Kaygı beşerler üzerinde epey olumsuz tesirleri olan bir his halidir. Tasa ile başa çıkmak ise hayata konforlu bir halde devam etmenin en yeterli yoludur. İnsan bedeninin tasa halinde yaşadığı önemli fizyolojik tesirler vardır. Kalp ritminin …
Kaygı beşerler üzerinde epeyce olumsuz tesirleri olan bir his halidir. Tasa ile başa çıkmak ise hayata konforlu bir biçimde devam etmenin en âlâ yoludur. İnsan bedeninin korku halinde yaşadığı önemli fizyolojik tesirler vardır. Kalp ritminin yükselmesi, terleme, iştahsızlık yahut tam aykırısı iştah artışı üzere tesirler tasa sorunu olduğuna işaret eder. İnsan bedeni zihnen rahatsızlık duyduğu, baskı altında hissettiği durumlarda bu cins reaksiyonlar verir. Telaşlı olmak ve uzun müddetli bu duyguyu taşımak hem fizikî hem de zihinsel olarak yorucu olduğu için bu durumla baş etmek gerekir. Korku ile başa çıkmayı öğrenmek hayat kalitesini arttırmanın yanı sıra daha yanlışsız kararlar almayı, maksatlar doğrultusunda daha emin adımlar atmayı mümkün kılar. Bu yazımızda korkuyla nasıl baş edebileceğinize dair birtakım ipuçlarını bulabilir ve daha kaliteli bir ömür için ufak adımlar atmaya başlayabilirsiniz.
Kaygı herkesin vakit zaman yaşadığı bir his. Bu kadar yaygın görülen bir his ile baş etmek ise öğrenilebiliyor.
Kaygı (Anksiyete) nedir?
Kaygı, herkesin vakit zaman yaşadığı olağan bir histir. Beynin gerilime reaksiyon verme ve kişiyi potansiyel tehlikelere karşı uyarma halidir. Günümüzün potansiyel tehlikeleri ortasında yırtıcı hayvan akınları üzere şeyler olmasa da öteki ögeler da tasaya neden olabiliyor. Biriyle birinci sefer randevuya çıkmak, işini kaybetme riski, yaklaşan değerli bir sunum ve daha pek çok şey kişinin telaşlı hissetmesine yol açabiliyor.
İnsanlar çoğunlukla etraflarında olup bitenleri denetim etmek ister. Dertli hissetmenin temelinde birden fazla vakit bu denetimi elde tutamama hali vardır. Bilhassa belirsizlik devirlerinde korku artar.Herkesin korku yaşadığındaki yansıları farklıdır. Kalp çarpıntısı, boğazda kuruluk, nefes almada zahmet, avuç içlerinin terlemesi en yaygın görülen dert belirtileridir.
Kaygı ile nasıl başa çıkabilirsin?
Kaygılı hissetme durumuyla baş etmenin kolay olmadığı bir gerçek, fakat derdin yarattığı rahatsız edici hislerle başa çıkmak için birtakım yollar var.
Kaygının tetikleyicilerini belirle
Herkesin tasa yaşamasının gerisinde farklı tetikleyiciler yer alır. Korku ile baş etmenin en güzel yolu, bu tetikleyicileri belirlemektir. Tetikleyicilerini, yani bir manada düşmanlarını, ne kadar düzgün tanırsan onları yenme talihin da o kadar yükselir.
Bu tetikleyiciler neler olabilir? İşverenin, ailenden biri, gireceğin kıymetli bir imtihan, işte/okulda seni rahatsız eden birilerinin varlığı yahut rastgele öteki bir şey senin tetikleyicilerin ortasında yer alıyor olabilir.
Kendini gerilimli ve korkulu hissettiğinde o anki kanılarını, hislerini, dertle birlikte yaşadığın fizikî belirtileri bir deftere yazmayı dene. Sende tasa ve korku üzere hisleri neyin tetiklediğini, vücudunun ve zihninin bundan nasıl etkilendiğini fark ettikçe bu bahislerin zihninde kapladığı yer azalacak ve tahminen eskisi kadar telaş yaratmayacak bir hale gelecektir. Sorun yaratan fikirlerin aslında o kadar da kıymetli ve kaygılandırıcı olmadığını fark etmen de muhtemel.
