Rize Hemşin’deki Levent köyünde kurulması planlanan taş ocağı için verilen ‘ÇED gerekli değil’ raporu iptal edildi. İptal kararı Danıştay tarafından da onanınca, halk yağmur çamur demeden horona durdu.
Rize’nin organik tarım havzası Hemşin ilçesindeki Levent köyünde 99 hektarlık alanda planlanan taş ocağı için ‘ÇED gerekli değil’ kararı verildi. AKP, CHP, MHP ve GÜZEL Parti ilçe liderleri ile 12 köy ve mahalle muhtarı da ortak bildiriye imza atarak bu karara karşı çıktı.
Danıştay iptal kararını onadı
‘ÇED gerekli değil’ kararının iptali istemiyle açılan davada Rize Yönetim Mahkemesi’nin iptal kararı, Danıştay tarafından onandı. Mahkeme kararında; taş ocağı projesinin, ekolojik istikrarın tahribine, bozulmasına ve yok olmasına neden olacağı belirtildi. Projenin iptali kararı, yöre halkı tarafından horonlarla kutlandı.
Ne olmuştu?
Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından ‘bal ormanı’ ilan edilen ve kuşağı tükenme tehlikesi altındaki kırmızı benekli alabalık, su samuru ve su kertenkelesinin yaşadığı dereyi de kapsayan Hemşin Vadisi’ndeki Levent köyünde, firma tarafından taş ocağı projesi hazırlandı. Şirketin toplam ruhsat alanı 99 hektar olan toprakta birinci basamakta 24,7 hektarlık alan için yaptığı müracaatta ‘ÇED gerekli değil’ kararı verildi. Kentin organik tarım havzası Hemşin’de daha evvel imali planlanan hidroelektrik santraline karşı bir ortaya gelip projeyi iptal ettiren AKP, CHP, MHP ve YETERLİ Parti ilçe liderleri ile 12 köy ve mahalle muhtarı, bu defa Levent köyünde taş ocağına karşı birleşerek ortak bildiriye imza attı.
Şirket temyize gitmişti
Yöre halkı ise doğal yapının bozulmaması için patika yol dahi yaptırmadıkları ormana açılmak istenen taş ocağı projesine karşı hukuk çabası başlattı, 2018 yılının Aralık ayında iptal davası açtı. Tarafları dinleyen, sunulan raporları inceleyen Rize Yönetim Mahkemesi, ‘ÇED gerekli değil’ kararını iptal etti. Şirketin temyiz başvurusu üzerine Danıştay 14’üncü Dairesi, eksper incelemesi yapılması talebiyle kararı bozdu. Evrakın iade edildiği Rize Yönetim Mahkemesi tarafından oluşturulan 7 kişilik eksper heyeti, taş ocağı açılmak istenen alanda inceleme yaptı ve projenin bu haliyle işletilmesi durumunda, fizikî ve biyolojik çevresel bedellerin ve ekolojik istikrarın tahribine, bozulmasına ve yok olmasına neden olacağı istikametinde kararını Rize Yönetim Mahkemesi’ne bildirdi.
‘Hukuka ve mevzuata uyarlılık bulunmuyor’
Bilirkişi raporu sonrası Rize Yönetim Mahkemesi’nce taş ocağı projesine verilen ‘ÇED gerekli değil’ kararı, tekrar iptal edildi.
