Çocuk Hizmetleri Genel Müdürlüğünce hazırlanan “Çocuklara Yönelik Kitap ve Oyuncak Seçiminde Ailelere Öneriler” başlıklı rehberde kitapların, oyun ve oyuncakların çocuklar için faydaları, kitap ve oyuncak seçiminde dikkat edilmesi gereken ögeler anlatılarak, tekliflerde bulunuldu.
Rehberde çocuğun kitapla olumlu bağ kurabilmesinin yaşına, gelişim seviyesine, ilgi ve gereksinimlerine uygun özellikteki kitaplarla buluşmasına bağlı olduğu tabir edilerek, çocuklara kitap okuma alışkanlığı kazandıracak teklifler şöyle sıralandı:
• Kitap okuma konusunda çocuğunuza rol model olun
• Çocuğunuzun kendi harçlığıyla kitap almasını teşvik edin
• Erken çocukluktan başlayarak çocuklara kitap okuyun
• Okuma yazma bilmeyen çocuklar için kitapların fotoğrafına bakarak kıssa anlatmasını isteyin
• Doğmadan evvel çocuğunuz için oda hazırlarken kitaplık kısmını ihmal etmeyin
• Çocuğunuzla birlikte kütüphaneye, kitabevlerine, kitap fuarlarına gidin
• Çocuğunuzun ödünç kitap almasını teşvik edin
• Uyku öncesinde çocuğun yaşına uygun ninni söyleyin yahut masal anlatın
• Televizyon, cep telefonu ve öteki teknolojik aletleri günün muhakkak bir saatinde kullanım dışı bırakarak kitap okuma saatleri düzenleyin.
Rehberde 0-6 yaş kümesindeki çocuklara yönelik kitapların içerik, biçim, lisan ve fotoğraf tarafından hangi özellikleri taşıması gerektiği konusunda bilgi verildi.
Kıymetli oyuncak uygun oyuncak olmayabilir
Oyunun ve oyuncakların çocukların gelişimindeki değeri de vurgulanan rehberde, “Oyun hayatın antrenmanıdır. Çocukların bu idmanda kullandığı oyuncakların seçimi hayli kıymetlidir. Ebeveynler, çocuklarına gerçek oyuncak sunma noktasında değerli olan seçeneklere yönelebilirler. Lakin kıymetli oyuncak her vakit uygun oyuncak olmayabilir. Oyuncağın çocuğun olumlu gelişimini dayanaklar nitelikte ve çocuk için faydalı olmasına ebeveynler tarafından dikkat edilmelidir.” tabirleri yer aldı.
Çocuk oyun oynarken problemlerini çözebilir
Oyunun çocuğun etrafıyla bağlantı kurma biçimi olduğuna işaret edilen rehberde şunlar kaydedildi:
“Bir sorun yaşadığı düşünülen çocukları yalnızca oyun oynarken izlemek bile sorunun kaynağı hakkında değerli bilgiler edinmemizi sağlar. Çocuk, oyun oynarken hem yaşadığı kasvetleri dışa vurur hem etrafıyla alaka kurmayı öğrenir hem de bir birey olmanın birinci adımlarını atmaya başlar. Çocuk, oyun oynarken birebir vakitte toplum ve ahlak kurallarına ahenk göstermeyi de öğrenir. Arkadaşlarıyla birlikte oynayan çocuklar; paylaşma, sabırlı olma üzere hislerle, iş birliği yapma üzere toplumsal hayatında onlara gerekli olan yetenekleri kazanır. Oyun oynamak, çocuğun hayatı tanıması için hiç kimseden öğrenemeyeceği bahisleri kendi tecrübeleriyle öğrenmesidir.”
Şiddet ve kaygı ögesi içermemeli
Rehberde, oyuncak seçimi konusunda şu teklif ve ikazlarda bulunuldu:
• Oyuncaklar dehşet, şiddet, makus davranış üzere çocuğun psikososyal gelişimini olumsuz tarafta etkileyici ögeler içermemelidir.
• Hakikat oyuncağın kesinlikle değerli olmasına gerek yoktur. Çocuk için en kıymetli nokta onun hayal dünyasını harekete geçiren, bilişsel süreçlerini aktive eden ve öğretici özelliklere sahip olan oyuncakların seçimidir.
• Bilhassa 0-3 yaş devrinde çocuklar duyuları ile öğrenir. Bu nedenle seçilen oyuncakların çocuğun duyu organlarına hitap etmesine ihtimam gösterilmelidir.
• Silah, bıçak üzere şiddet içerikli ya da şiddete teşvik edici nitelikteki oyuncaklar satın alınmamalıdır.
• Satın alınan oyuncakta ulusal ve manevi bedellere, üniversal ahlak kurallarına muhalif ögeler bulunmadığına dikkat edilmelidir.
• Oyuncağın sağlam ve güçlü olmasına, boyasının çabuk çıkmamasına dikkat edilmelidir.
• Oyuncaklar mümkün olduğunca sade, kolay anlaşılır halde tasarlanmış, detaysız ve köşeleri yuvarlak olmalıdır. Sivri ve keskin yüzeyleri bulunan oyuncaklar tercih edilmemelidir.
• Oyuncak satın alırken cinsiyete nazaran oyuncak ayrımı yapılmamalıdır. Kız çocuklara mutfak seti, erkek çocuklara tabip seti üzere ayrımlardan kaçınılmalı, oyuncakların çocukların benlik şemalarının şekillenmesine tesir edebileceği unutulmamalıdır.
• Pille çalışan oyuncakların pil kutusu kolay kolay açılmamalı ve vidalı olmalıdır. Oyuncağın üzerinde yer alan yaş sınırlamalarına dikkat edilmeli, bilhassa bebekler tarafından ağza alınıp yutulabilecek küçük modüller içeren oyuncaklar tercih edilmemelidir.
• Oyuncağın üzerinde sıhhat, güvenlik ve etraf müdafaa standartlarına uygunluğunu gösteren CE işaretinin bulunmasına dikkat edilmelidir. Oyuncağın ziyanlı kimyasallar içermemesi hayli kıymetlidir.
• Gereci makus kokan oyuncaklar muhakkak satın alınmamalıdır.
• Pelüş oyuncaklar bebeklerde alerjik tepkilere neden olabilir. Bu nedenle oynaması için bebeklere tüylü ve pelüş oyuncak verilmemelidir.
• Patlama ve nefes borusunu tıkama riski nedeniyle bebeklere asla balon verilmemelidir.
Hibya Haber Ajansı