Olumsuzluk yaratan faktörleri olabildiğince hayatından çıkar
Her olumsuzluk yaratan faktörü hayatından çıkarman mümkün olmasa bile, kimilerinin vazgeçilebilir olabileceğini fark etmeye çalış.
Seni kaygılandıran şeyler en kolayından muhakkak bir diziyi seyretmek, haberleri okumak yahut muhakkak bir arkadaşınla sohbet etmek olabilir. Bu dert yaratan faktörlerin farkında olup kendini o alanlardan uzaklaştır. Büsbütün hayatından çıkaramasan bile, olumsuz faktörleri kendinden uzak tutmak için elinden geleni yap.
Eşit nefes tekniğini dene
Kaygı yaşadığın bir durumun içindeysen ve bunu değiştirmek için hiçbir şey yapamıyorsan, yogik bir nefes idmanı olan “eşit nefes” tekniğine bir baht ver.
Nefes alma ve verme müddetlerinin eşitlendiği bu antrenmanda nefes alırken 4’e kadar say. 4’e ulaştıktan sonra hiç orta vermeden nefes vermeye başla ve bu esnada içinden tekrar 4’e kadar say. Nefes alış ve verişlerini sayarken 4’e ulaşman mümkün olmuyorsa bu sayıyı azaltabilir yahut gereksinimine nazaran artırabilirsin. Değerli olan, nefes alıp verme müddetlerinin birbirine eşit olması. Antrenmanı yaparken, dikkatini saymakta olduğun sayılara yönlendir ve en az 5 dakika boyunca bunu yapmayı sürdür. 5 dakikanın sonunda canın devam etmek istiyorsa idmanını uzatmaktan çekinme.
Egzersizi yaparken kendini rahat ettir, oturur ya da yatar konumda olabilirsin. Nefes alış ve verişler sırasında saydığın sayılara daha âlâ konsantre olabilmek için gözlerini kapatabilirsin. Bu nefes antrenmanının sonunda kalp atış suratının yavaşladığını, tasa hissin ve onun yarattığı fizikî semptomların azaldığını hissedebilirsin.
Doğada vakit geçirin
Kendi kendinize kaldığınız vakit korkunuzun arttığını, niyetlerinizin sizi daha çok sarıp sarmaladığını kesinlikle fark etmişsinizdir. Kişi, konfor alanından ayrılmadığı sürece de bu farkındalık gerçek kabul edilebilir. Tabiatta yalnız başına sakin yürüyüşler yapmak kan basıncının düşmesine ve derdin azalmasına yardımcı olur. Yalnız yapılan tabiat yürüyüşlerinin korku üzerinde olumlu tesirleri olduğu gözlemlenmiştir.
Hareket edin
Anksiyete ile başa çıkmanın en yeterli formüllerinden birisi de hareket etmektedir. Yürüme, koşma, yüzme yahut yoga üzere aktiviteler sayesinde durup düşünmek ve daha fazla gerilim yaşamak yerine zihni boşaltmak dert ile başa çıkmaya yardımcı olur. Hareket halinde olmak, sistemli idman yapmak endorfin salınımını olumlu tarafta tesirler. Bu sayede insan bedeni ağrıya yahut gerilime daha az reaksiyon verir.
Uykunuza ihtimam gösterin
Uyku ve tasa ortasında çift istikametli bir bağlantı vardır. Korku hali kişinin uyku problemlerine yol açabildiği üzere kâfi ölçüde kaliteli uyku uyumamak telaş halini kötüleştirebilir. Bu nedenle günlük uyku mühletine dikkat etmek ve kaliteli uyumaya itina göstermek gerekir. Her gün birebir saatte uyumak ve uyanmak düzgün bir uyku nizamı elde etmeye yardımcı olur. Uyku öncesinde sıcak bir duş almak, ekranlardan uzaklaşmak, kafein tüketimini uykudan 4-6 saat öncesinde bırakmış olmak kaliteli bir uyku için yardımcı olacaktır.