Mahkeme kararında, şunlar kaydedildi:
“Geniş ve ayrıntılı arazi çalışmalarının yapılmadığı, alanın büyük kısmında erozyon riski tehlikesi bulunduğu, dava konusu alan üzerindeki ve yakın etrafındaki orman alanlarının büyük kısmın yöresel iktisada katkısı olan, nektar bakımından varlıklı kestane, yaban yemişi, ıhlamur üretimi alanı olup flora ve fauna bakımından varlıklı bakir orman olduğu, madencilik faaliyeti halinde gürültü, etraf kirliliği, çok tozlanma nedeniyle nektar bakımından varlıklı olan bitkilerin vakitle yok olacağı ve endemik çeşitler ile doğal ömrün direkt olumsuz etkileneceği, proje alanı etrafındaki ormanların ‘Doğal Yaşlı Ormanlar’ olmasından ötürü müdafaaya öncelikli alanlardan olduğu, yapılması planlanan proje alanı etrafında yaban hayvanlarının ömür ortamlarının olduğu, projenin gerçekleşmesi durumunda tozuma ve gürültüden ötürü yaban hayvanlarının ortamdan uzaklaşabileceğine dayalı, hiçbir değerlendirmenin bulunmadığı görüldüğünden, ‘ÇED gerekli değil’ kararında hukuka ve mevzuata uyarlılık bulunmadığı sonuç ve kanaatine varılarak, dava konusu sürecin iptaline karar verildi.”
‘Temyiz isteminin reddiyle anılan karar onandı’
Yeniden temyize gönderilen karar, bu sefer Danıştay 6’ncı Dairesi’nce onandı. Kararda, “Rize Yönetim Mahkemesi’nce verilen karar ve dayandığı münasebet hukuk ve yola uygun olup, bozulmasını gerektirecek bir sebep bulunmadığından, temyiz isteminin reddiyle anılan kararın onanmasına, karar düzeltme yolunun kapalı olduğunun duyurulmasına, oy çokluğuyla karar verildi” denildi.
Yağmur çamur demediler horona durdular
Levent köyü sakinleri, kestane, kızılağaç, gürgen, çam, ladin, kayın, dağ karayemişi, likapa üzere güçlü bitki çeşitliliği bulunan ormandaki taş ocağı projesinin iptal edilmesiyle sevinç yaşarken, horonla kutlama yaptı. Köylüler, yağmura aldırış etmeden, tulum eşliğinde, el ele kurdukları halkada horon oynadı.
‘Bu hoş tabiatın keyfini çıkaracağı’
4 yıldır bal ormanını korumak için hukuk gayreti verdiklerini söyleyen Ramiz Demirci, “4 sene evvel inanç ve azimle başlayan hukuk çabamızda keyifli sona ulaştık. Yöre halkının birlikteliğini sağlayarak, bal ormanlarımızın taş ocağı olmaması için gayrete başladık. Tüm siyasi partilerin, tüm muhtarların desteklediği bir süreci yaşadık. İnandık, tabiata sahip çıktık; derelerimizi, sularımızı ve orman içinde yaşayan yaban hayatını, derelerimizdeki kuşağı tükenmekte olan kırmızı benekli alabalıklarımızı, su samurlarımızı kurtardık. Aslında daima birlikte yöremizin geleceğini kurtardık. Bize bu formda teslim edilmişti, umarım biz de gelecek jenerasyonlara orman tahrip olmadan, yok olmadan teslim ederiz. Bölgedeki arıcılık çok kıymetli bir geçim kaynağı. Arıcılık kurtuldu. Arıcılıkla geçimini sağlayan köylülerimizin geleceği kurtuldu. Hukukun tecelli etmesi hepimizi çok memnun etti. Sevinçliyiz, birlik ve beraberliğimizi sürdüreceğiz. Bu hoş tabiatın keyfini çıkaracağız” diye konuştu.
‘Biz tabiat için verdiğimiz çabayı kazandık’
Kararla büyük memnunluk yaşadıklarını söyleyen Birgöl Demirci ise “Gelecek için canlılar için tabiatımız için çaba verdik. Bugün biz çok memnunuz, davamızı kazandık. Hiç yol bile geçmeyen ormanımızı taş ocağı olmaktan kurtardık. 4 yıl boyunca bunun gayretini verdik. Davamız sonuçlandı. Bunun haklı gurur ve memnunluğunu yaşıyoruz. Biz tabiat için verdiğimiz çabayı kazandık. Umuyoruz ki tabiat için çaba veren herkes bu memnunluğu yaşar” dedi.
Sevim Bayraktar da “Hukuk uğraşımızı verdik, sonunda kazandık. Cennetimizi cehennem etmekten kurtardık. Emeği geçenlerden Allah razı olsun” diye konuştu.