Fransa İçişleri Bakanlığı, ülkede dün ikinci çeşidi düzenlenen seçimde oyların tamamının sayıldığını açıkladı. Buna nazaran, Fransa’da Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un Ensemble (Birlikte) ittifakı, genel seçimin ikinci cinsinde Ulusal Mecliste salt çoğunluğu elde edemedi.
Meclis çoğunluğunun 289 milletvekili ile sağlandığı ülkede, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron‘un partisi Cumhuriyet Yürüyüşü (LREM) ile Horizons (Ufuklar) ve Demokrasi Hareketi (MoDem) partilerinden oluşan Ensemble ittifakı Ulusal Mecliste 245 koltuk elde edebildi.
Aşırı solcu Jean-Luc Melenchon‘un teşebbüsüyle Boyun Eğmeyen Fransa (LFI), Yeşiller Partisi (EEVL), Sosyalist Parti (PS) ve Komünist Partiyi (PCF) kapsayan “Sosyal ve Ekolojik Yeni Halk Birliği” (Nupes) ittifakı 131 milletvekili çıkardı.
Mecliste çok sağcı Ulusal Birliki (RN) 89 milletvekili, merkez sağdaki Cumhuriyetçiler Partisini (LR) ise 61 milletvekili temsil edecek.
Sandığa gitmeyen seçmen oranı ülke tarihinde ikinci kere yüzde 50’nin üzerinde
Seçimlerin ikinci çeşidinde sandığa gitmeyen seçmenin oranı yüzde 53,77 ile 5. Cumhuriyet’in en yüksek ikinci oranı olarak kayda geçti. Bu oran tıpkı çeşitte 2017’de tarihi rekorla yüzde 57,36 idi. Toplam 577 sandalyeli Ulusal Meclise 215 bayan, 362 erkek milletvekilli girdi. 2017’deki genel seçime göre bu yılki bayan milletvekili sayısı azaldı.
Macron cephesinde büyük gerileme
Macron’un partisi LREM (308), MoDem ile (42) yaptığı 2017’deki genel seçim ittifakıyla, toplam 350 milletvekilliğini kazanarak 577 sandalyeli Ulusal Mecliste hükümet kuracak çoğunluğu elde etmişti.
Aynı yıl, Merkez sağ Cumhuriyetçiler Partisi (LR), Bağımsızlar ve Demokratlar Birliği (UDI) dahil çeşitli sağ partilerin toplam milletvekili sayısı 137’de kalırken, PS liderliğindeki ittifak lakin 45 milletvekili çıkarabilmişti.
2017’de Ulusal Mecliste çok sağcı Ulusal Cephe Partisini (FN), (bugünkü RN) sadece 8 milletvekili, ittifak halindeki LFI ile PCF ise toplam 27 milletvekili temsil etmişti.
Üç bakanın istifa etmesi bekleniyor
Fransa Başbakanı Elisabeth Borne’un yanı sıra kabinede milletvekili adayı olan 14 bakandan milletvekili seçilemeyenlerin kabineden istifa edecekleri daha evvel belirtilmişti. Buna nazaran seçimden mağlup ayrılan Deniz İşlerinden Sorumlu Devlet Bakanı Justine Benin, Sıhhat Bakanı Brigitte Bourguignon ve Ekolojik Geçiş ve Bölgesel Ahenk Bakanı Amelie de Montchalin‘in gelecek günlerde istifa etmesi bekleniyor.
Macron cephesinden genel seçimin birinci çeşidinde Macron’un birinci periyodunda vazife almış eski Eğitim Bakanı Jean-Michel Blanquer‘in yanı sıra Eski Fransa Cumhurbaşkanı Francois Hollande‘nin devrinde başbakanlık yapmış Manuel Valls bulunurken, ikinci çeşitte mağlup olanlar ortasında LREM partili Ulusal Meclis Lideri Richard Ferrand ve Macron’un eski İçişleri Bakanı Christophe Castaner üzere isimler yer alıyor.
Borne: Bu türlü bir konfigürasyon görülmedi
Genel seçimin ikinci çeşidine ait dün açıklama yapan Borne, “5. Cumhuriyet dönemince Ulusal Meclis, hiçbir vakit bu türlü bir siyasi konfigürasyon görmedi. Hem ulusal hem de memleketler arası seviyede yüzleşmemiz gereken zorluklar göz önüne alındığında bu durum ülkemiz için bir risk oluşturuyor” dedi.
Borne, bu oylamaya hürmet duyulması ve gereken sonuçların çıkarılması gerektiğini tabir ederek, yeni meclisteki merkezi güç olduklarını, “eylem çoğunluğu” kurmak için çalışacaklarını kaydetti.
‘Macron’a yedek teker olmayacağım’
Mecliste salt çoğunluğu tek başına sağlayamayan Macron cephesinden farklı isimlerin dün akşamki açıklamaları, Macron’un ıslahatlarının ve projelerinin yerine getirebilmesi ismine Mecliste çeşitli kısa yahut uzun vadeli muahede ya da ittifaklara gidilebileceğine işaret etti.
