, müsadere ve mahpus cezaları verilebilecek.
Kesilen her ağaç için 500 lira idari para cezası
Orman yönetimi tarafından kesilecek ağaçların tespitinde kullanılan damga ya da damga yerine geçecek işaretleri, ağaçları keserken taban kütükte bırakmayanlarla damgalı ya da işaretli ağaçları tespit edilen hadde göre daha yüksekten kesenlere, kesilen her ağaç için 500 lira idari para cezası verilecek.
Teklifle taşıma dokümanını değiştirmeden nakliyat yapanlara, ormandan kesilen ağaçlardan damgaya tabi orman emvalini damgasız, işaretlemeye tabi olanları işaretsiz olarak orman yönetiminin istif yerlerine götürenlere verilen cezalar günün kaidelerine uygun hale getiriliyor.
İşaretsiz olarak orman yönetiminin istif yerlerine götürenlere 2 bin 500 lira idari para cezası
Buna nazaran taşıma dokümanını değiştirmeden nakliyat yapanlara 5 bin lira idari para cezası kesilecek. Ormandan kesilen ağaçlardan damgaya tabi orman emvalini damgasız, işaretlemeye tabi olanları işaretsiz olarak orman yönetiminin istif yerlerine götürenlere 2 bin 500 lira idari para cezası verilecek.
İşaret ve numaraları bozanlara 2 bin 525 liradan 20 bin liraya kadar idari para cezası
Ağaçlarda bulunan resmi damga yahut damga yerine geçecek işaret ve numaraları bozanlar ve orman hudutlarındaki taksimata mahsus işaretleri, levhaları ve orman kadastrosunda hudut noktalarını gösteren sabit taş yahut beton kazıkları, ormanlardaki otlak, yaylak ve kışlakların hudut işaretlerini kıranlar, kaldıranlar, bilinmeyen hale getirenler, yerlerini değiştirenler, fiilleri cürüm oluşturmadığı takdirde, 2 bin 525 liradan 20 bin liraya kadar idari para cezası ile cezalandırılacak.
Orman yangınlarına sebep olanlara verilen cezalar artırılıyor
Devlet ormanlarında orman yönetimince belirlenen konak yerlerinden diğer yerlerde geceleyenlere verilen ceza 50 liradan 1.500 liraya çıkarılıyor.
Dikkat ve ihtimam yükümlülüğüne karşıt olarak orman yangınına sebep olanlara verilen 2 yıldan 7 yıla kadar mahpus cezası, 3 yıldan 10 yıla kadar mahpus cezasına çıkarılıyor.
Terör emelli yangın çıkartanlara verilen isimli para cezası 20 bin günden 25 bin güne kadar olabilecek.
Kasten orman yakan kişi, 10 yıldan az olmamak üzere mahpus ve 1000 günden 10 bin güne kadar isimli para cezası ile cezalandırılacak.
Suçun, yangına müdahalenin geciktirilmesi yahut yangının söndürülmesinin zorlaştırılması gayesiyle ve bu emeli gerçekleştirmeye elverişli olacak yer, vakit yahut kaidelerde işlenmesi halinde faile verilecek ceza yarı oranında artırılacak.