LR’den farklı iki isim hükümetle mutabakata sıcak baktıklarını lisana getirirken, dördüncü sefer milletvekili seçilen LR partili Eric Ciotti, Macron cephesine “yedek teker” olmayacağını açıkladı.
Cumhuriyetçiler Partisinin Lideri Christian Jacob ise seçim sonuçları sonrası yaptığı basın açıklamasında, muhalefet olarak seçim kampanyası yürüttüklerini belirterek, “muhalefetteyiz ve o denli de kalacağız” dedi.
‘Borne başbakan olmaya devam edemez’
İttifak bazında değerlendirildiğinde Nupes, ülkenin birinci muhalif siyasi gücü haline geldi. İçişleri Bakanlığının 131 olarak açıkladığı Nupes’in sandalye sayısını, kamu yayıncısı Franceinfo 133 olarak hesapladığını kaydetti. Paris’in etrafındaki Seine-Saint-Denis vilayetinde mevcut 12 seçim bölgesinin tamamını kazanan Nupes ittifakı, Meclise “halktan” farklı profiller de çıkardı.
Otelde paklık işçisi olarak çalışan Fildişi Kıyısı asıllı Rachel Keke, Macron’nun eski Fransa Spor Bakanı Roxana Maracineanu‘yu yenerek milletvekili seçildi. Fransız basınına nazaran, Nupes ittifakının adayları ortasında bulunan ve yine milletvekili seçilen Eric Coquerel, çoğunluğu olmayan Borne’nin Başbakan olmaya devam edemeyeceğini belirtti.
Coquerel, muhalefetin 5 Temmuz’da hükümete karşı itimat oylaması sunacağını açıkladı.
Aşırı sağın tarihi yükselişi
En son 1986’da yüksek sayıda Meclise 35 milletvekili çıkararak parlamenter küme oluşturmaya hak kazanan çok sağ RN partisi, bu yılki seçimde tarihi bir yükseliş kaydederek 89 milletvekili koltuğuna sahip oldu. Yalnızca parti bazından bakıldığında, Fransız basını RN’nin Meclisteki birinci muhalif parti olduğunu aktarıyor.
Milletvekili koltuğu için yarıştığı Pas-de-Calais vilayetinin 11. seçim bölgesinde galip gelen çok sağcı RN partili Marine Le Pen, dün yaptığı konuşmada, “Halk, Meclise RN milletvekillerinden çok güçlü bir parlamenter küme göndermeye karar verdi, böylece (Meclis) daha ulusal hale geldi. Bu küme, siyasi ailemizin tarihindeki en büyük (parlamenter) küme olacak” dedi.
Le Pen, “Macron’u azınlık cumhurbaşkanı yaparak, ülkeyi tek partili bir idareden korumak”, “siyasi yine yapılanmayı sürdürmek”, “Macron ve çok sola karşı kararlı bir muhalefet kümesi oluşturmak” formundaki 3 gayelerine ulaştıklarını belirterek, Meclise girecek yeni RN milletvekillerinin Macron periyodu sona erdiğinde iktidara gelecek “yeni siyasi seçkinin öncüleri” olacağını söz etti.
Aşırı sağcı Zemmour’un yenilgisi
Öte yandan, bir öteki çok sağcı milletvekili adayı Eric Zemmour, seçimin birinci çeşidinde mağlup olurken, Zemmour’un partisi Reconquete (Yeniden Fetih) Mecliste hiçbir milletvekili çıkaramadı.
Fransız Polinezyası’dan 3 bağımsızlık yanlısı aday Mecliste
Fransa’nın Pasifik Okyanusu’ndaki deniz çok toprağı Fransız Polinezyası’nın bağımsızlığını savunan parti Tavini Huiraatira’dan 3 aday milletvekili seçildi. Bu adayların içinde 21 yaşındaki Tematai Le Gayic Fransa 5. Cumhuriyet tarihinin Ulusal Meclisine giren en genç milletvekili olma unvanını kazandı.
Öte yandan, Nisan 2022’de düzenlenen cumhurbaşkanlığı seçiminde de aday olan iki isim, PCF partili Fabien Roussel ve çok sağcı aday Ayağa Kalk Fransa (Debout la France) partili Nicolas Dupont-Aignan yine milletvekili seçildi.
Macron, Ulusal Meclisi feshedebilir mi?
Ulusal basın, seçimde beklenmedik bir mağlubiyetle çıkan Macron ittifakının, Mecliste mevcut konfigürasyonu nedeniyle “kurumsal kriz” oluşturduğu belirtilerek, “Macron, Meclisi feshedebilir mi?” sorusunu gündeme getirdi.
Meclisin yeni lideri 28 Haziran’da belirlenecek.